دونالد ترامپتىڭ كونگرەستەگى ءسوزى: ۋكراينا، رەسەي جانە ساۋدا سوعىسى تۋرالى ماڭىزدى مالىمدەمەلەر

اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ كونگرەستىڭ بىرلەسكەن سەسسياسىندا جىلدىق جولداۋىن جاساپ، ۋكراينا، رەسەي جانە ساۋدا ساياساتىنداعى ماڭىزدى وزگەرىستەرگە توقتالدى. ترامپ ءوز سوزىندە ۋكراينانىڭ بەيبىت كەلىسسوزدەرگە دايىن ەكەندىگى تۋرالى مالىمدەمە جاسادى، سونداي-اق، اقش-تىڭ ساۋدا تاريفتەرىنە قاتىستى جاڭا شارالارىن قورعايتىنىن ايتتى.

ۋكراينا پرەزيدەنتى زەلەنسكيدىڭ حاتى

كونگرەسكە جاساعان ۇندەۋىندە ترامپ ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكيدەن حات العانىن مالىمدەدى. زەلەنسكي بۇل حاتىندا:

"مەن جانە مەنىڭ توبىم پرەزيدەنت ترامپتىڭ مىقتى كوشباسشىلىعىنىڭ اياسىندا ۇزاق مەرزىمدى بەيبىتشىلىككە قول جەتكىزۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەۋگە دايىنبىز."

دەپ جازعان. سونىمەن قاتار، ۋكراينا اقش-پەن مينەرالدى رەسۋرستار مەن قاۋىپسىزدىك جونىندەگى كەلىسىمگە كەز كەلگەن ۋاقىتتا قول قويۋعا دايىن ەكەنىن حابارلادى.

الايدا، اق ۇيدە وتكەن كەزدەسۋدە ترامپ پەن زەلەنسكي اراسىنداعى شيەلەنىستىڭ سالدارىنان بۇل كەلىسىم كەيىنگە قالدىرىلدى. كەزدەسۋ بارىسىندا پىكىرتالاستار تۋىنداپ، زەلەنسكيگە اق ۇيدەن كەتۋگە تۋرا كەلدى. دەگەنمەن، زەلەنسكيدىڭ سوڭعى حاتى بۇل كەلىسسوزدەردى جانداندىرۋعا جاڭا مۇمكىندىك بەرەدى.

رەسەيمەن كەلىسسوزدەر جانە بەيبىتشىلىك ورناتۋ مۇمكىندىگى

پرەزيدەنت ترامپ ءوزىنىڭ مالىمدەمەسىندە اقش-تىڭ رەسەيمەن ماڭىزدى كەلىسسوزدەر جۇرگىزىپ جاتقانىن جانە رەسەي تاراپىنان "بەيبىتشىلىككە دايىن ەكەندىكتەرىن بىلدىرەتىن كۇشتى سيگنالدار" العانىن اتاپ ءوتتى. بۇل ديپلوماتيالىق قادام ۋكرايناداعى داعدارىستى رەتتەۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە ءوتۋى مۇمكىن.

اقش-تىڭ جاڭا تاريفتەرى جانە ساۋدا سوعىسىنىڭ قاۋپى

كونگرەسكە جولداۋىندا ترامپ كانادا، مەكسيكا جانە قىتايدان يمپورتتالاتىن تاۋارلارعا جاڭا تاريفتەر ەنگىزىلگەنىن مالىمدەدى. بۇل تاريفتەر 2025 جىلدىڭ ناۋرىزىندا كۇشىنە ەندى. جاڭا باج سالىعى ساۋدا سوعىسى قاۋپىن كۇشەيتىپ، ەكونوميكالىق تۇراقسىزدىق تۋدىرۋى مۇمكىن.

مەكسيكا پرەزيدەنتى كلاۋديا شەينباۋم پاردو مەن كانادا پرەمەر-ءمينيسترى دجاستين تريۋدو اقش-تىڭ تاريفتەرىنە جاۋاپ رەتىندە قارىمتا باج سالىعىن ەنگىزەتىندەرىن حابارلادى. بۇعان جاۋاپ رەتىندە، ترامپ ەگەر كانادا اقش-قا قارسى تاريفتەر ەنگىزسە، ولاردى قوسىمشا باج سالىعىمەن جازالايتىنىن مالىمدەدى.

ترامپتىڭ "امەريكا ءبىرىنشى" ساياساتى جانە ەكونوميكالىق رەفورمالار

ترامپ ءوزىنىڭ "امەريكا ءبىرىنشى" ساياساتىن ودان ءارى جالعاستىراتىنىن ايتىپ، يمپورتتىق تاريفتەردەن تۇسەتىن كىرىستى سالىقتىق جەڭىلدىكتەرگە باعىتتاۋ جوسپارىن جاريالادى. بۇل ونىڭ اكىمشىلىگىنىڭ اقش-تىڭ ىشكى ەكونوميكاسىن كۇشەيتۋگە جانە فەدەرالدى ۇكىمەتتى قىسقارتۋعا دەگەن ۇمتىلىسىن كورسەتەدى.

ترامپتىڭ كونگرەسكە جاساعان ۇندەۋى حالىقارالىق ديپلوماتيا مەن ەكونوميكالىق ساياساتتاعى ماڭىزدى وزگەرىستەردى قامتىدى. ۋكراينا بەيبىت كەلىسسوزدەرگە دايىن ەكەنىن ءبىلدىرىپ، اقش-پەن قاۋىپسىزدىك جانە مينەرالدى رەسۋرستار بويىنشا كەلىسىم جاساۋعا ۇمتىلۋدا. سونىمەن قاتار، رەسەي دە بەيبىتشىلىككە مۇددەلى ەكەنىن كورسەتىپ وتىر. الايدا، اقش-تىڭ جاڭا تاريفتەرى جاھاندىق ساۋدا قاتىناستارىنا ايتارلىقتاي اسەر ەتۋى مۇمكىن.

ترامپتىڭ بۇل مالىمدەمەلەرى الداعى ايلاردا حالىقارالىق ساياسات پەن ەكونوميكادا ۇلكەن وزگەرىستەرگە اكەلۋى ىقتيمال.

The Qazaq Times