Jambıl oblıstıq sotında ötken jılğı qandı qañtarda oq jaraqatınan qaytıs bolğan 5 marqwmmen tiri eki azamattıq apellyaciyalıq sotı tağıda keyinge qaltırıldı. Prokuror Sayahat Bağdatwlı sot alqasınan sot saraptamasın jürgizgen mamannan tüsinikteme alu üşin uaqıt beruin swradı. Oğan bastapqıda sottaluşılardıñ tuıstarı qarsı şığıp, keyinnen kelisti.

Prokuror Sayahat Bağdatwlı

– Ötken sot otırısında biz taraptardıñ şağımdarı men uäjderin tıñdadıq. İstiñ tolıq, ob'ektivti qaraluı üşin prokuratura tarapınan Jambıl oblısı sot saraptama ortalığına saraptama qorıtındıları boyınşa tüsinikteme beru turalı swranıs hat joldandı. Alayda qazirgi uaqıtta saraptama jürgizgen maman jwmıs ornında joq boluına baylanıstı tüsinikteme alu mümkin bolmadı. Är sarapşı öz qorıtındısına jauaptı ekeni barlıqtarıñızğa belgili. Sondıqtan sarapşınıñ jauabın alğanğa deyin sottı keyingi qaldıruıñızdı swraymın, – dedi Bağdatwlı.

Prokurordıñ sözinen keyin ayıptaluşı «aruaqtardıñ» tuıstarı «Bir jarım jıldan beri ne istep otırsıñdar?», «Dälelderiñ joq!» dep ayqaylap, qarsı şıqtı. Sot alqası Nwrmahammat Abidov «prokuror sizderdiñ uäjderiñizdi tekseru üşin osınday talap-tilek qoyıp otır» dep proceske qatısuşılardı tınıştaluğa şaqırdı.

– Orındarıñızdan ayqaylaudıñ qajeti joq. Prokuror sizderdiñ uäjderiñizdi tekseru üşin osınday talap-tilek qoyıp otır. Sebebi keybireuleriñiz:«Mäyitterde keybir dene jaraqattarı körsetilmegen. Tek qana atu jaraqattarı bar, qalğandarı körsetilmegen» degen bolatınsızdar. Sol sebepti onı anıqtauğa osınday talap qoyılğan bolatın, – dedi Abidov.

Sud'ya Nwrmahammat Abidovtıñ sözinen keyin sottaluşılardıñ tuıstarı prokuraturağa talap-tilekteri barın aytıp, söz aldı. Ayıptaluşı Rays Rısbekovtiñ anası Indira Bekejanova wlına tigen oqtardı tauıp beruin swradı.

 – Balamdı tek qana atıp öltirmegen. Balamdı wrıp-soqqan, qabağın sındırğan. Basqa da jaraqattarı bar. Sosın balamdı atqan oq joq. Balamnıñ basın tesip ötken oqtı tauıp bersin mağan. Qanşama ret aytıp jatırmız, bizge video diskiniñ köşirmesin beriñizder, – dedi Bekejanova.

Indira Bekejanova.  Rays Rısbekov marqwmnıñ anası

Rays Rısbekovtiñ advokatı Janar Qisıqova sarapşılardan jauap aluğa prokuraturanıñ bir ay uaqıtı bolğanın, eger sarapşılar jazbaşa jauap bermese, onda olardı sotqa şaqıru qajet şığar dedi.

– Eger sarapşılardan jazbaşa jauap alu mümkin bolmasa onda olardı osı jerge şaqırtıp jauap alu mümkindigin qarastıru kerek şığar. Birinşi satılı sotta sot-medicina sarapşılarınan jauap alınğan joq. Bizde sotmed saraptamanı Barmanqwlova jürgizgen. Ol kisi öziniñ qorıtındısında dene jaraqatın körsetpey, tek ğana basına tigen oqtan qaytıs boldı dep körsetken. İs materialında osı qorıtındımen qosa, mäyitti qarau jürgizilgen. Bizde sot-medicina saraptaması birinşi jürgizilgen de, mäyitti qarau odan keyin jürgizilgen. Ol «vskrıtie» qalay jasalğanın körsetpegen. Osınıñ özi bir-birine qarama-qayşı. Birinşi satılı sotta biz osını kötergenbiz. Biraq sot öziniñ naqtı qwqıqtıq bağasın bergen joq. Sol sebepti osı mäseleni de prokuraturağa tekseruge tapsırularıñızdı swraymın, – dedi Qisıqova.

Janar Qisıqova. Advokat

Janar Qisıqovanıñ sözinşe, sottaluşılardıñ neden jäne kimniñ qolınan qaytıs bolğanı turalı is bölek alınıp, qısqarıp ketken. Memlekettiñ müddesi bar bolğandıqtan ol ispen tanısu mümkin emes.

– Balalardıñ qaytıs boluına baylanıstı is mına isten alınıp tastalıp, qwqıq qorğau organdarınıñ isine qosılğan. Ol ister «äreketterinde qılmıs qwramı bolmauına» baylanıstı qısqartılğan. Mına balalardıñ ölimine baylanıstı is soğan qosılğandıqtan avtomattı türde qısqarıp ketken. YAğni, qazir bwlardıñ qaytıs boluına eşkim kinäli emes. Sizder: «Ol bölek is, sol jerden barıp qarañızdar» deysizder. Biraq ol jerge barıp qarau mümkin emes. Men sol qısqarıp ketken isti qozğau üşin Bas prokuraturağa deyin jazdım. Ol jerge baru mümkin emes. Öytkeni ol jerde memlekettiñ müddesi, qwqıq qorğau organdarı men policiya qızmetkerleriniñ äreketi jatır. Mına iste ölim sebebi anıqtalatın bolsa, kimniñ atıp öltirgeni şığatın şığar. Qwqıq qorğau organdarı qızmetkerlerine baylanıstı qısqartılğan isti qaytadan jandandıru turalı qaulı şığarularıñızdı swraymın, – dedi advokat.

