ترامپ ساپارىنا سولتۇستىك كورەيا باسشىسى كەدەرگى جاساۋى مۇمكىن بە؟

اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ پرەزيدەنت بولىپ سايلانعاننان بەرگى ەڭ ۇزاق ءارى سالماقتى ساپارىنا اتتاندى. بۇل ساپار 10 كۇنگە جالعاسادى جانە شىعىس ازيانىڭ 5 ەلىندە بولادى. دەگەنمەن، تىنىق مۇحيتتىڭ باتىس جاعالاۋىنداعى ەلدەرىن تەگىس ارالاپ شىققالى وتىرسا دا سولتۇستىك كورەياعا بارا المايتىنى انىق. الايدا، ترامپ ساپار بارىسىندا بارعان ەلدىڭ بارىندە دە سولتۇستىك كورەيانىڭ «جىرىن جىرلايدى». ياعني، سولتۇستىك كورەيا جاھاندىق يادرولىق دەرجاۆا رەتىندە قاراستىرىلادى، ال باسقا دا دامىعان ەلدەر وسى امبيتسيانى السىرەتۋگە تىرىسىپ كەلەدى. مىنە بۇل وسى رەتكى ترامپ ساپارىندا كەز-كەلگەن ەكىجاقتى كەلىسسوزدەرگە، ەكونوميكالىق تالقىلاۋلارعا جانە كوممەرتسيالىق شىعارىلىمعا ەڭ باستى تاقىرىپ – سولتۇستىك كورەيا بولادى.

«Washington Post» باسىلىمىنىڭ حابارىندا، اق ءۇي وكىلدەرى بۇل جولعى ساپار ترامپتىڭ قىتايعا دەگەن كوزقاراسىن وزگەرتۋگە جانە ازيا ەلدەرىمەن بولعان ساۋدا تاپشىلىعىن بارىنشا ازايتۋعا وڭ ىقپال جاسايدى دەپ قارايتىنى ايتىلعان. ال «The Wall Street Journal» باسىلىمى پرەزيدەنت كەڭەسشىلەرىنىڭ سوزىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ، ترامپتىڭ بۇل ساپارداعى باستى مىندەتى، ساپارلاي بارعان ەل ۇكىمەتتەرى مەن سولتۇستىك كورەيا اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى رەتتەۋ. سونىمەن بىرگە سولتۇستىك كورەيانىڭ يادرولىق ارانداتۋشىلىعىنا قارسى كۇرەسكە جۇمىلدىرۋ. بۇل ءۇشىن سولتۇستىك كورەياعا باعىتتالعان قىسىمدى ارتتىرۋعا كوندىرۋ ەكەنىن حابارلادى.

ترامپتىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك جونىندەگى كەڭەسشىسى ح. ر. ماكماستەر سوزىندە: «پرەزيدەنتتىڭ ساپارىنىڭ ءۇش نەگىزگى ماقساتى بار. بىرىنشىدەن، سولتۇستىك كورەيانى يادرولىق قارۋسىزداندىرۋعا حالىقارالىق كۇش-جىگەردى نىعايتۋ. ەكىنشى، تىنىق مۇحيتى مەن ءۇندى مۇحيتى الابىن ەركىن ساۋدا الاڭىنا ايلاندىرۋ. ءۇشىنشى، ادىلەتتى جانە ءوزارا ءتيىمدى ساۋدا جاساۋعا ۇمتىلۋ»، – دەگەن.

ترامپ ساپارىنا سولتۇستىك كورەيانىڭ ەڭ جوعارى باسشىسى كيم جوڭ ۋن دا قاتتى نازار اۋدارىپ وتىر. سەبەبى، ساپاردىڭ الدىنعى بولىگى كيم جوڭ ۋنعا جاقىن ءۇش ەلدە – جاپونيا، وڭتۇستىك كورەيا، قىتاي ەلدەرىندە بولادى. ساپاردىڭ سوڭىندا ترامپ ۆەتنام مەن فيليپپينگە بارىپ، ەكى حالىقارالىق سامميتكە قاتىسادى. الدىنعى ءۇش ەل دە اقش-تىڭ ءىرى ساۋدا ارىپتەستەرى. وعان قوسا سولتۇستىك كورەياعا قارسى كۇرەس جاساۋدا ماڭىزى زور ەلدەر. ترامپ بۇل ەلدەردەگى ساپارى ونىڭ تۇتاس ازيا ەلدەرىندەگى ساپارىنىڭ ءساتتى بولۋ-بولماۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى. سولتۇستىك كورەياعا قارسى قىسىمدى ارتتىرىپ، ءتىپتى وعان كۇش قولدانۋدى العا تارتۋى مۇمكىن. بىراق ازيانىڭ جەرگىلىكتى دەرجاۆالارى بۇل ۇسىنىستى قابىلداي قويۋى ەكىتالاي.

اقش-تىڭ تانىمال باسىلىمدارىندا حالىقارالىق ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنە قارايتىن بولساق، ءبارى دە ءبىر اۋىزدان: «ترامپتىڭ ازياداعى العاشقى رەسمي ساپارىنىڭ ءساتتى-ءساتسىز بولۋى، كەزدەسۋ كەزدەرىندە ايىرماشىلىقتار مەن قايشىلىقتاردى قالاي رەتكە سالۋىندا جانە ونىڭ ايماقتاعى ەل باسشىلارىمەن بولعان جەكە قارىم-قاتىناسىن قالاي ۇتىمدى پايدالانا بىلۋىندە. ول بۇل ءىستىڭ ۇدەسىنەن شىعا السا، وندا اتالعان ايماقتا امەريكالىق ساياساتتىڭ ۇكىسىن جەلكىلدەتە الادى»، – دەپ قارايدى.

كيم جوڭ ۋن بۇل ساپارعا اشىق كەدەرگى كەلتىرمەگەن كۇننىڭ وزىندە، نازاردان تىس قالدىرمايدى. ءتىپتى، اقش-قا قاراتقان كوزقاراسىنا قاراعاندا ورايى كەلىپ جاتسا، ترامپ ساپارىنا استىرتىن كەدەرگىلەر جاساۋى دا بەك مۇمكىن. ال، ەگەر اشىق قارسىلىق ءبىلدىرىپ، زىمىران سىناعى ارقىلى جاۋاپ قايتارسا، وندا بۇل كحدر ءۇشىن ءتيىمسىز. ولاي بولعاندا كەلىسسوزدەر كەزىندە ازيالىق دەرجاۆالار دا سولتۇستىك كورەيانىڭ ءسوزىن سويلەي المايتىن بولادى.

“The Qazaq Times”