يراندا ۇكىمەتتى قولدايتىن شەرۋلەر جاڭا كۇشپەن جالعاسىن تاپتى

يراندا بيلەۋشى رەجيمدى قولدايتىن شەرۋلەر جاڭا كۇشپەن جالعاسىن تاپتى.  وتكەن اپتادا باستالىپ، 21 ادامنىڭ ولىمىنە سەبەپ بولعان، الەۋمەتتىك ماسەلەلەر مەن ەلدى باسقارۋشى توپتىڭ ساياساتىنا نارازىلىقتان تۋىنداعان حالىقتىق قارسىلىق شارالارىنا جاۋاپ رەتىندە يراندا ۇكىمەتتى قولدايتىن شەرۋلەر ءۇشىنشى كۇن قاتارىنان تەھران جانە وعان ىرگەلەس 40-قا جۋىق ايماقتا ءوتىپ جاتىر. بۇل تۋرالى AFP اقپاراتتىق اگەنتتىگى جازدى. 

يراننىڭ وكىلەتتى تۇلعالارى بەيبىتشىلىكتى بۇزعان ميتينگىلەرگە اقش، يزرايل جانە ساۋد ارابياسى سياقتى شەت مەملەكەتتەردى كىنالى دەپ تاپتى. وسىدان بۇرىن ەلدەگى جاعداي ورنىعىپ، حالىقتىڭ قارسىلىعى تولىقتاي باسىلعانى تۋرالى حابار تاراتىلعان بولاتىن. وسى مالىمدەمەدەن سوڭ، كەيبىر اقپاراتتىق اگەنتتىكتەر  شالعاي اۋداندار مەن شاعىن اۋىلداردا ۇكىمەتكە قارسى قوزعالىستار توقتاماعانىن جازعان ەدى. دەگەنمەن بۇل دەرەكتەردى راستايتىن دالەلدەر جوق. AFP ءتىلشىسىنىڭ ايتۋىنشا، كوتەرىلىستىڭ ءىزى دە بايقالمايتىنىنا قاراماستان، قالا كوشەلەرىندە پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى قاپتاپ ءجۇر. ولار جەرگىلىكتى حالىقتان بۇلىك شىعارۋعا تىرىسقانداردىڭ فوتوسۋرەتى مەن بەينەجازبالارىن جىبەرۋدى سۇراعان.

ۇكىمەتتى قولدايتىن شەرۋلەردىڭ قاتىسۋشىلارىنىڭ ءبىرى AFP اقپاراتتىق اگەنتتىگىنە بەرگەن سۇحباتىندا: ء"بىز ءوز ماسەلەلەرىمىزدى ءوزىمىز شەشە الامىز. يراننىڭ ىشكى ساياساتىنا اقش، يزرايل نە ساۋد ارابياسى سياقتى شەت مەملەكەتتەردىڭ ارالاسقانىن قالامايمىز!", - دەگەن پىكىر ايتقان. بۇل - يران حالقىنىڭ اقش-تىڭ سوڭعى ەنگىزگەن سانكتسياسى مەن تەھرانداعى جاعدايدى بۇۇ-نىڭ قاۋىپسىزدىك كەڭەسى دەڭگەيىندە تالقىلاۋدى ۇسىنۋىنا بىلدىرگەن نارازىلىعى.

يراننىڭ ىشكى ىستەر ءمينيسترى ابدولريزا راحماني فازلي بيلىككە قارسى ميتينگىلەرگە جالپى سانى 42 مىڭ ادام قاتىسقانىن حابارلادى. بۇل وسىدان بۇرىن نارازىلىق شەرۋلەرىنە بار-جوعى 15 مىڭ ادام جينالدى دەگەن رەۆوليۋتسيالىق گۆارديانىڭ دەرەگىنەن كوپ بولعانىمەن، 2009 جىلى سايلاۋ قورىتىندىسىنا كەلىسپەي قالا كوشەلەرىنە شىققان جۇزدەگەن مىڭ يراندىقتاردان از كورسەتكىش. يران ۇكىمەتى ەلدەگى بىرقاتار الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى، اسىرەسە جاستار اراسىنداعى 30 پايىزعا جەتكەن جۇمىسسىزدىقتى مويىندادى. قوعام بەلسەندىلەرى  بيلىكتەن ەلدەگى ەكونوميكالىق احۋالدىڭ تومەندىگىنە قاتىستى حالىقتىڭ ءوتىنىشىن ەسكەرۋدى سۇرادى.

يراننىڭ باس پروكۋرورى مۇحاممەد جافار مونتازەري اقش، يزرايل جانە ساۋد ارابياسى باعالاردىڭ ءوسۋى مەن الەۋمەتتىك قوردالانعان ماسەلەردى پروۆوكاتسيا قۇرالى ەسەبىندە پايدالانعانىن ايتادى. ونىڭ كەلتىرگەن دەرەگىنە سايكەس، اتالعان مەملەكەتتەر الەۋمەتتىك جەلىلەردە "جوعارى باعالارعا جوق دەيمىز! قىمبات تولەمدەردەن باس تارتامىز!" دەگەن اقپاراتتىق كامپانيا جۇرگىزگەن.

"ينتەرفاكس" اقپاراتتىق اگەنتتىگىنە سايكەس، رەسەي سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى سەرگەي ريابكوۆ "اقش وزگە مەملەكەتتەردىڭ ىشكى ىستەرىنە اشىق تا، استىرتىن دا ارالاسۋىن دوعاراتىن ەمەس" دەگەن پىكىر بىلدىرگەن. تۇركيا پرەزيدەنتى رەدجەپ تايىپ ەردوعان دا اقش-تىڭ قادامىن قولدامادى.

اعىمداعى جىلدىڭ 12 قاڭتارى كۇنى 2015 جىلى يران مەن الەم ەلدەرى اراسىندا جاسالعان يادرولىق كەلىسىم اياسىنداعى اقش-تىڭ سانكتسيالاردى قايتا قاراستىرۋ ۋاقىتى كەلەدى. سول ۋاقىتتا دونالد ترامپ اقش-تىڭ سانكتسيالاردان باس تارتۋ تۋرالى شەشىمىن ساقتاۋ نە ەكونوميكالىق قىسىم شاراسىن قايتا ەنگىزۋ تۋرالى شەشىمىن جاريالايدى.

“The Qazaq Times”