Ukraina halqı AQŞ-tıñ bwrınğı prezidenti Donal'd Tramptıñ Reseymen kelissöz jürgizu nietine kümänmen qarap otır. Köpşilik bwl kelisim Ukraina üşin tiimsiz şarttarmen ayaqtalıp, Reseyge jaña artıqşılıqtar berui mümkin dep alañdaydı. Bwl turalı CNN aqparat agenttiginen arnayı Ukrainadağı soğıs, sayasat jäne adam qwqıqtarı taqırıptarında reportajdar jasap jürgen Ivana Kottasova men Svetlana  jazdı.
Resey basqınşılığı jäne Ukrainanıñ wstanımı
Ukraina ärqaşan Resey basıp alğan aumaqtardı «uaqıtşa okkupaciyalanğan jerler» dep atap, olardı qaytaru öz memleketiniñ bastı maqsatı ekenin mälimdep keledi. Alayda, Tramptıñ juırdağı mälimdemesi bwl ümitke kümän tudırdı. Ol Reseymen jasalatın beybit kelisimniñ nätijesinde Ukraina öz jerleriniñ basım böligin qaytaru mümkindiginen ayırıluı ıqtimal ekenin ayttı. Bwl mälimdeme ukrain halqınıñ alañdauşılığın küşeytip otır.
Tarih qaytalanuı mümkin be?
Ukraina bwğan deyin Reseymen türli kelisimder jasasqan, biraq olardıñ köbin Mäskeu bwzdı. 1994 jılı Ukraina yadrolıq qaruınan bas tartqan kezde, AQŞ, Wlıbritaniya jäne Resey onıñ aumaqtıq twtastığın qorğauğa kepildik bergen edi. Alayda, 2014 jılı Resey Qırımdı anneksiyalap, bwl kelisimdi öreskel bwzdı. 2015 jılğı Minsk kelisimderi de soğıstı toqtata almadı, nätijesinde 2022 jılı Resey Ukrainağa jappay basıp kirdi.
Ukraina prezidenti men halıqtıñ pikiri
Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy Tramptıñ Putinmen kelissözderine jauap retinde, Kiev öz bolaşağına qatıstı şeşimderdi özi qabıldauı tiis ekenin mälimdedi. «Biz özimizdiñ qatısuımızsız jasalğan eşqanday kelisimdi qabıldamaymız», – dedi Zelenskiy. Bwl pikirdi qarapayım halıq ta qoldap otır.
Kiev twrğını Nazar Voloşenkonıñ aytuınşa, Ukraina eşqanday aumaqtıq jeñiliske könbeui tiis. «Eger biz kelisimge kelip, qazir Resey basıp alğan jerlerden bas tartsaq, bwl bizdiñ täuelsizdigimiz üşin ülken soqqı boladı», – dedi ol.
Reseydiñ basıp alğan aymaqtarındağı jağday
Qazirgi tañda Resey Ukraina jeriniñ şamamen 20%-ın baqılauda wstap otır. Ol jerlerde 6 millionğa juıq ukrainalıq ömir sürip jatır, onıñ işinde 1 million bala bar. Birikken Wlttar Wyımı bwl aymaqtardağı adam qwqıqtarınıñ öreskel bwzılıp jatqanın mälimdegen.
Qırımda Resey biligi halıqtı öz erejelerine bağındıru üşin qısım körsetu, quğındau jäne orıstandıru sayasatın jürgizude. Bwl täjiribe keyinnen Ukrainanıñ basqa okkupaciyalanğan aymaqtarında da qaytalanıp jatır.
Bitimgerliktiñ qaupi
Ukrainalıq sarbazdar da Tramptıñ ıqtimal kelissözine kümänmen qarap otır. Şığıs Ukrainada soğısıp jatqan batal'on komandiri Vladimir Sablinniñ aytuınşa, eger Resey Ukraina jeriniñ bir böligin özine alatın bolsa, bwl bolaşaqta jaña basqınşılıqtarğa jol aşuı mümkin. «Resey şabuıl jasap, böten jerdi basıp alıp, onı öziniki etuge bolatının tüsinse, bolaşaqta tağı da basqa elderge şabuıl jasauı ğajap emes», – deydi ol.
Kiev twrğındarı men sarapşılardıñ pikirinşe, Putinniñ tüpki maqsatı – Ukrainanıñ şığısındağı Doneck pen Lugansk oblıstarın tolıqtay baqılauğa alu. Sondıqtan, eger Reseyge jaña mümkindik berilse, bwl uaqıtşa toqtağan soğıstıñ qayta jalğasuına alıp kelui mümkin.
PS. Ukraina halqı üşin ädiletti beybit kelisim – tek memlekettiñ twtastığı men egemendigin tolıq saqtaytın kelisim boluı tiis. Köptegen ukrainalıqtar Reseydiñ bwrınğı äreketterin eskere otırıp, mwnday kelisimniñ bolaşağına kümänmen qaraydı. Olar soğıstıñ toqtauı üşin naqtı äri wzaq merzimdi kepildikter qajet ekenin aytadı.