اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارى جاڭارتىلا ما؟

اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارى جاڭارتىلا ما؟

ەلىمىزدە اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىن وركەندەتۋگە كوڭىل ءبولىنىپ، شارۋالار مەن كاسىپكەرلەرگە كاسىپتەرىن دوڭگەلەتۋگە مۇمكىندىكتەر ۇسىنىلىپ وتىر. ۇكىمەت بەرگەن جەڭىلدىكتەردى ۇتىمدى پايدالانۋ ۇزاق ۋاقىت پەن قارجىنى قاجەت ەتەتىندىگىنە قاراماستان، اۋىل شارۋاشىلىعىمەن اينالىسامىن دەۋشىلەردىڭ سانى ارتىپ كەلەدى. اسىرەسە، ايماقتارداعى اۋىل تۇرعىندارىنىڭ مال جانە ەگىن شارۋاشىلىعىمەن اينالىسۋعا ىنتالارى جوعارى. ويتكەنى ولار مال باعۋدىڭ، ەگىن ەگۋدىڭ قىر-سىرىن كورىپ وسكەن، اۋىل تىنىسىن جاقسى بىلەدى.

ماسەلەن، ءسىز شارۋاشىلىقتى باستاۋ ءۇشىن يگەرىلمەي جاتقان بوس جەرگە ەگىن ەگەمىن دەپ شەشتىڭىز. جەردى جالعا العانىڭىزبەن، توپىراقتى وڭدەۋ، وعان تىڭايتقىش سەبۋ، ەگىستىك زيانكەستەرىن جويۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن تەحنيكالارىڭىز بولۋى كەرەك. وزىڭىزدە بولماسا دا، تەحنيكاسى بار كاسىپكەرلەرمەن كەلىسىمشارتىڭىز بولۋى ءتيىس. ال ەگىن جيناۋ ناۋقانى كەزىندە جالعا العان تەحنيكاڭىزدىڭ تۇرالاپ قالماۋىنا كىم كەپىل؟ وسى رەتتە قازاقستاندىق شارۋالارعا ءوز شارۋاشىلىقتارىن تەحنيكامەن قامتاماسىز ەتۋ قيىنعا سوعاتىنىن كورىپ ءجۇرمىز. ويتكەنى ەلىمىزدە اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارى تاپشى، بار بولسا دا وتە ەسكى. ولاردى جوندەگەننەن پايدا از، تەك جاڭاسىنا الماستىرۋ قاجەت. ال جاڭاسىن الۋ شارۋالارعا قيىن، ويتكەنى باعاسى قىمبات تۇرادى.

اۋىل شارۋاشىلىعىندا ۇلكەن ماسەلەلەردىڭ ءبىرى – تەحنيكا، ال ونىمدىلىكتى ارتتىرۋدىڭ ءبىر جولى – ساپالى ءارى ۇزدىك تەحنيكا. ەلىمىزدە اۋىل شارۋاشىلىعى پاركىندەگى ماشينالاردىڭ 80 پايىزى 20 جىلدان بەرى پايدالانىلىپ كەلەدى ەكەن.

وسى رەتتە فەرمەرلەرگە تەحنيكا ساتىپ الۋ ءۇشىن قولايلى قۇرال – ليزينگ (جابدىقتى ساتىپ الۋعا جۇمسالاتىن كۇردەلى شىعىننان قۇتىلۋ ماقساتىمەن ونى جالعا الىپ پايدالانۋ) بولىپ وتىر. مەملەكەت تەحنيكالاردى جاڭارتۋعا دەن قويىپ وتىر، ياعني بۇل ليزينگ بويىنشا پايىزدىق مولشەرلەمەنى سۋبسيديالاۋ جانە ينۆەستيتسيالىق سۋبسيديالاۋ كولەمدەرى ەسەبىنەن شەشىلمەك. اتالمىش شارالار اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسى پاركىن بەس جىلدا وڭتايلى دەڭگەيگە جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى دەپ كۇتىلىپ وتىر.

قازاقستاندا 2016 جىلدان باستاپ اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارىن نەسيەلەۋدىڭ جاڭا باعىتى ىسكە اسىرىلا باستادى. بۇل – نەسيە سەرىكتەستەرى ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارىن نەسيە ارقىلى ساتىپ الۋ.  بۇرىن تەحنيكالاردى ساتىپ الۋعا كەپىلزات ارقىلى نەسيە بەرىلسە، ەندىگى جەردە ايماقتارداعى شارۋالارعا العاشقى جارنا تولەۋ ارقىلى نەسيەلەندىرۋ جۇرگىزىلە باستادى.  بۇل رەتتە «قازاگروقارجى» اق ەلىمىزدەگى جىل سايىنعى تەحنيكا ساتىپ الۋ كولەمى جالپى ساتىپ الۋ كولەمىنىڭ 40-50%-ىن نەمەسە اوك ليزينگ نارىعىنىڭ 90%-ىن قۇرايدى ەكەن. سونىمەن قاتار، سۋبسيديالاۋ مەحانيزمى وزگەردى. بۇگىنگى تاڭدا اوك ليزينگپەن تەحنيكانى راسىمدەۋ كەزىندە العاشقى جارنانى مەملەكەت تولەيدى. بۇل – مەملەكەتتىڭ قولداۋ ءىس-شارالارىنىڭ ءبىرى، ياعني ينۆەستيتسيالىق سۋبسيديالاۋ.

وتكەن جىلدىڭ قاڭتارىنان باستاپ قازاقستان رەسپۋبليكاسى اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى شارۋالاردىڭ زاماناۋي اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارىنا قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋ، سونىمەن بىرگە اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىندا ماشينا جاساۋدى دامىتۋدى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا ءتيىمدى شارالاردى جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى. وسىلايشا، اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى 2022 جىلعا قاراي تەحنيكاعا دەگەن ينۆەستيتسيا كولەمىن 273 ملرد. تەڭگەگە دەيىن ارتتىرۋدى كوزدەپ وتىر.

"The Qazaq Times"