Bügin Almatıda bir top parlament mäjilisine kandidat jiın ötkizip, saylauda sayasi blok qwratındarın mälimdedi. Blok manifestiniñ keybir böligi Toqaevtıñ twjırımdamasına wqsaydı.
Qazaqstan baspasöz klubında ötken jiınğa sayasatker Ermwrat Bapi, Mwhtar Tayjan, Sanjar Boqaev, täuelsiz baqılauşı Araylım Nazarova, ekonomist Ayman Twrsınhan jäne qwqıq qorğauşı Erlan Qaliev qatıstı. Olar aldağı parlament saylauında sayasi blokqa toptasatındarın ayttı.
Jiın qatısuşılarınıñ barlığı qwrılıp jatqan bloktıñ eşqanday sayasi wyım emes ekenin mälimdedi. Olardıñ sözinşe, kandidattar saylauğa bola osınday blokqa toptasqan.
– Biz birlesken wyım qwrıp jatqan joqpız. Biz täuelsiz kandidat retinde saylau kezinde ğana bas qosıp jatırmız. Ne sebepti? Öytkeni partiyalar onsız da mäjiliste 70% orın aladı. Olardıñ barlığı bilikşil. Bilik olardı tolıqtay baqılauda wstaytın boladı. Özin özi wsınudı soñğı 18 jılda biz biıl körip otırmız. Sol sebepti bwl qoğam üşin mümkindik. Biz birigu arqılı bilikke aytqımız keledi, Eger biz şın mäninde «Jaña Qazaqstandı» qwrğımız kelse, onda saylau da ädil ötui tiis. Qoğamğa ün tastağımız keledi. Bwl qoğam üşin mümkindik. Keliñizder, täuelsiz kandidattardı qoldañızdar. Partiyalıq jüyeden tıs küş boladı. Ol biliktiñ baqılauınan tıs, qoğamnıñ müddesin qorğaydı, – dedi Sanjar Boqaev.
Ayman Twrsınhan bir mandattı okrugten tüsip jatqan kandidattardıñ bastı wstanımı majoritarlıq jüye. Sol sebepti partiyalıq tizimmen saylau ötkizuge qoğam bolıp qarsı şığu qajet deydi.
– Bir mandattı okrug boyınşa saylauğa tüsip jatqandar arasında partiya müşeleri öte köp. Saylauda partiyalıq tizim boyınşa dauıs bergende siz adamdardıñ atı-jönin körmeysiz. Siz kimge dauıs berip jatqanıñızdı bilmeysiz. Siz partiyalıq jemqorlıqqa dauıs beresiz. Dauıs sanalğannan keyin saylau işinde ştab qwrılıp, sauda bastaladı. Kim, qanşağa öziniñ mandatın satıp aladı? degen tizim üşin sauda boladı. Siz özin özi wsınğan kandidattardıñ wstanımımen kelisesiz be, joq pa ol mañızdı emes. Qazir qoğam bolıp partiyalıq tizimge qarsı ekenimizdi körsetuimiz kerek. Biz majoritarlıq jüyeni qoldaymız, – dedi Twrsınhan.
Ermwrat Bapi de qwrılğan sayasi bloktıñ qatıp qalğan wyım emes ekenin ayttı. Onıñ sözinşe, täuelsiz kandidattar elde jüyeli oppoziciya bolmağan soñ, eriksiz osınday blok qwruğa mäjbür bolğan.
– Bwl qatıp qalğan blok emes. Bwl saylau qarsañında täuelsiz kandidattardıñ eriksizden jinaqtalğan qauımdastığı. Ne sebepti eriksiz? Öytkeni, bizdiñ elde jüyeli, twtasqan oppoziciya joq. Är jaqta ıdırap jürgen top. Solardıñ basın biriktiretin, osı saylauğa bir strategiyamen şığatın bizde oppoziciya bolğan joq. Osı otırğan azamattar saylau aldında osınday blok qwrıp jatır. Sondıqtan bizde basqa mümkindik joq. Biz alañ arqılı özgeriske bara almaymız. Artımızğa qarasaq, halıq sanı sirek. Jalğız mümkindigimiz osı 30 payızdıq jüyemen täuelsiz kandidattardıñ parlamentke ötuine mümkindik jasau. Sondıqtan osınday qauımdastıq qwrıp, saylauğa şaqırudıñ qamın jasap jatırmız, – dedi Bapi.
Sayasi bloktıñ özge müşeleri de osığan wqsas pikir ayttı.
Sayasi blok manifestinde kandidattar parlamentke ötken jağdayda elde biliktiñ üş tarmağınıñ tepe-teñdigin saqtauğa, jergilikti özin-özi basqarudı qamtamasız etuge, söz bostandığına şekteu qoymauğa uäde bergen.
Bwdan bölek, manifeste mıqtı parlament, esep beretin ükimet jöninde de aytılğan. Biraq prezident biligi jöninde eşnärse aytılmağan. Bwğan deyin prezident Qasım-Jomart Toqaev halıqqa joldauında osığan wqsaytın twjırımdama wsınğan. Ol «Küşti prezident – ıqpaldı parlament – esep beretin ükimet» jöninde aytqan.
Qazaqstanda mäjilis jäne mäslihat saylauı 19 naurızda boladı. Biılğı saylau aralas jüye 30 payız majoritarlıq, 70 payız partiyalıq tizim boyınşa ötedi.