كورنەكى سۋرەت. فوتو: اشىق دەرەككوز

كەشە، جەلتوقساننىڭ 13-ءى تۇركىستان قالاسىنىڭ م.جۇماباەۆ اتىنداعى №15 مەكتەپ-گيمنازياسىندا جەرگىلىكتى پوليتسەي مەن مۇعالىم اراسىندا كيكىلجىڭ تۋىپ، مۇعالىمدى كوپشىلىكتىڭ كوزىنشە ارنايى ناريادپەن الىپ كەتكەن.

اتالعان وقيعا الەۋمەتتىك جەلى قولدانۋشىلارىنىڭ نارازىلىعىن تۋعىزىپ، وڭىردەگى جاۋاپتى مەكەمەلەردى اياعىنان تىك تۇرعىزدى.

الەۋمەتتىك جەلىدە مەكتەپ ديرەكتورىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ك.ابدىقادىروۆانىڭ قالالىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باسشىسى ا.باتىربەكوۆاعا جازعان "جاعداي بارىسى تۋرالى مالىمەتى" تارادى. اشىق دەرەككوزدەرگە سۇيەنسەك، ءبىلىم ورداسىنىڭ وقۋشىلار اجەتحاناسى تۇزدە ورنالاسقان. وندا مۇعالىمدەرگە ارنايى كەستە بويىنشا كەزەكشىلىك ەتۋ مىندەتتەلگەن. كەشە كۇندىز ساعات 10:25-تەر شاماسىندا تۇركىستان قالاسىنىڭ ىشكى ىستەر ءبولىمىنىڭ باستىعى، پوليتسيا پودپولكوۆنيگى دانيار مەيىرحان باستاعان ءبىر توپ پوليتسەي مەكتەپ اۋلاسىندا ورنالاسقان اجەتحانانىڭ كەزەكشىلىگىن تەكسەرۋگە كەلگەن. سول كەزدە 30 جىلدان استام ەڭبەك ءوتىلى بار، جوعارى ساناتتى دەنە شىنىقتىرۋ ءپانىنىڭ مۇعالىمى باحىت كاۋكەنوۆ ماناسۇلى ۇزىلىستە كەزەكشىلىكتە بولىپ، اياعىنان سۋ وتكەن سوڭ ىشكە كىرگەن كورىنەدى. اجەتحانا ماڭىندا كەزەكشىلىكتە تۇرماۋىنىڭ سەبەبىن سۇراعان پودپولكوۆنيك دانيار مەيىرحانعا ۇستاز اياق كيىمىن اۋىستىرۋعا كىرگەنىن ايتقان. بىراق پوليتسيا وكىلىنىڭ "ادەپتىلىككە جات" دورەكى سۇراقتارىنا مۇعالىم دە تيىسىنشە جاۋاپ بەرگەن دەسەدى. اقىر اياعىندا باحىت ماناسۇلىنىڭ جەكە كۋالىگىن تارتىپ الىپ، ارىپتەستەرى مەن وقۋشىلاردىڭ كوزىنشە قولىن قايىرىپ الىپ كەتكەن. مەكتەپ ۇجىمىنىڭ ارا تۇسكەنىنە قاراماستان، كۇشتەپ الىپ كەتىپ بارا جاتقان وقيعانىڭ بەينەجازبالارى ينتەرنەتكە كەڭىنەن تاراپ كەتتى.

№15 مەكتەپ ديرەكتورىنىڭ ءبىلىم بولىمىنە جولداعان "مالىمەتى" الەۋمەتتىك جەلىدە تارادى. تۇركىستان. 13 جەلتوقسان 2019 جىل. فوتو: Facebook

مەكتەپ ديرەكتورىنىڭ اكىمدىككە جولداعان مالىمەتىنە قاراعاندا، "كيكىلجىڭ كوشە بويىندا دا جالعاسقان، وعان جول بويىنداعى مەكتەپ وقۋشىلارى مەن وزگە ۇستازدار كۋا بولعان". سونداي-اق ىشكى "اجەتحانا قاسىنان ۋاقىتشا كەتكەن" ۇستاز ىشكى ىستەر بولىمىنە جەتكىزىلگەن سوڭ حاتتاما تولتىرىپ، وعان 12 مىڭ تەڭگە كولەمىندە ايىپپۇل سالعان.

الەۋمەتتىك جەلىدە از ۋاقىتتىڭ ىشىندە ۇلكەن داۋعا اينالعان وقيعاعا قوعام بەلسەندىلەرى "اجەتحانا كەزەكشىلىگىن مۇعالىم موينىنا ارتىپ قويعان جاۋاپتى تۇلعالار تومەننەن جوعارىعا دەيىن جاۋاپقا تارتىلۋى كەرەك" دەپ تالاپ ەتىپ جاتىر. جەرگىلىكتى "بەكەت" گازەتىنىڭ باس رەداكتورى سافۋان وتەباەۆ ءوزىنىڭ facebook پاراقشاسىندا "ۇستازداردى سابىر ساقتاۋعا شاقىرىپ، مەرەكەدەن سوڭ شىندىققا كوز جەتكىزەتىنىن، اقپارات تاراتاتىنىن ايتىپ" دۇرلىكپەۋگە شاقىردى.

اكىم-قارالار ءجيى باس سۇعاتىن وقۋ مەكەمەسىنىڭ اجەتحانا ماسەلەسى ءالى كۇنگە دەيىن وڭ شەشىم تاپپاي كەلەدى. ايماقتا بالالار دارەتحاناسى عيمارات ىشىندە ورنالاسقان وقۋ ورىندارى از.

