نەمىس عالىمدارى كوشباسشى ايەلدەرگە ءتان بەت ءپىشىننىڭ قۇپياسىن اشتى

عىلىمدا كۇن سايىن ءتۇرلى-ءتۇستى جاڭالىقتار ادامزات يگىلىگىنە قوسىلىپ جاتادى. عىلىمي جاڭالىقتاردىڭ كەيبىرەۋى ءبىزدىڭ ءداستۇرلى تانىمدارىمىز بەن جول-جورالعىلارىمىزدى عىلىمي تۇردە دالەلدەپ راستاپ جاتسا، كەيبىرەۋى ءداستۇرلى تۇسىنىكتەرگە قايشى بولىپ شىعادى. ورتا عاسىرلاردا شىعىستىڭ ادام ءتۇر-تۇلعاسىنا قاراپ، مىنەزىنە، ىشكى جان-دۇنيەسىنە، ءتىپتى بولاشاعىنا بولجام جاساۋ سىندى ادامتانۋ عىلىمىندا جەتكەن جەتىستىكتەرى باتىستى قالاي تاڭقالدىرسا، بۇگىن باتىستىڭ اشقان عىلىمي جاڭالىقتارى ءبىزدى دە سولاي تاڭ قالدىرۋدا.  "People" باسىلىمى جاريالاعان نەمىس عالىمدارى اشقان بۇل جاڭالىقتا سونىڭ ءبىرى.

باۆارياداعى (گەرمانيا) فريدريح-الەكساندر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پسيحولوگتارى ءجاسوسپىرىم كەزىندەگى فيزيكالىق دامۋعا ميداعى گورمونالدى بەلسەندىلىكتىڭ اسەرىنە ىشتەي زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. زەرتتەۋدىڭ ناتيجەسىنە بايلانىستى، گورمونالدى بەلسەندىلىكتىڭ وزگەرۋى بەت قاڭقاسىنىڭ فورماسىن قالىپتاستىرۋعا اسەر ەتەدى دەپ قورىتىندى شىعارىلعان. سونداي-اق، «ميدىڭ دامۋ ايماعىن ىنتالاندىرۋ جانە مىنەزدەمەسىنىڭ قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتەدى»، - دەيدى اتالعان ۋنيۆەرسيتەتتىڭ زەرتتەۋشىلەرى.

زەرتتەۋشىلەر قورىتىندى شىعارۋ ءۇشىن 213 ادامعا جىڭىشكەلىكپەن باقىلاۋ جۇرگىزگەن. بۇل ادامداردىڭ بەت ۇزىندىعى مەن ەنىن ولشەپ، بەت ۇشتارى مەن جوعارعى ەرنى جانە قاستارى اراسىنداعى قاشىقتىق اراقاتىناسىن ەسەپتەپ شىعارعان. سوڭىنان، عالىمدار وسى ادامداردىڭ بويىنداعى «جاسىرىن سۇرانىس» نەمەسە «nPower» دەپ اتالاتىن پسيحولوگيالىق قۇبىلىس تۋرالى سىناقتار جۇرگىزگەن. زەرتتەۋ ناتيجەلەرى FWHR-نىڭ كوشباسشىلىققا ۇمتىلۋ دارەجەسىنە تىكەلەي بايلانىستى ەكەنىن كورسەتكەن.  بىراق، زەرتتەۋشىلەر بۇل ەرەكشەلىك تەك ايەلدەرمەن شەكتەلەتىنىن ايتادى.

«بۇل جاڭالىق ءبىز كۇتكەن ناتيجەگە مۇلدە قايشى كەلدى»، – دەيدى زەرتتەۋ توبىنىڭ جەتەكشىسى، عالىم كەۆين دجەنسەن، – سەبەبى، وسىعان دەيىن fWHR ادەتتە ەرلەرمەن بايلانىستى دەپ قارالىپ كەلىپ ەدى».

انگەلا مەركەل، حيللاري كلينتون جانە سوفي ەلليس قاتارلى تانىمال ايەل تۇلعالار  وڭ-الپەتىندە  بەت ءپىشىنى كەڭ بولۋداي ءبىر ورتاق سيپاتقا يە. عالىمداردىڭ زەرتتەۋ ناتيجەسىنە قاراعاندا، ايەلدەردىڭ باسىمدىق پوزيتسياسىنىڭ كومەسكى قۋاتى ولاردىڭ بەت-الپەتتەرىنەن بىلىنەتىندىگى انىق بولعان. ايتالىق، بەت ءپىشىنى كەڭ ايەلدەردىڭ كوشباسشىلىق قاسيەتى باسىم بولاتىنى انىقتالىپ وتىر.

“The Qazaq Times”