Üstimizdegi jıldıñ 22 säuiri küni sağat 15.00-de Almatıdağı Wlttıq kitaphananıñ ülken zalında «Er-Jänibek» qoğamdıq qorınıñ wyımdastıruımen Ospan batırdıñ 120-jıldıq mereytoyı ayasında körnekti aqın, Qazaqstannıñ eñbek siñirgen qayratkeri, Halıqaralıq «Alaş», Abay, Mahambet sıylıqtarınıñ laureatı Ğalım Jaylıbaydıñ «Swlubaydıñ äni» kitabınıñ twsaukeser räsimi ötedi.
Atalmış poema qazaq, ağılşın, orıs, türik tilderinde jariyalanıp otır.
Ör Altayda Ospan batırdıñ wlt-azattıq köterilisinde mert bolğan Swlubay Sapıwlınıñ ömirin ayta otırıp, bügingi qıtay qazaqtarınıñ arman, ümitteri de poetikalıq tilmen körkem jetkizilgen. Jinaqta sonday-aq, Qıtay qazaqtarınıñ ömirinen jazılğan «Ör Altay men Täñirtaudıñ arası» dep atalatın jır toptaması bar.
Bwl batır, aqın Swlubay ruhına qoyılğan eskertkiş ğana emes, sol eldegi qandastardıñ bügingi jay-küyine alañ köñildiñ twnbasınan aqtarılğan sır dep qabıldauğa boladı.
Şarağa belgili qoğam qayratkerleri, ädebiet pen ğılımnıñ, önerdiñ tanımal twlğaları qatısadı.
Twsaukeser räsimin körnekti aqın, Qazaqstannıñ eñbek siñirgen qayratkeri, M.Maqataev atındağı sıylıqtıñ eki märte laureatı Jürsin Erman jürgizedi.
Keliñizder, köriñizder, aytulı şarağa qatısıñızdar!
Poemadan qısqaşa üzindi:
ESKİRMEGEN EKİ AÑIZ
İ
Almağayıp zamanda,
Arman qanat bola ala ma adamğa?
...Qazınalı qariya sözden qoparğan –
Bir-er añız sarğaymay jür sanamda.
Baq pen sorı – bes eli,
Bwlağay kün bwltpen birge köşedi.
Qayran da qayran, babalar:
Qayqaya şapqan Qarager,
Şalqaya tartqan qara nar –
Äli de tiri – desedi,
Qazaqtıñ jwrtı köşeli.
Qara ormannıñ qazığı,
Jalğızımnıñ janğa däru jalbızı.
«...Buırşınnıñ bwta şaynar azuı –
Bidayıqtıñ köl jayqağan jalğızı»
Altay taudıñ jañğıratın jar-qwzı,
Könermegen köne sözdiñ qaldı izi:
Altın Orda bülinip,
Bereke han ölgende,
Qazaq tağı şermende:
Mayqı bidiñ wrpağı
Asan qayğı abızım –
Tañday qaqqan desedi Altay tauın körgende.
Tauarihtan tapqan iz,
Solay deydi bizge jetken tekti añız.
– Wjmaq eken,
bölek äuen, sazı bar.
Jan jarası jazılar.
Altı ay qısı,
Sosın altı ay jazı bar;
– Altın meken Altay bolsın! – depti abız.
Körgen adam balaytwğın ırımğa,
Sol Altaydıñ arman jetpes şıñında.
Altın siraq,
Gauhar twmsıq,
Kök qanat –
Altay – degen bir qara qws,
alıp qws,
Onı körseñ kördim dey ber, jarıq tüs...
Sonday añız estip edim bwrında,
Qwday süygen qwl köredi ğwmırda...
Älgi alıp qws eles berer kezeñde,
tolqın bitken tulap ağıp özende,
Kün kürkirep,
Najağayı şatırlap –
Bwl ölkege baq pen baqıt jaqındap –
Bar osınday söz elde...
Jaratqannıñ şeberi,
Jılqı bitken teriskeyge öredi.
Qanatınan jaqwt saulap swñqardıñ.
Twyağınan altın ırşıp twlpardıñ.
Bärin köziñ köredi,
Kieli qws eles berdi, sebebi...
Altay qwsı bir körinip qaytadı,
Solay deydi:
tauı,
tası,
baytağı,
Soñınan el ırıs-qwtqa
kenelip
tınıştıqqa bölenip,
Ören bitken ömir änin aytadı.
Eltigenmin köñilimniñ hoşımen,
esti sala keruenniñ köşinen.
Aynalayın,
Sizge aytuğa asıqtım –
Qws jaylı añız tamam bolsın osımen.
İİ
Tirlikke tağdır salsa qara qwlıp,
Köşke ermey köktey salıp qaladı jwrt.
Alağay da bwlağay kün tuğanda –
Altaydıñ asqar basın şaladı bwlt.
Qısılsañ dos degeniñ sırt aynalar,
İlespey keruenge bir tay qalar.
Tüsi de zamanıñnıñ swrqay bolar –
Altaydıñ altın basın bwlt aynalar...
El-jwrttıñ küyis tappay küyi müldem,
Qalarsıñ sen de adasıp üyiriñnen.
Jağağa şığıp qalğan qayıqtaysıñ –
Zamana qısqan kezde büyiriñnen.
Kök qanat,
Gauhar twmsıq qwsımenen,
Bop kirgen bir añız bar tüsime öleñ.
...Altayda aq bwlttardı jarıp şığıp –
Aqboz at azınağan,
Kisinegen.
Wmıtqan quanışın,
külkisin de,
Zamannıñ almağayıp jwrtı işinde.
...Mañdayı jarqıraydı jarıqtıqtıñ –
Aqboz at arqıraydı bwlt işinde.
Talqısın tağdırınıñ tosıp alıp,
Añızdı aqiqatqa qosıp alıp:
...Jwldızday ağıp ötken aqboz attı
– Eki ret körgen-deydi,
osı halıq.
Tirligiñ tirelse de qayqı asuğa,
Añızdı: «jalğan söz» – dep,
aytasıñ ba?
...Bireui Er Jänibek zamanında,
ekinşi Ospan batır ayqasında.
Aqboz at ketken eken eles berip,
Bel me edik,
Beleñ be edik,
Beles pe edik.
...Añızı añıratar ala tañnan –
Könermes köne künnen köp estelik.
*
Bağzı sözder – Bağdarşam bağıma kil,
Ne şara bar bergen soñ,
täñir ämir.
Altın siraq alıp qws eles berip –
Arqırasın, Aqboz at, tağı da bir!
Ağam qaldı,
Qarındas,
dosım qaldı
köp irkilip...
körinbey köşim qaldı.
Altay qwsı,
Aqboz at
Hoş, aman bol –
Könermegen köne söz esimdi aldı...
«...Bılğarı belbeu, bwrañ bel,
Bwrılar ma eken bizdiñ el».
“The Qazaq Times”