2022 جىلعى شىلدەدە نوكىستەگى جاپپاي تارتىپسىزدىكتى ۇيىمداستىردى دەپ تانىلعان قاراقالپاق بەلسەندىسى داۋلەتمۇرات ءتاجىمۇراتوۆتىڭ مۇددەسىن قورعاۋشى تاشكەنتتىك ادۆوكات سەرگەي مايوروۆ وزبەكستان پرەزيدەنتىنە، باس پروكۋرورعا جانە ىشكى ىستەر مينيسترىنە بەينەۇندەۋ جولدادى. بۇل تۋرالى ورتالىق ازيا جاڭالىقتار قىزمەتى جازدى.
زاڭگەر ۇندەۋدە ونىڭ قورعاۋىنداعى ازاماتتى تۇرمەدە ۇرىپ-سوعىپ، ونى مازاققا اينالدىرعانىن ايتتى.
"6 ساۋىردە تاشكەنتكە جەتكىزگەن كۇنى ونىڭ شاشىن تىقىرلاپ الىپ تاستادى. سوت ۇكىمى ءالى كۇشىنە ەنگەن جوق، سول سەبەپتى ول كىناسى دالەلدەنگەن قىلمىسكەرگە جاتپايدى. بۇلاردىڭ ىستەپ وتىرعان ارەكەتى - زاڭسىزدىق. سوعان قاراعاندا، وعان كامەرادا كۇن بەرمەۋ جونىندە بيلىكتەن تاپسىرما تۇسكەن بولۋى كەرەك. وعان ماقتاسىز، جىرتىلعان، ەسكى ماتراس بەرگەن. ساسىق جاستىق پەن اعال-جاعال تىس اكەلگەن. كامەرانى تازالاۋدى بۇيىرعان، بىراق سىپىرتقى، شەلەك جانە شۇبەرەك بەرمەگەن. ەشتەڭە بەرمەگەن.
ونىڭ قاسىنا حالىق اراسىندا "جالبىر شاشتىلار" دەپ اتالاتىنداردى ورنالاستىرعان. ولار فيزيكالىق جانە پسيحيكالىق قىسىم كورسەتىپ جاتىر. 6 ساۋىردە جوعارعى سوتقا ىسپەن تانىسۋعا الىپ كەلگەن ۋاقىتتا ول ءوز قۇقىقتارىن قورعاعىسى كەلگەن، بىراق ايداۋىلدار ونىڭ قولىن بۇراپ، ۇرىپ-سوققان. كامەرادا دا ۇرعان، ويتكەنى ول زاڭسىز ارەكەتتەر جاساۋعا كەلىسپەگەن", – دەيدى ادۆوكات سەرگەي مايوروۆ بەينەۇندەۋدە.
ءتاجىمۇراتوۆتىڭ ادۆوكاتى اپەللياتسيالىق سوت ءالى وتپەگەنىن، ۇكىم كۇشىنە ەنبەگەنىن ەسكەرتىپ، پرەزيدەنت شاۆكات ميرزياەۆتان داۋلەتمۇرات ءتاجىمۇراتوۆتى ۇرىپ-سوعۋدى، مازاق ەتۋدى دوعارۋدى سۇرادى.
ەسكە سالايىق، بيىل 31 قاڭتاردا وزبەكستانداعى سوت "ەل قىزمەتىندە" گازەتى بيۋروسىنىڭ ادۆوكاتى داۋلەتمۇرات ءتاجىمۇراتوۆتى 16 جىلعا سوتتادى. سوت ونى "وزبەكستاننىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇرىلىمىن قۇرتۋ نەمەسە بيلىكتى باسىپ الۋ ماقساتىندا ءسوز بايلاستى" جانە "جاپپاي تارتىپسىزدىك ۇيىمداستىردى" دەپ تانىدى. بۇعان قوسا سوت ءتاجىمۇراتوۆتى "اقشا جىمقىرۋ", "اقشا زاڭداستىرۋ" باپتارى بويىنشا كىنالى دەپ تاپتى. سوتتاعى ءسوزجارىستا پروكۋرور ءتاجىمۇراتوۆتى 18 جىلعا سوتتاۋدى سۇراعان.
سونىمەن بىرگە، سوت ۇكىمىمەن داۋلەتمۇرات ءتاجىمۇراتوۆ 228,8 ميلليون سۋم (20 مىڭ دوللار) شىعىندى وتەۋى ءتيىس.
رەسمي تاشكەنت بىلتىر جازدا وزبەكستان كونستيتۋتسيانىڭ جاڭا جوباسىن جاريالاعاننان كەيىن قاراقالپاقستاندا نارازىلىق باستالدى. سەبەبى قاراقالپاقستاننىڭ وزبەكستاننان شىعۋ قۇقىعى مەن ونىڭ ەگەمەندىك مارتەبەسى اتا زاڭنان ءتۇسىپ قالعان.
نوكىستەگى باسكوتەرۋ تاۋەلسىز وزبەكستان تاريحىندا 2005 جىلعى ءاندىجان وقيعاسىنان كەيىنگى ەڭ قاندى وقيعا بولدى. وزبەك بيلىگىنىڭ رەسمي اقپاراتىنشا، نوكىستەگى نارازىلىق كەزىندە 21 ادام قازا بولىپ، 243 ادام جارالاندى. 500 ادام ۇستالدى.
قاراقالپاقستانداعى جاپپاي باسكوتەرۋدەن سوڭ رەسمي تاشكەنت كونستيتۋتسيالىق زاڭ جوباسىنداعى داۋلى وزگەرتۋلەردەن باس تارتتى. بيلىك جاعدايدى ۋشىقتىردى دەپ "سىرتقى كۇشتەردى" ايىپتادى.
حالىقارالىق Human Rights Watch (HRW) ۇيىمى 2022 جىلعى 1-2 شىلدەدە قاراقالپاقستانداعى وقيعالار بارىسىندا بيلىك بەيبىت حالىققا قارسى كۇش قولداندى، سونىڭ سالدارىنان كوپتەگەن ادام قازا بولدى نەمەسە جارالاندى دەپ حابارلاعان. جۇزدەگەن ادام ۇستالعان، سولاردىڭ اراسىندا بەلسەندى داۋلەتمۇرات ءتاجىمۇراتوۆ تا بولدى. بيلىكتىڭ مالىمدەۋىنشە، بەلسەندى كوپشىلىكتى شەرۋگە ۇندەگەن.