قاراقالپاقتىق بەلسەندى يۋلداشەۆاعا "پانا ىزدەۋشى كۋالىگىن" بەرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى

كۋالىك 2023 جىلعى 5 ناۋرىزعا دەيىن جارامدى. قاجەت بولعان جاعدايدا مەرزىمىن تاعى ءۇش ايعا ۇزارتۋعا بولادى. بۇل تۋرالى ازاتتىققا باسقارماداعىلار حابارلادى.

- اقتوبەنىڭ تەرگەۋ يزولياتورىنداعى تىلەۋبيكە يۋلداشەۆانىڭ قولىنا ءالى "پانا ىزدەۋشى كۋالىگى" تيگەن جوق. ادۆوكات بىرەر كۇندە "پانا ىزدەۋشى كۋالىگىن" يۋلداشەۆاعا تابىستاۋى ءتيىس. بىراق يۋلداشەۆا قۇجاتتىڭ راسىمدەلىپ جاتقانىنان حاباردار. قازاقستان زاڭدارىنا سايكەس مۇنداي كۋالىگى بار ادامدى ەكستراديتسيالاۋعا بولمايدى. وسى قۇجات نەگىزىندە قاراقالپاق بەلسەندىسىنە بوسقىن ستاتۋسى بەرىلۋى مۇمكىن. ونى پروكۋراتۋرا، ۇقك جانە باسقا دا قۇزىرلى ورگان قىزمەتكەرلەرىنەن قۇرىلاتىن كوميسسيا شەشەدى، - دەدى قازاقستانداعى ادام قۇقىقتارى مەن زاڭدىلىقتاردى ساقتاۋ جونىندەگى حالىقارالىق بيۋرونىڭ اقتوبە فيليالىنىڭ جەتەكشىسى يرينا گولتسۆارت.

اقتوبەدەگى تەرگەۋ يزولياتورىنا 16 قاراشادا قامالعان يۋلداشەۆاعا قازاقستاننان "پانا ىزدەۋشى كۋالىگىن" بەرۋ تۋرالى شەشىم ەكى اپتادان سوڭ شىقتى. يرينا گولتسۆارتتىڭ سوزىنشە، اقتوبە وبلىسىنىڭ جۇمىسپەن قامتۋدى ۇيلەستىرۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسىنداعى بيۋروكراتيا قۇجات الۋدى كەشەۋىلدەتكەن.

ال اقتوبە وبلىسى جۇمىسپەن قامتۋدى ۇيلەستىرۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى انۋاربەك قونجار كۋالىكتىڭ ەكى اپتا كەشىكتىرىلگەنىن يۋلداشەۆانىڭ قاماۋدا وتىرعانىمەن تۇسىندىرەدى.

- ادەتتە پانا ىزدەۋشى تۇلعالار باسقارماعا ءوزى كەلىپ ءوتىنىش جازادى. بيىل مامىر-جەلتوقسان ارالىعىندا ءبىز 24 ادامعا "پانا ىزدەۋشى كۋالىگىن" بەردىك. ال وزبەكستان ازاماتى يۋلداشەۆاعا كەلەر بولساق، ول - تەرگەۋ يزولياتورىندا وتىرعان ادام. ول جەرگە ءبىزدىڭ قىزمەتكەرلەرىمىز كىرە المايدى. بىزدە يزولياتوردا وتىرىپ، قۇجات راسىمدەگەن ازاماتتار بولعان ەمەس، - دەيدى انۋاربەك قونجار.

تىلەۋبيكە يۋلداشەۆا كۋالىك سۇراعان ءوتىنىشىن يزولياتوردا جازىپ، ادۆوكاتى راسيليا وتەگەنوۆا ارقىلى بەرىپ جىبەرگەن.

قاراقالپاق بەلسەندىسى تىلەۋبيكە يۋلداشەۆا 13 قاراشادا قازاقستاننىڭ اقتوبە وبلىسى مەن رەسەيدىڭ ورىنبور وبلىسى شەكاراسىنداعى "جايساڭ" بەكەتىندە ۇستالعان. قازاقستان شەكاراشىلارى يۋلداشەۆانى "سىزگە حالىقارالىق ىزدەۋ جاريالانعان" دەپ رەسەيگە وتكىزبەي قويعان. كەيىن سوت ونى 40 كۇنگە قاماۋ تۋرالى شەشىم شىعاردى.

بۇعان دەيىن ەلدە قاراقالپاقتىڭ ءتورت بەلسەندىسى قوشقارباي تورەمۇراتوۆ، جانگەلدى جاقسىمبەتوۆ، رايسا قۇدايبەرگەنوۆا مەن زيۋار ميرمانبەتوۆا ۇستالعان ەدى.

"بۇل ازاماتتاردىڭ باسىم كوپشىلىگىنەن وزبەك بيلىگى شىلدە ايىنىڭ باسىنداعى قاراقالپاقستان وقيعاسىنان كەيىن "كونستيتۋتسيالىق قۇرىلىسقا نۇقسان كەلتىرمەك بولدى" دەپ كۇدىكتەنىپ وتىر " دەگەن ەدى ازاتتىققا ادام قۇقىقتارى مەن زاڭدىلىقتاردى ساقتاۋ جونىندەگى قازاقستان حالىقارالىق بيۋروسىنىڭ وكىلى گۇلميرا قۋاتبەكوۆا.

حالىقارالىق بيۋرو وكىلىنىڭ حابارلاۋىنشا، تىلەۋبيكە يۋلداشەۆا 2020 جىلعى قاڭتار ايىنان بەرى قازاقستاندا تۇرىپ جاتقان. ءوز ەلىندە ساياسي سەبەپپەن قۋدالانۋدان قاۋىپتگەنگەندىكتەن قازاقستاننان پانا سۇراعان. بيۋرو قاراقالپاق بەلسەندىسىنە جان-جاقتى قۇقىقتىق قولداۋ كورسەتىلەتىنىن حابارلادى.

اقپاراتقا قاراعاندا، قۇقىق قورعاۋشى تىلەۋبيكە يۋلداشەۆا قاراقالپاقستاندا 2013-2014 جىلدارى قوعام بەلسەندىسى رەتىندە كوزگە تۇسە باستاعان. "وزبەك بيلىگىنىڭ قىسىمىنا قاراماcتان" قاراقالپاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىن تالاپ ەتكەن اكتسيالاردى بەلسەندى تۇردە قولداعان. وزبەك بيلىگىنەن قىسىم كورگەن قاراقالپاق بەلسەندىلەرىنىڭ قۇقىعىن قورعاعان.

وسىعان دەيىن قازاقستاندا قاراقالپاق بەلسەندىلەرىنىڭ ۇستالۋىنا الاڭداعان حالىقارالىق Human Rights Watch ادام قۇقىعىن قورعاۋ ۇيىمى قازاقستاندى قاراقالپاق بەلسەندىلەرىن وزبەكستانعا بەرمەۋگە ۇندەگەن. ۇيىم قازاقستان بيلىگىنە حالىقارالىق قاۋىمداستىق الدىندا العان مىندەتتەمەلەرىن ەسكە سالىپ، حالىقارالىق قۇقىققا سايكەس كەز كەلگەن ادامدى ەلىندە قاۋىپ كۇتىپ تۇرسا، كۇشپەن قايتارۋعا بولمايتىنىن ەسكەرتكەن.