قىتايدىڭ يرانعا ينۆەستيتسيا سالۋ تاۋەكەلى ساتسىزدىككە ۇشىراي ما؟

قىتايدىڭ مەملەكەتتىك ەنەرگەتيكالىق كومپانياسى يرانداعى تابيعي گاز جوباسىنان باس تارتتى. يران مۇناي ءمينيسترى بيجان زانگانەح بىرنەشە كۇن بۇرىن دەپارتامەنتتىڭ ۆەب-سايتىندا: «قىتايدىڭ ۇلتتىق مۇناي-گاز كورپوراتسياسى (CNPC) يرانداعى وڭتۇستىك پارس گاز كەن ورنىن يگەرۋ جونىندەگى ىنتىماقتاستىق جوباسىنان باس تارتتى»، – دەپ مالىمدەدى. بۇل اتالعان كومپانيانىڭ تەھرانعا قارسى اقش سانكتسيالارىنان قىسىم كورگەننەن كەيىنگى شەشىمى.

يران مۇناي ءمينيسترىنىڭ مالىمدەۋىنشە، قىتاي ۇلتتىق كومپانياسى باس تارتقان جوبانى يراننىڭ Petropars ۇلتتىق كومپانياسى ءوز بەتىمەن يگەرمەك. كومپانيا باستاپقىدا جوبانى ازىرلەۋ ءۇشىن قىتايدىڭ PetroChina جانە فرانتسۋزدىڭ Total كومپانيالارىمەن ىستەستىك جاساسقان ەدى.

2017 جىلى اتالعان جوبادا فرانتسيالىق Total 50,1 پايىز ۇلەسىن، قىتايلىق PetroChina 30 پايىزىن، ال Petropars 19,9 پايىز ۇلەسىمەن بولىسكەن ەدى. بىلتىر اقش يرانعا قارسى سانكتسيالارىن قالپىنا كەلتىرگەننەن كەيىن، 2018 جىلدىڭ تامىز ايىندا Total كومپانياسى جوبادان باس تارتقان.

قىتاي سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى قىتايلىق كورپوراتسيانىڭ يرانداعى ماڭىزدى جوبادان باس تارتقانى تۋرالى راستاعان. بىراق، تولىق مالىمەت بەرۋدەن باس تارتقان. ال، CNPC-دىڭ رەسمي سايتىندا بۇل تۋرالى مالىمەت تەك يراننىڭ رەسمي مالىمدەمەسىنەن كەيىن عانا شىقتى.

دۇيسەنبىدە، امەريكالىق تانىمال باسىلىم The Wall Street Journal «قىتايدىڭ مۇناي-گاز الىپتارى اقش قىسىمىنا بايلانىستى يرانداعى جوباعا قارجى اۋدارا الاتىن بانك تابۋ اسا قيىن بولعانىن مويىندادى» دەپ حابارلاعان ەدى. ەستەرىڭىزدە بولسا، اقش سانكتسياسىنا بايلانىستى بىلتىردىڭ وزىندە CNPC-تىڭ نەگىزگى قارجى جەلىسى سانالاتىن Kunlun bank يرانعا قارجى اۋدارۋدى توقتاتقانىن مالىمدەگەن ەدى.

South China Morning Post وسىعان قاتىستى حابارىندا، قىتاي ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ يرانداعى جوبادان باس تارتۋى تىكەلەي اقش سانكتسياسىمەن قاتىستى ەكەنىن كەسەتە جازعان. حاباردا سونداي-اق، CNPC سايتىنداعى مالىمەتتەرگە سىلتەمە جاساي وتىرىپ، كومپانيانىڭ قۇراما شتاتتا دا ەنشىلەس جوبالارىنىڭ بار ەكەنىن، اقش سانكتسياسى سول ۇشىندە كومپانياعا قاتەرلى بولاتىنىن جازعان.

ەستەرىڭىزدە بولسا، بۇدان بىرەر اپتا بۇرىن سايتىمىزدا The New York Times باسىلىمىنىڭ قىتاي مەن يران اراسىنداعى ينۆەستيتسيا تۋرالى بولجامى جاريالانعان ەدى. وندا قىتايدىڭ يرانعا ميللياردتاعان ينۆەستيتسيا سالۋ تاۋەكەلىنىڭ اقش سانكتسياسىنا بايلانىستى ساتسىزدىككە ۇشىرايتىنىن جازعان.

“The Qazaq Times”