Altınmen aptalğan qwraldar kimge, ne üşin kerek boldı?

Dağıstannıñ prem'er-ministri Abdusamad Gamidovqa el qazınasınan aqşa jımqırdı degen ayıp tağılğan edi. Onıñ üyin tintu barısında altın jalatılğan TT ülgisindegi tapanşa tabılğanı mälim boldı.

Dağıstannıñ prem'erinen tabılğan altın jalatılğan tapanşa. Foto:TASS.

Äñgime bir Gamidovtan tabılğan altınnıñ buına wstalğan tapanşa turalı emes. Bwğan deyin de altınmen aptalıp, kümispen küptelip, torğınmen tüktelgen qarular köptegen liderlerdiñ, diktatorlar men şendilerdiñ üyinen tabılğan bolatın. Altın jalatılğan tapanşa ğana emes, altındağan avtomat, tipti odan da ülken qarular da tabıldı. Olay bolsa, suıq qarudı sarı altınmen aptau kimge, ne üşin kerek boldı? Bwl swraqtarğa, BBC, AP News qatarlı tanımal aqparat közderi de saraptama jasağan.

Negizinen altın jalatılğan qwraldardı köbinde tartu retinde jasaydı ne bolmasa arnayı qızmetkerler üşin dayındaladı. Jwrttıñ bäri biletindey bwnday bağalı metalmen jasalğan qwraldardıñ bağası kädimgi qwralmen birdey bolmaydı. Altın ne kümis aralastırğan suıq qaru öz ülgisindegi kädimgi qwraldan birneşe esege qımbattay tüsedi. Tipti sayat, añşılıq mıltıqtarı neşe on mıñ, tipti neşe jüz mıñ euro qwnğa ie.

Qwral öndiruşiler tapsırıs beruşiniñ qarajatına qaray tapsırısın orındaydı. Al, diplomatiyalıq isterde memleket basşıları atınan sauğağa wsınılatın altın qwraldardıñ bağasın boljap aytu öte qiın. Sebebi mwnday qwraldardıñ oğınan özgesi tügelge juıq altınnan jasaladı. Sıylıq retinde satıp aluşılarğa bwdan göri arzan türleri de joq emes. Aytalıq PM nemese TT ülgisindegi altın jalatılğan tapanşalardı şamamen 2500-3500 AQŞ dolları aynalasında tabuğa boladı eken.

Meksikalıq qılmıstıq toptıñ atamanı Ramiro Pososa Gonsalestan alınğan avtomat. Foto: GETTY IMAGES.

Degenmen, tügelge juıq altınnan jasalatın qwraldar oq atuğa jaramaydı. Sebebi, altınnıñ temperatura men qısımğa tözimdiligi tömen. Altınnan jasalğan qwraldar tek sändik bwyım nemese subinermen birdey. Sondıqtan da, odan köri altın jalatılğan qwraldar köptep kezdesedi.

Mol qazınasın qayda jwmsarın bilmegen qaltalılardan tıs, altın jalatılğan nemese altınnan jasalğan qwraldarğa qızığatındar qatarında avtoritarlıq rejimderdiñ liderleri, iri qılmıstıq toptardıñ atamandarı, tipti tanımal sayasatkerler men şendi-şekpendiler de tabıladı. Aytalıq, Walther PPK attı jartılay avtomat Adol'f Gitlerdiñ oñ qolı bolğan German Gernigte bolğanı belgili. AQŞ äskeri Bağdatqa kirgen kezde Saddam Huseynniñ äuletine tän bağalı qwraldardan 20 danası alınğan. Sonıñ işinde Saddam Huseyn  wlına tartu etken altın jalatılğan «Kalaşnikov»  avtomatı da bar. Libiyanıñ (Liviya) bwrınğı lideri Kaddafi öltirilgennen keyin, onıñ üyinen altındağan "Browning" tapanşası jäne «Dragunov» ülgisindegi snayper mıltıqtar tabılğan.

Saddam Huseynniñ tartuğa wsınğan avtomatı. Foto: GETTY IMAGES.

Kezinde Reseydiñ eki parlament deputatı jwrt közinşe, jağa jırtısıp jatqanda deputat Adam Delimhanovtıñ beline qıstırğan altın jalatılğan jan-qwralı tüsip qalıp, sol kezdegi reseylik jäne älemdik BAQ-ta şulı taqırıpqa aynalğan edi. Al osınday altın jalatılğan tapanşamen Dubayda reseylik Sulim YAmadaev atıp öltirilgen-di.

Reseydiñ dästürli «Batıs» dep atalatın äsker jattığuı kezinde (2009 jıl), sol kezdegi RF prezidenti Dmitriy Medvedev pen Belarus' prezidenti Aleksandr Lukaşenkonıñ kezdesuinde, Belarus' prezidentiniñ bes jastağı wlı öziniñ altınmen aptalğan tapanşasın Medvedevke körsetip «maqtanğan» edi.

Lukaşenkonıñ wlı altın tapanşasın alıp şıqtı. Foto: BBC.

Suıq qarudı altınmen aptau tayau jıldardıñ ğana enşisi emes. Tarihtan beri bar. Qazaq tarihında da aybarlı han-swltandardıñ, bekterdiñ de altın saptı almas qılışı,  altın zerli qını, altın jalatqan aybaltası bolğan. Qazaq aqını E. Rauşanov öziniñ wyqassız jazılğan öleñiniñ birinde «qahan Şıñğıstıñ qazaqqa siñgen ardası», «Joşı hannıñ jalğası», «Äbilqayır soyınan Bökeyhan tegi Pañgerey» aqınnıñ özin Orda sırtında altın tapanşamen atqanı turalı jazadı.

“The Qazaq Times”