فيليپپين قىتايدان بەت بۇرىپ، اقش-پەن وداقتاسۋى مۇمكىن

وسىدان بىرنەشە كۇن بۇرىن، ءفيليپپيننىڭ قارۋلى كۇشتەرى رەسمي سايتتارى ارقىلى مالىمدەمە جاساپ، 2019 جىلى اقش-پەن 281 بىرلەسكەن اسكەري وقۋ-جاتتىعۋلار وتكىزۋ جوسپارىنىڭ بار ەكەنىن حابارلادى. مالىمدەمەدە كورسەتىلگەنىندەي بۇل بىرلەسكەن وقۋ-جاتتىعۋلاردىڭ سانى 2018 جىلعا قاراعاندا 20 رەتكە كوپ جانە تاراپتار تەرروريزمگە قارسى كۇرەس، تەڭىز قاۋىپسىزدىگى، گۋمانيتارلىق كومەك جانە اپاتتاردىڭ سالدارىن جويۋ سالاسىنداعى ءوزارا تىعىز ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىرا بەرمەك.

تايۋان (تايۆان) باسىلىمدارىنىڭ حابارىنا قاراعاندا، فيليپپين قىتايمەن قارىم-قاتىناسىن دامىتۋعا تىرىسقانىمەن، الداعى جىلى قۇراما شتاتتارپەن بىرلەسىپ وتكىزەتىن كوپتەگەن قورعانىس ىنتىماقتاستىق شارالارى دا بار. ەگەر قىتاي تارابى وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزى ماسەلەسىندە ءفيليپپيننىڭ ەگەمەندىك قۇقىقتارىنا نۇقسان كەلتىرسە، فيليپپين بيلىگى قۇراما شتاتقا قاراي بەت بۇرۋى مۇمكىن.

2016 جىلى فيليپپين ۇكىمەتىنىڭ بيلىگىنىڭ ۇستاعان پرەزيدەنت دۋرتتەرتە اقش-پەن بولعان ىنتىماقتاستىقتى بارىنشا تەجەپ، قىتايمەن ساۋدا قارىم-قاتىناسىن دامىتۋعا تىرىستى. ونداعى ماقساتى قىتايدان كەلەتىن قىسىمنىڭ الدىن الىپ، اقش جانە قىتايمەن بولعان قارىم-قاتىناستاعى تەپە-تەڭدىكتى ساقتاۋ بولاتىن. الايدا، فيليپپين بيلىگىندەگى كەيبىر ساياسي توپتار، اسىرەسە قورعانىس سالاسىنىڭ لاۋازىمدى تۇلعالارىنىڭ كوبى ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان بەرى تىعىز قارىم-قاتىناستا بولىپ كەلگەن اقش-پەن وداق بولۋدى قالايدى.

سوڭعى كەزدەرى اقش-تىڭ تىنىق مۇحيتىنداعى ەلدەرگە كوبىرەك نازار اۋدارا باستاۋى فيليپپين پرەزيدەنتىنىڭ ساياساتىنا دا ازداعان وزگەرىستەردى جاسادى. ونىڭ ۇستىنە، قىتايدىڭ وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىندەگى كەڭەيە تۇسكەن اسكەري ارەكەتتەرى توڭىرەكتەگى ەلدەرگە الاڭداۋشىلىق تۋعىزدى. بۇل جانە وڭتۇستىك شىعىس ازيا ەلدەرىنىڭ بەيجىڭگە دەگەن سەنىمىن السىرەتتى. قازىر اقش وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىنە شەكتەسەتىن ۆەتنام، فيليپپين قاتارلى ەلدەرمەن بولعان قورعانىس ىنتىماقتاستىعىن بەكەمدەۋگە كىرىسۋدە. بۇل وڭىردە قىتايدى بارعان سايىن وقشاۋلاي ءتۇسۋى مۇمكىن.

 “The Qazaq Times”