سولتۇستىك كورەيا باسشىسى كيم جوڭ ۋن (كيم چەن ىن/Kim Jong Un) جاڭا جىلعا ارنالعان جولداۋىندا اقش-قا قاراتا ەسكەرتۋ جاسادى.  ول سوزىندە يادرولىق قارۋلاردان باس تارتۋعا دايىن ەكەنىن، الايدا، قۇراما شتات سانكتسيالاردى الىپ تاستاماسا يادرولىق باعدارلامانى قايتا جانداندىراتىنىن مالىمدەگەن.

«اقش الەم الدىندا بەرگەن ۋادەسىن ورىنداماسا، سانكتسيالاردى كۇشەيتىپ، مەملەكەتىمىزدى قىسىمعا الاتىن بولسا، ەگەمەندىگىمىزدى جانە مۇددەلەرىمىزدى قورعاۋ ءۇشىن امالسىزدان جاڭا قادامدارعا باراتىن بولامىز»، – دەدى كيم جوڭ ۋن. ول سونداي-اق، پرەزيدەنت ترامپپەن قايتالاي جولىعۋعا دا دايىن ەكەنىن جەتكىزدى.

ەستەرىڭىزدە بولسا، سولتۇستىك كورەيا باسشىسى بىلتىرعى جاڭا جىلدىق جولداۋىنان كەيىن ءوز ءسوزى بويىنشا كەلىسسوز ۇستەلىنە كەلىپ، ەلدىڭ باعىتىن وزگەرتكەن ەدى. ال، بىلتىر ماۋسىم ايىنا جەتكەندە كيم جوڭ ۋن مەن ترامپ سينگاپۋردا تاريحي كەزدەسۋ وتكىزىپ، ارنايى دەكلاراتسياعا قول قويىسقان. دەگەنمەن، ءتورت ۇلكەن مازمۇننان تۇراتىن دەكلاراتسيادا سولتۇستىك كورەيانىڭ يادرولىق قارۋدان قالاي باس تارتاتىنى انىق كورسەتىلمەگەن. سونىمەن قاتار، پيوڭياڭعا (پحەنيان) سالىنعان سانكتسيالار تۋرالى دا انىق ايتىلماعان. تەك، كحدر ءوزىنىڭ يادرولىق قارۋىنان باس تارتاتىن بولسا، قۇراما شتاتتار تارابى كيم جوڭ ۋننىڭ قاۋىپسىزدىگىنە كەپىلدىك ەتۋى كەرەك دەپ كورسەتىلگەن.

قىركۇيەك ايىندا دا وڭتۇستىك پەن سولتۇستىك كورەيا باسشىلارى كەزدەسىپ، «كورەي تۇبەگىن يادرولىق قارۋسىز تىنىش ايماققا اينالدىرۋ» نيەتىن بىلدىرگەن ەدى.

اتالعان كەلىسىمدەرگە وراي سولتۇستىك كورەيا بىرنەشە يادرولىق سىناق پوليگوندارىن جاۋىپ، وڭتۇستىك كورەيا اسكەري جاتتىعۋلارىن توقتاتۋى، ەكى ەل شەكاراسىنان تەمىر جول جانە اۆتوكولىك دالىزدەرىن سالۋى ءتيىس.

بۇرىنعىمەن سالىستىرا قاراعاندا، سولتۇستىك كورەيا ءوزىنىڭ بەيبىتشىلىككە دەگەن تالپىنىسىن ءبىرشاما جوعارى دەڭگەيدە كورسەتتى دەۋگە بولادى. يادرولىق جانە بالليستيكالىق زىمىران سىناقتارىن توقتاتىپ، العاش رەت اقش پرەزيدەنتىمەن كەلىسسوز ۇستەلىنە وتىردى. بىرنەشە مارتە وڭتۇستىك كورەيا پرەزيدەنتىمەن دە جوعارى دەڭگەيدەگى كەزدەسۋ وتكىزدى. سونداي-اق، كەلىسسوزدەردەن كەيىن يادرولىق پوليگوندارىن جابۋعا ارەكەت ەتتى.

الايدا، ترامپ ۇكىمەتىنىڭ سولتۇستىك كورەيامەن يادرولىق قارۋسىزدانۋ جونىندەگى كەلىسسوزى سوڭعى كەزدەرى توقىراۋعا تاپ بولدى. بەيبىتشىلىككە دەگەن تالپىنىستارىنا قاراماستان، سولتۇستىك كورەيا سانكتسيا قىسىمىنان ءالى بوسامادى جانە قۇراما شتات تارابى ەلدەگى كىسىلىك قۇقىق ماسەلەسىن دە قاۋىپسىزدىك كەڭەستىڭ تالقىسىنا سالدى. بۇل كحدر بيلىگىنىڭ يادرولىق قارۋسىزدانۋ قادامىن باياۋلاتىپ تاستاعانداي بولدى.

سولتۇستىك كورەيا كوپتەگەن جىلداردان بەرى الەم ەلدەرىنەن وقشاۋ كۇيدە قالىپ كەلدى. بۇعان كحدر بيلىگىنىڭ ادامدىق قۇقىقتى بۇزۋى، يادرولىق قارۋعا يە بولۋى جانە حالىقارالىق ەرەجەلەرگە قايشى كەلۋى سەبەپ بولعان ەدى.

 

“The Qazaq Times”