Baqıtjan Şıñğısbekov. Nwrswltan Quatbaev marqwmnıñ äkesi

Ayıptaluşı Nwrswltan Quatbaevtıñ äkesi Baqıtjan Şıñğısbekov balasına tigen oqtı tauıp beruin swradı. Onıñ sözinşe, oqtı joğaltıp jibergen.

 – Bas därigerdiñ orınbasarı Säken Jwmaşev balamnıñ denesinen oq şıqtı degen bolatın. Biraq osı uaqıtqa deyin sol oqtı joq qılıp jiberdi. Prokuror mırza, oqtı tauap beriñizder bizge. Meniñ balamnıñ denesi kögergen, ayağı sınıp keldi. Videosı da bar mende. Qaydan sındı, kim denesin kögertti? Solardı tauıp berseñizder, – dedi Şıñğısbekov.

Mwhtar Sızdıqov.  Toqtar Oşaqbay marqwmnıñ äkesi

Sottaluşı Toqtar Oşaqbaydıñ äkesi Mwhtar Sızdıqov ta balasına tigen üş oqtı tauıp beruin talap etti.

– Meniñ balama üş oq tigen. Bireui tesip ötip ketken, ekeui denesinde qalğan. Prokurorlar mına jerde özderinşe mıqtı bolıp otır ğoy. Tauıp bersin eki oğın. Men sol eki oqpen atqan adamdı tauıp alamın, – dedi Sızdıqov.

Sud'ya Nwrmwhammat Abidov Mwhtar Sızdıqovqa prokurorğa döreki söyleudiñ qajeti joqtığın aytıp eskertu jasadı. Biraq Sızdıqov onıñ eskertuine qarsılıq bildirdi.

– Biz de adam balası şığarmız. İsti soza berdi, soza berdi. Onda prokuratura jwmıs istemeydi. Jwmısın jöndep atqarmaydı bwlar, – dedi Sızdıqov.

 

Nigora Zakariyaeva. Erjan Bayjanov marqwmnıñ anası

Sottaluşı Erjan Bayjanovtıñ anası Nigora Zakariyaeva balası oqtan bwrın azaptalıp öltirilgenin ayttı.

– Men sot ükimi şıqqanğa deyin bwl jağdaydı bilgen joqpın. Memlekettik ayıptauşılardıñ özderi oqığan ayıptau aktisine süyene otırıp bükil däleldi sizge keltirdim. Wlımnıñ eşqanday jazığı joq. Onı qoldan wrıp öltirip alıp, ölgennen keyin mäytin äkep tastap otır. Onı memleket tarapınan äkelgen kuälardıñ özderi aytıp otır. Surette balamnıñ ayağınıñ tört jerden sınğanı anıq körmetilgen. Barlığı aşıq jaraqat. Balamdı azaptap öltirip barıp, öz qılmısın jasıru üşin bir tal oqtı salıp öz ayıbın jasıru üşin  balamnıñ denesin äkep tastağan, –dedi Nigora.

 

Marat Bekbau. Qañtar isi boyınşa sottaluşı

Qamauda otırğan Marat Bekbau sot alqasınan özin üyqamaqqa auıstırudı swradı. Ol osınşa uaqıt boyı tergeu izolyatorında otıru öte auır ekenin, ayağına medicinalıq kömek qajet ekenin ayttı.

Sot procesinen keyin Marat Bekbau jurnalisterge qamauda jazıqsız otırğanın aytıp, eger öz-özine qol jwmsaytın bolsa oğan tergeuşi Keñes Erniyaz ben bas prokurordıñ kömekşisi Ablakanov kinäli boladı dedi.

– Meniñ ölimime tergeuşi Keñes Erniyaz, bas prokurordıñ kömekşisi Ablakanov oblıstıq prokurordıñ birinşi kömekşisi Mamaev kinäli boladı. Eger men öz-özime qol jwmsaytın bolsam osı üşeui kinäli boladı. Qwrmetti Qasım-Jomart Kemelwlı Toqaev, sizderden ötiniş, meni bosatularıñızdı swraymın. Meniñ kinäsiz otırğanıma bir jarım jıl boldı. Kinäsiz, it wqsap qamauda otırmın. Apellciyanıñ özi altı ay boldı, bitpey ketti. Bas prokuror Berik Asılov, osı isti zerdeleñizderşi. Osı üş kinälini orındarınan jwlıp, joq qılıñızşı, – dedi Bekbau.

Kelesi sot otırısı qaşan ötetini äzirge belgisiz. Sud'ya Nwrmwhammat Abidov onı aldağı küderi habarlaytındarın ayttı.

Birinşi satılı sotta is boyınşa 9 adam küdikti dep tanılğan. 7 aqpanda Taraz qalalıq N2 sotınıñ sud'yası Bağdat Törebekwlı Ashat Täşekeev, Ğani Kerimbaev jäne Nwrbol Erejepovti kinäli dep tanıp, raqımşılıq zañın paydalanıp, şarttı jazağa kesip, Marat Bekbaudı 2 jılğa bas bostandığınan ayırğan. Qañtarda oqqa wşıp, qaza tapqan – Rays Rısbekov, Erjan Bayjanov, Nwrswltan Quatbaev, Toqtar Oşaqbay jäne Isatay Donbaevtı kinäli dep tanıp, qaytıs bolularına baylanıstı jazadan bosatqan. 

BÖLİSU