اقش-يران قايشىلىعى بەيجىڭ-تەھران جاڭا قاتىناسىن دامىتتى ما؟

قىتاي يراننىڭ مۇناي تابىسىن قامتاماسىز ەتۋگە قولداۋ كورسەتۋ ماقساتىندا، اقش سانكتسيالارىنا قاراماستان يران مۇنايىن ساتىپ الۋدى جالعاستىراتىنىن ءبىلدىردى. بۇل تۋرالى Financial Times باسىلىمى حابارلاعان بولاتىن.

حابارعا قاراعاندا، يراننان مۇناي تولتىرىلعان تانكەر وتكەن اپتادا قىتاي پورتىنا اتتانعان. بۇل مامىر ايىندا اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ يران مۇناي ەكسپورتىن شەكتەۋ تۋرالى شاراسىنان كەيىن العاش رەت يران مۇنايىنىڭ سىرتقا شىعۋى. اتالعان باسىلىمنىڭ حابارىنا قاراعاندا، قىتايدىڭ كەدەن قىزمەتى يراننان كىرەتىن مۇناي مولشەرىنىڭ تومەندەگەنىن كورسەتكەنىمەن، قىتاي يران مۇنايىن ساتىپ الۋدى جالعاستىرماق.

الەمنىڭ بىرقاتار باسىلىمدارى يران مەن قىتاي اراسىندا ەڭ ءىرى مۇناي تانكەرلەرىنىڭ قولدانىلىپ جاتقانىن ايتادى. ونىڭ كەيبىرى ءبىر رەتتە ميلليون باررەل شيكى مۇناي تاسىمالداۋعا قابىلەتتى.

قىتاي-يران اراسىنداعى بۇل قادامدار الەم اقپارات قۇرالدارىنىڭ نازارىن اۋداراتىنىنا بىرقاتار سەبەپتەر بار. ايتالىق، يران مۇنايىنا قاتىستى قىتاي شەشىمى اقش-قىتاي ساۋدا سوعىسىنىڭ قىزىپ تۇرعان ۋاقىتىندا جاسالدى. ونىڭ ۇستىنە، يران مۇنايى قىتايعا اقش پرەزيدەنتىنىڭ جاڭا سانكتسياسى جاريالانعان ۋاقىتتا اتتاندى. وسىنىڭ ءبارى دەرلىك، اقش، قىتاي جانە يران اراسىنداعى ساياسي ويىنداردى كورسەتىپ تۇرسا كەرەك.

يران اقپارات قۇرالدارىنىڭ حابارىنا زەر سالساق، اقش سانكتسيالارى يران مۇناي ەكسپورتىنا كەرى اسەر ەتكەنىمەن، ناتيجەسى اق ءۇي كۇتكەندەي بولمايدى دەگەن پىكىرلەر دە بار. كەزەكتى قىتايدىڭ قادامى بۇل پىكىردى راستاعانداي بولدى.

يران مۇناي مينيسترلىگى وكىلدەرىنىڭ سوزىنە سەنسەك، شيكى مۇنايدى ەكسپورتتاۋدىڭ جولدارى وتە كوپ. ايتالىق، كەيبىر ەۋروپالىق مۇناي وڭدەۋ زاۋىتتارى يران مۇنايىنا كوبىرەك مۇددەلى. سونىمەن بىرگە، اقش-تىڭ سانكتسيالارىنان اينالىپ ءوتۋ ءۇشىن مۇناي تاسىمالداۋدىڭ مارشرۋتتارىن وزگەرتۋ شارالارىن دا قولدانباق. تەك، بۇل شارالار تاسىمال شىعىنىن ارتتىرىپ جىبەرۋى مۇمكىن.

قالاي بولعان كۇندە دە، اقش-قىتاي ساۋدا سوعىسى، اقش-يران قايشىلىعى قىتاي مەن يراننىڭ اراسىن جاقىنداتىپ، ورتاق مۇددەلەرىن تاۋىپ بەرگەندەي بولدى. بۇل ورتا شىعىس پەن قىتايدىڭ قازىرگە دەيىنگى قارىم-قاتىناسىندا دا بەلگىلى دارەجەدە وزگەرىستەردىڭ بولاتىنىن كورسەتەدى.

“The Qazaq Times”