فوتو: worldbulletin.net

يران ەكونوميكاسى اقش سالعان سانكتسيانىڭ كەسىرىنەن سوڭعى ءبىر جارىم ايدىڭ ىشىندە ەداۋىر دەڭگەيدە شاتقاياقتاعان. وعان اسىرەسە مۇناي ەكسپورتىنىڭ 35%-عا ازايتىلعانى قاتتى اسەر ەتكەن. بۇل تۋرالى يران يسلام رەسپۋبليكاسىنىڭ مۇناي تانكەرلەرىنىڭ قوزعالىس ديناميكاسىن زەرتتەگەن Bloomberg اگەنتتىگى حابارلادى.

مۇناي ەكسپورتىنىڭ بىردەن ازايۋىنا بايلانىستى يران ريالى دوللارمەن شاققانداعى قۇنىنان 60%-عا ارزانداعان. ەندى، يرانعا قارسى سانكتسيالار اقش-قا دا «ارزانعا تۇسپەيدى» دەپ ەسەپتەيدى ماماندار.  ولاردىڭ ايتۋلارىنشا، قارا التىن باعاسىن باررەلىنە 80 دوللاردان اسىرعان امەريكالىق سانكتسيالار الەمدىك مۇناي نارىعىنا قاتتى اسەر ەتۋدە. ماسەلەن، رەسەي مەن ساۋد ارابياسى وسى ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن مۇناي ءوندىرىسىن ارتتىرۋعا شەشىم شىعاردى. الايدا، مامانداردىڭ پىكىرىنشە، بۇل شەشىم دە الداعى ۋاقىتتا يران ەكسپورتىنىڭ شىعىنىنىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن جەتكىلىكسىز بولماق. سەبەبى، وسىعان دەيىن دە حابارلاعانىمىزداي، ۇستىمىزدەى جىلدىڭ 6 تامىزىندا اقش يرانعا قارسى سانكتسيالاردىڭ ءبىرىنشى بلوگىن ىسكە قوسقان ەدى. بۇل سانكتسيالار تىزىمىنە يراننىڭ اۆتوموبيل سەكتورى، سونداي-اق، التىنمەن قوسا، وزگە دە مەتاللدار ساۋداسى ەنگىزىلگەن ەدى. ونىڭ ۇستىنە، اق ءۇي يرانمەن ىسكەرلىك قاتىناسىن دامىتۋشى كەز كەلگەن ەلگە دە وسىنداي سانكتسيا سالاتىنىن حابارلاپ، سەس كورسەتكەن ەدى. امەريكالىق سانكتسيانىڭ وسى جىلدىڭ 4 قاراشاسىنا دەيىن كۇشىنە ەنۋى ءتيىس ەكىنشى بولىگى يراننىڭ ەنەرگەتيكا سەكتورىن، كومىرسۋتەكتى شيكىزاتقا قاتىسى بار ترانزاكتسياسىن جانە يراننىڭ ورتالىق بانكىمەن بايلانىسى بار ترانزاكتسيانى قامتىماق. بۇعان دەيىن، اقش پرەزيدەنتى 2015 جىلى حالىقارالىق «التىلىق» (رەسەي، اقش، ۇلىبريتانيا، قىتاي، فرانتسيا، گەرمانيا) تاراپىنان قول قويىلعان «ورتاق قادام: جان-جاقتى باعدارلاماسى» دەپ تە الاتاتىن يراننىڭ يادرولىق كەلىسىمشارتىنان شىعاتىنىن حابارلاعان ەدى. ارتىنشا، وسى شەشىمىن كۇشىنە ەنگىزگەن امەريكالىق بيلىك يرانعا قارسى بارلىق سانكتسيالاردىڭ قايتا ىسكە قوسىلاتىنىن دا مالىمدەدى. «التىلىقتىڭ» قالعان مۇشەلەرى اقش-قا قارسى شىعىپ، ءتىپتى ەۋرووداقتا يرانمەن جاسالعان كەلىسىمشارتتىڭ ساقتالاتىنىن حابارلاعان بولاتىن.

“The Qazaq Times”