Qıtay tarabı ötken apta soñında amerikalıq bir äskeri kemeniñ (zımıran tasuşı keme) Oñtüstik Qıtay teñizindegi talastağı araldardıñ birine jaqındağanı üşin ayıptadı. AQŞ-Qıtay arasındağı sauda-ekonomikalıq jäne Soltüstik Koreyağa baylanıstı şielenister küşeygen sayın, Oñtüstik Qıtay teñizindegi ayıptau men narazılıqtar da köbeye bastadı.
Qıtaydıñ Sırtqı ister ministrligi men Qorğanıs ministrligi jwma küni jeke-jeke mälimdeme jasap, AQŞ-tıñ «Hopper» zımıran tasığış kemesiniñ Qıtay ükimeti öziniñ ieligi dep esepteytin tizbek araldarğa jaqındadı dep ayıptadı. Eldiñ Qorğanıs ministrligi jasağan mälimdemede, Qıtay teñiz flotı «Huañşan» raketalıq fregatı arqılı AQŞ kemesin anıqtadı jäne olardı baqılap ielik wzatıp tastağanın aytqan.
Qıtay SİM-i ökili bwl turalı jasağan arnayı mälimetinde, AQŞ äskeri kemesiniñ bwl äreketi Qıtaydıñ egemendigi men qauipsizdik müddelerine qayşı kelgenin aytqan. Äri Qıtay tarabı öz müddelerin qorğau üşin qajetti şaralardı jasaytının mälimdegen.
AQŞ Tınıq mwhitı flotınıñ ökili Nikol' Şvemman «Hopper» turalı naqtı tüsinik bermedi, biraq AQŞ-tıñ aumaqtıq janjaldardı boldırmas üşin «erkin şarlau» ötkizip twratının ayttı. Şvebmannıñ aytuınşa, mwnday «erkin şarlau» halıqaralıq qwqıqqa säykes jäne jağalaudağı memleketterdiñ zañdı müddelerine qauip töndirmeydi.
«Hopper» atalğan aumaqtan ötuiniñ naqtı sebebi belgisiz. AQŞ teñiz küşteriniñ baspasöz habarlaması mälimetinde , 4 qañtardan bastap teñiz-mwhitına teñiz kemelerin qorğau üşin AQŞ teñiz küşteriniñ jetinşi flotın attandırğanın aytqan bolatın.
Qıtay Sırtqı ister ministrliginiñ ökili sözinde: «Qıtay ükimeti Oñtüstik Qıtay teñizinde özge elderdiñ äue jäne su joldarın paydalanu qwqığın qwrmetteydi. Alayda, atalğan teñizdegi äue jäne su jolın paydalanu qwqığın sıltau etip, Qıtaydıñ wlttıq qauipsizdigi men egemendigine nwqsan keltiretin äreketterge soqqı beredi», – dedi. Sonımen birge AQŞ-qa «Mwnday arandatu äreketin toqtatsın» degen eskertuin berdi.
Oñtüstik Qıtay teñiziniñ ielik qwqığı Qıtay ükimeti men Oñtüstik Şığıs Aziya elderiniñ arasında ülken qayşılıq tudırıp keledi. AQŞ pen Australiya bwl teñizdegi Qıtay tarabı büldirgen halıqaralıq qwqıqtardı qadağalap otır. AQŞ pen Qıtay qarım-qatınası qazir köp jaqta şielenister men qayşılıqtarğa wlasuda.