قىتاي جوعارى اسكەري شەندىسىنىڭ وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزى تۋرالى پىكىرى اقش-تى الاڭداتتى

اقش قىتايدىڭ جوعارى اسكەري شەندىلەرىنىڭ وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىنە بايلانىستى جاساعان مالىمدەمەسىنە الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى. اقش-تىڭ بۇل جاۋابى، قۇراما شتاتتىڭ وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىندەگى جانە باسقا دا حالىقارالىق سۋ جولدارىنداعى ەركىن قاتىناستى قورعاۋعا ارەكەت ەتەتىنىن قايتالاي ەسكەرتكەندەي بولدى.  

جاقىندا Global Times باسىلىمىندا قىتايدىڭ تەڭىزدەگى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق اكادەمياسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى داي ءشۋيدىڭ وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىندەگى اقش-تىڭ اسكەري ارەكەتتەرىن سىنعا العان پىكىرى جاريالانعان بولاتىن. ونداي اتالعان قىتايلىق جوعارى اسكەري شەندى: «ەگەر قۇراما شتاتتار قىتاي سۋلارىنا (وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزى ايتىلىپ وتىر. رەد.) قايتالاي اسكەري كەمەلەرىن كىرگىزەتىن بولسا، وعان قارسى ەكى سوعىس كەمەسىن جىبەرۋ كەرەك»، – دەگەن پىكىرىن ايتادى. اقش تارابىنان بۇل اشىق قارسىلىق پەن جاۋلاسۋعا باستاۋشى مالىمدەمە رەتىندە قابىلدانىپ وتىر

اقش-تىڭ وڭتۇستىك جانە وڭتۇستىك-شىعىس ازيا بويىنشا قورعانىس ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى دجوزەف فيۋرت مالىمدەمەسىندە: «قۇراما شتات قىتايعا تاۋەلدى سۋ ايدىندارىنا كىرمەيدى. بىراق، حالىقارالىق زاڭعا سايكەس وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزى سەكىلدى ورتاق سۋ جولدارىنا كىرۋ قۇقىعىمىزدى ساقتاپ قالاتىن بولامىز. ەگەر، قىتاي تارابى وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزى سەكىلدى حالىقارالىق سۋ جولدارىندا كەمەلەردىڭ ەركىن جۇزۋىنە شەكتەۋ قويعىسى كەلسە، بۇل تەك شيەلەنىستى ارتتىرادى»، – دەدى.

امەريكالىق قورعانىس وكىلدەرى داي شۋيدى «قىتاي حالىق ازاتتىق ارمياسى اسكەري-اۋە كۇشتەرى ينستيتۋتىنىڭ جانجال شىعارعىش شەندىسى» رەتىندە كورسەتكەن.

قىتاي مەن اقش-تىڭ اراسىندا وڭتۇستىك جانە وڭتۇستىك-شىعىس تىنىق مۇحيت ايدىنىنداعى باسەكەسى قىزا تۇسۋدە. بۇل باسەكەدە تاراپتار وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزى سەكىلدى داۋلى ماسەلەلەردە قايشىلىقتارعا جول بەرىپ، ءتىپتى اسكەري قىر كورسەتۋ ارەكەتتەرىنە دەيىن بارىپ جاتادى. وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزى ماسەلەسى اقش-قىتاي اراسىنداعى «قىزىل شىراق» ايماعى دەۋگە دە بولادى. ءار ەكى جاق تا اتالعان تەڭىزگە كىرگەن كەلەسى تاراپتىڭ اسكەري كەمەلەرىنە كۇشتى نارازىلىق تانىتادى. بۇل تۋرالى اسكەري شەندىلەر ءبىر-بىرىنە ءسوز قارىمتاسىن قايتارىپ جاتادى. دەرجاۆالار اراسىنداعى ءۇندى-تىنىق مۇحيتتاعى باسىمدىققا دەگەن تالاس ەكى ەلدى تۇبەگەيلى ستراتەگيالىق قارسىلاس ەلدەردىڭ قاتارىنا قوستى.

“The Qazaq Times”