Bayden Merkel' hanımdı Aq üyde qabıldadı. Foto: BBC

Tayauda kanclerlik qızmetinen ketkeli jatqan Angela Merkel Germaniyanıñ ükimet jetekşisi retinde Qwrama Ştattarğa soñğı ret resmi saparmen bardı. Aq üydegi kezdesude ol Baydenmen Resey jäne Qıtay taqırıptarında söylesken.

Reseydiñ «Soltüstik ağıs-2» jobası

Bayden men Merkel' hanım arasındağı kezdesu bir sağatqa jalğasqan. Aq üydiñ mälimdemesinde eki liderdiñ kezdesui dostıq mände ötti dep bağalanğan. Biraq, kezdesuden keyingi baspasöz jiınında Bayden Reseydiñ «Soltüstik ağım-2» gaz qwbırı jobası boyınşa ortaq pikirge kele almağandarın moyındadı.

Anığında, däl osı mäsele qazirgi AQŞ, Europa jäne Resey üşjaqtı qatınasındağı asa sezimtal mäsele. Osıdan bwrın Bayden Reseydiñ SO-2 gaz qwbırı jobasına sankciya saludan bas tartqan bolatın. Onıñ sebebin «jaqın dostarımız maqwl bolmauı mümkin» dep tüsindirgen. Onıñ meñzep otırğanı Germaniya ekeni belgili.

Uaşington bolsa Reseydiñ atalmış jobanı paydalana otırıp, NATO-nıñ şığıs odaqtastarına qısım körsetuinen alañdaydı. Biraq, Berlin tarabı eline arzan gaz jetkizetin bwl jobanıñ sankciyalanuına maqwl emes. Kezdesude Bayden Reseydiñ jobasına qatıstı alañdauşılığın aşıq ortağa saldı. Taraptar qalay da ortaq mämileni tabuğa tırıstı, nätijesinde Berlin men Uaşington Mäskeudiñ gaz qwbırı jobasın sayasi qwralğa aynaldıruğa jol bermeytin bolıp kelisti.

Resey men Qıtay nemese demokratiyalıq qwndılıq taqırıbı

Aq üydegi kezdesuden keyin Bayden: «Biz NATO-nıñ şığısındağı odaqtastarımızdı Reseydiñ agressiyalıq äreketterinen qorğau üşin birigemiz. Bwl boyınşa bwdan keyin de birlese is alıp baratın bolamız», – dedi. Sonday-aq, ol eki odaqtas Qıtaydıñ antidemokratiyalıq äreketterine de birlese qarsı twratının jetkizdi.

«Biz Qıtaydıñ nemese basqa bir eldiñ ekin jäne aşıq qoğamdı bwzu üşin äreket etip jatqanın körsek, demokratiya men adam qwqığın qorğaymız», – dedi Bayden Merkel' hanımmen birge ötkizgen baspasöz jiınında.

Qıtay Germaniyanıñ mañızdı sauda serikteriniñ biri. Biraq, soğan qaramastan adam qwqığına qatıstı keybir mäselelerde Berlin Beyjiñdi aşıq sınap keledi.

Ekeuara kezdesude belgili bolğanday, AQŞ tarabı prezidenti öltirilgennen keyin twraqsızdıq ornap jatqan Gaitige äsker kirgizudi «qazirşe qalamaydı. Bwdan tıs Kuba turalı da bayıptılıqtı saqtauğa tırısatını mälim boldı. Bayden sözinde: «Kommunizm, – bwl qirağan, bülingen jüye», – dep saldı. Ol Kubağa qarata «Qayırsız memleket öz azamattarın repressiyalauda» dedi.

Merkel' hanım men AQŞ prezidentteri jäne AQŞ-Europa qatınası

Merkel' hanım AQŞtıñ tört birdey prezidentiniñ (Jorj Buş, Barak Obama, Donal'd Tramp jäne Jo Bayden) twsında Germaniya ükimetine basşılıq etti. Eñ qızığı Merkel' hanımmen AQŞ-tıñ aldığın üş prezidentiniñ de qarım-qatınası naşar bolğan. Merkel' hanım kancler bolıp twrğan twsta Germaniya AQŞ sayasatına ilige bermeytin sanaulı ğana Europa elderiniñ biri boldı.

Jalpı jağdaydan alıp qarağanda, biz Europa men AQŞ qatınasınıñ jaña arnağa tüskenin bayqay alamız. Europa Odağınan Britaniyanıñ şığıp ketuiniñ aldı artında Europa qwndılığı men Anglo-Saksondıq qwndılıq arasında belgili deñgeyde bäsekeniñ bolğanı da sözssiz. Qazir Europa odağınıñ lideri qatarında Germaniya men Franciya keybir mäseleler boyınşa AQŞ pen Angliyanıñ degenimen kelise qoymaydı. Bwl jağday bwdan bwrınğı AQŞ-Europa qatınasına mülde wqsamaydı.

Merkel' men Bayden

Kezdesude Merkel' hanım Baydenge qarata köp ret «qwrmetti Jo» dep aytqanı aqparat qwraldarınıñ nazarına ilinipti. Ekeu arasındağı kezdesu iltipattı mämilege tolı boldı dep bağalauğa boladı. Bayden öz kezeginde Merkel'diñ qızmetten ketip jatqanına ökiniş bildirgendey: «Endigi sammitterde sizdiñ ornıñız ögeysip twratın boldı», – degen.

Merkel' hanımnıñ Germaniya kancleri retinde Aq üydegi soñğı kezdesuin bağalauşılar onıñ Baydenmen qarım-qatınası bwrınğı AQŞ prezidentterimen salıstırğanda «älde qayda jaqsı» dep sanaydı.

Angela Merkel' osı ayda ötetin saylauğa qatıspaytının aytqan. Biraq, eldegi saualnamalar nätijesinde onı äli de bilikte qalsa deytinderdiñ basım ekeni mälim bolğan. «Germaniya anası», tipti «Europanıñ anası» degen bey resmi atqa ie bolğan Merkel' 2005 jılı kancler bolıp kelgenedi.

The Qazaq Times