Deep Carbon Observatory Halıqaralıq wyımınıñ ğalımdar tobı bwrın qwpiya bolğan eko jüyeni anıqtadı. Salmağı 15-23 milliard tonnağa deyin jetetin mikroağzalar adam boyındağı biosalmaqtan jüz ese artıq.
Su astınan 5 şaqırım tereñdikti qazıp, litosfera qabatındağı kömirtektiñ qwramın zertteuge arnalğan sınama, erekşe qwpiyağa alıp keldi. Zertteu qorıtındısı boyınşa, su astındağı mikroağzalardıñ qwramındağı 70 payız bakteriyalar jer betinde kezdesedi eken. Sonımen qatar, olardıñ sapası da öte joğarı bolıp otır.
Keybir mikroağzalar su astındağı 2,5 şaqırım tereñdikten tabılğan. Olar özderiniñ ömir sürui üşin energiyanı kün nwrınan alıp, türli şeksiz zattarmen totığadı. Osınıñ saldarınan metan böletindigi de zerthanadağı täjiribie kezinde körsetilgen. Metabolizm energiyası az qamtılğan aymaqta ömir sürgendikten, metanogender özderiniñ köptegen komponentterin köbeyu nemese belsendi ömir süruge emes jasuşaların qalpına keltirue jwmsaydı eken.
Zertteudiñ alğaşqı qorıtındısı boyınşa, su astındağı bakteriyalar şamamen eki milliard kub şaqırımdı qwrap otır. Alayda, özderiniñ aşqan jañalığın arı qaray zertteuge kirisken ğalımdar, bolaşaqta naqtı sanın jariyalaytındığın jetkizdi.