بۇگىن ەرتەڭگىلىك تۇركىستان وبلىسىنىڭ ءبىلىم باسقارماسىنىڭ وكىلى راحىمبەك جولاەۆ  "پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ رۇقساتسىز رەيد جۇرگىزگەنىن" جانە بۇعان باسقارما "جاريالى تۇردە كەشىرىم سۇرايتىنىن", جاۋاپتىلارعا ء"تيىستى شارا قولدانىلاتىنىن" جەتكىزدى. كەشەگى جاعدايدان كەيىن تاجىريبەلى ۇستاز باحىت ماناسۇلىنىڭ قان قىسىمى كوتەرىلىپ جەدەل جاردەم كومەگىنە جۇگىنگەن. جولاەۆ مۇعالىمنىڭ "پوليتسيا قىزمەتكەرىنىڭ زاڭسىز ارەكەتىنە پروكۋراتۋراعا شاعىم تۇسىرگەنىن" حابارلاعان. بىراق "بەدەلىنە نۇقسان" كەلگەن ۇستازدىڭ تۋىستارى مەن ارىپتەستەرى وبلىستىق ءبىلىم باسقاراماسى باستىعىنىڭ سوزىمەن كەلىسپەيدى. ولاردىڭ سوزىنشە، قان قىسىمى 200-دەن اسىپ، اۋرۋحاناعا جاتقىزىلعان  باحىت ماناسۇلى ەشقانداي شاعىم جازباعان، وعان مۇرشاسى دا جەتپەي وتىر.

ءبىلىم باسقارماسىنىڭ باستىعى راحىمبەك جولايدىڭ جازباسى. تۇركىستان. 13 جەلتوقسان 2019 جىل. فوتو: facebook پاراعىنان سكرينشوت-قيىندى

بۇعان دەيىن، 12 جەلتوقسان تۇركىستان قالاسىنىڭ پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى دانيار مەيىرحان "مەكتەپتە جابىق تۇرعان اجەتحانا بولعانىمەن، بالالار دالاعا جۇگىرۋگە ءماجبۇر" ەكەنىن ايتىپ، ەسكەرتۋسىز رەيدكە شىعاتىنىن جازعان ەدى. جازباسىن "مەكتەپ ينسپەكتورلارىنىڭ جۇمىسىن تەكسەرۋدى شەشتىم" دەپ باستاپ، سوڭىندا جاعدايدىڭ بايىبىنا بارماي جاتىپ قوعامدىق ورتادا قولىن قايىرىپ اكەتۋىن بەدەلدى ۇستازدار "پوليتسيا ءوزىنىڭ دورەكىلىگىن بىلمەي، وزگەنىڭ ءمىنىن جىپكە تىزگىش" دەپ سىناۋدا. ازاماتتىق قوعام بەلسەندىلەرى، سونىڭ ىشىندە بەلگىلى ۇستاز مەيىرجان تەمىربەك "تارازداعى سياقتى اكىم ورنىنان كەتپەس ءۇشىن مۇعالىم تۋالەت كۇزەتۋى كەرەك پە؟" دەپ، ءوز كوڭىل تولماۋشىلىعىن ءبىلدىردى. ازاماتتىق بەلسەندى ايگۇل ورىنبەك "ەرلان تۇرعىمباەۆ تۇركىستاندا اشىلماعان قىلمىس كوپ، ال پوليتسيا مۇعالىمدەرگە قىسىم جاساپ ءجۇر!" دەپ سىنادى. مەكتەپ وقۋشىلارىن زورلىق-زومبىلىقتان قورعاۋ مەن قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنىڭ مۇعالىمدەرگە جۇكتەۋ - كوپشىلىكتىڭ تاڭدانىسىن، ىزاسىن تۋدىرىپ وتىر.

دانيار مەيىرحاننىڭ جازباسى. تۇركىستان. 13 جەلتوقسان 2019 جىل. فوتو: facebook پاراعىنان سكرينشوت-قيىندى

قاراشانىڭ ورتاسىندا تاراز مەكتەپتەرىنىڭ بىرىندەگى اۋلادا ورنالاسقان دارەتحانادا 7 سىنىپ وقۋشىسىنا 38 جاستاعى ەر ادام زورلىق كورسەتكەنى قوعامدا رەزونانس تۋدىرعان بولاتىن. ساباق كەزىندە سۇرانىپ شىققان قىز بالا ۇشىراسقان تارگەديالىق جاعدايعا قاتىستى پرەزيدەنت توقاەۆ مالىمدەمە جاساپ، جاۋاپتى لاۋزىمدى قىزمەتكەرلەر مەن قالا اكىمى قايرات دوساەۆتى قىزمەتىنەن بوساتقان ەدى. سودان كەيىن ەل مەكتەپتەرى باقىلاۋدى "وزىنشە كۇشەيتىپ", ونى مەكتەپ ينسپەكتورلارى نە ۋچاسكەلىك پوليتسەيلەرگە ەمەس، مۇعالىمدەردىڭ موينىنا ارتىپ قويعان.

بيىل قازاقستان پارلامەنتى «پەداگوگ مارتەبەسى تۋرالى» زاڭ جوباسىن قابىلداپ جاتقان تۇستا كۇشتىك قۇرىلىمدار مەن جەرگىلىكتى باسقارۋ ورگاندارى مۇعالىمدى "قولبالا" رەتىندە ساناپ، اكىمشىلىك قىزمەتتەرگە جەگۋىن تىيماي كەلەدى.

"The Qazaq Times"