پومپەونىڭ بريۋسسەلدەگى كۇتىلمەگەن ساپارى جانە يران داعدارىسى

ەۋروپالىق وداققا مۇشە ەلدەردىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلەرى يران ماسەلەسىن تالقىلاپ جاتقان كەزدە، اقش-تىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى پومپەو كۇتپەگەن جەردەن بريۋسسەلدە پايدا بولا كەتتى. ەو-نىڭ سىرتقى ساياسات پەن قاۋىپسىزدىك جونىندەگى فەدەرالدى وكىلى فەدەريكا موگەريني دە اقش سىرتقى ىستەر وكىلىنىڭ بۇل ساپارى كۇتپەگەن جەردەن بولعانىن راستادى. 

شىنتۋايتىنا كەلگەندە، اقش مەملەكەتتىك حاتشىسى بۇل جولى ماسكەۋ ساپارىنا دايىندالىپ جاتقان ەدى. ماسكەۋدە ول رەسەي پرەزيدەنتى پۋتين جانە ءسىم باسشىسى لاۆروۆپەن كەزدەسۋدى جوسپارلاعان. بريۋسسەلگە ايالداعان پومپەو ماسكەۋ ساپارىن ءبىر كۇن كەيىنگە قالدىردى.

اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتى پومپەونىڭ ەو ساپارى تۋرالى تۇسىنىكتەمە بەرىپ: «مەملەكەتتىك حاتشى ەو مۇشەلەرىمەن سوڭعى كەزدەگى يراننىڭ قاۋىپتى ارەكەتتەرى مەن مالىمدەمەلەرى تۋرالى تالقىلايتىن بولادى. تاياۋ-شىعىستاعى جانە الەمدەگى ورتاق مۇددەلەرىمىزدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن، وداقتاس سەرىكتەستەرىمىزبەن ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىرادى»، – دەگەن.

ەۋرووداققا مۇشە ەلدەردىڭ ءسىم باسشىلارى يرانمەن 2015 جىلعى يادرولىق كەلىسىمدى جالعاستىرۋ، الدە باس تارتۋ تۋرالى شەشىم شىعارۋعا جينالعان بولاتىن. فەدەريكا موگەريني بولسا، ەۋرووداق قازىرگە دەيىن يراننىڭ يادرولىق كەلىسىمىن قولدايتىنىن، كەزەكتى جيىندا كەلىسىمدى جالعاستىرۋ جولدارىن قاراستىراتىنىن ايتقان.

ول جانە كۇتپەگەن جەردەن ەو-نىڭ ورتالىعىنا اينالعان بريۋسسەلگە ساپارلاي كەلگەن اقش مەملەكەتتىك حاتشىسىمەن كەزدەسۋ ءالى جوسپاردا جوق ەكەنىن ايتقان. «ارينە، ءبىز قارسى الامىز. بىراق، بۇگىنگى كۇندە ءبىزدىڭ كۇن ءتارتىبىمىز تولىق. كەزدەسۋ تۋرالى ءالى جوسپارلانعان جوق»، – دەگەن.

ايتا كەتەيىك، اقش وسىدان تۋرا ءبىر جىل بۇرىن يرانمەن قول قويىسقان كەلىسىمنەن ءبىر جاقتى شىعىپ كەتتى. ءىلى-شالا يرانعا قارسى ەكونوميكالىق سانكتسيالاردى قالپىنا كەلتىردى. سودان بەرى بىرتىندەپ شيەلەنىسىپ كەلە جاتقان اقش-يران قاتىناسى وتكەن اپتادا شىرقاۋ شىڭىنا شىققانداي بولدى.

يران مۇناي ەكسپورتىنا جاسالعان توسقاۋىل، تەھراندى (تەگەران) تىعىرىققا تىرەدى. يران تارابى اقش-تىڭ ءبىر جاقتى باس تارتۋى وزگە قول قويعان ەلدەردىڭ كەلىسىمدى ورىنداۋىنا كەرى اسەرىن تيگىزدى. تەھران وزگە قول قويعان ەلدەردەن 60 كۇن ىشىندە  كەلىسىم تۋرالى رەتتەۋ جاساۋدى تالاپ ەتتى. ولاي بولماعاندا، يران ۋران بايىتۋدى قايتا قولعا الاتىنىن جەتكىزدى.

پومپەونىڭ بۇل رەتكى ەۋرووداققا جاساعان ساپارىندا، ەو مۇشەلەرىنىڭ يران ماسەلەسى تۋرالى شەشىمىن وزگەرتۋگە تىرىسۋى مۇمكىن. الايدا، يرانعا قارسى قىسىمنىڭ ارتۋى ءوڭىردىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاۋىپ ءتوندىرىپ تۇر. قازىردىڭ وزىندە، شاراسىز يران رەجيمى قارۋلى كۇشكە سۇيەنۋدىڭ از-اق الدىندا تۇر.

“The Qazaq Times”