Көрнекі сурет. Фото: https://prozoro.net.ua

Осы аптада Украина президентінің тапсырмасымен Жоғарғы рада Конституцияға өзгерістер енгізу туралы шешімді мақұлдады. Парламенттің 373 мүшесі қолдап дауыс берген сегіз өзгерістің бірі – депутатқа тиіспеушілік құқығын шектеу.

Владимир Зеленскийдің Конституцияға қарасты жаңа заң жобаларын ұсынуы – президент пен Жоғарғы рада депутаттары арасында қызу дискуссияға ұласты. Әсіресе, талқылау барысында регламент бұзылды деп «сыныққа сылтау» іздеген ресейшіл бағыттағы «Оппозициялық партия – өмір үшін» партиясының депутаттары жаңа өзгерістерді мақұлдаудан бас тартты. Осыған қатысты Зеленский: «Украина депутаттары бүгінгі күнге дейін ғажайып жаңалық енгізді: олар саясатта күшін жоймайтындай «құрылғы» ойлап тапты. Оның қызметі өте оңай: алдымен, кандидаттар халық алдында уәдесін үйіп-төгеді, жобасын таныстырады, бірақ кейіннен уәде орындалмайды. Мұнымен қоса, олар тиіспеушілік құқығын иеленеді. Халық ұмытқаннан кейін, қайтадан сайлауға түседі. Енді бұл құрылғыны тарих қоқыстарының қатарына қосар кез келді», – деп мәлімдеді.

Сонымен, Украина Жоғарғы радасы мақұлдаған өзгерістер бойынша, біріншіден, Конституцияда жазылған «парламент депутатын тұтқындауға немесе Раданың келісімінсіз қылмыстық жауапкершілікке тартуға болмайды» деген мәтін маңызын жойды;

Екіншіден, «саннан сапаға» ұсынысына сәйкес, рада депутаттарының саны 450-ден 300-ге азайды. Сонымен қатар, әр депутат мемлекеттік тілді жетік меңгеруге міндетті;

Үшіншіден, Парламентке қоғам өмірінің түрлі салаларында заңдар мен Конституцияның сақталуын қадағалайтын уәкілдерді тағайындау құқығы берілді;

Төртіншіден, рада шенділері талаптарды бұзып, қызметіне селқос қараған жағдайда, депутаттық мандатынан айырылады;

Бесіншіден, билік жүргізу кезінде халықтың рөлін бір сатыға жоғарылату. Зеленский бұл жөнінде: «Халықтың мемлекет саясатына араласуы, айтарлықтай дәрежеге ие болуы, пікіріне құлақ асу – менің сайлауалды жобамның негізгі кілті болатын. Мұндай өзгерістер демократиясы мығым батыстық елдерге тән. Түптің түбінде, дәл осы халық Конституцияның негізгі қайнар көзі саналады», – деді.

Алтыншыдан, президент тәуелсіз, еркін ұйымдар құрып, Ұлттық антикоррупция және Мемлекеттік зерттеу бюросының басшысын сайлау, отставкаға жіберу құқығына ие болды;

Жетіншіден, Конституция халық депутатына дауыс беру нәтижесі немесе Жоғарғы рада мен оның органдарында айтқан сөзі үшін заң алдында жауапқа тартылмайтындығына (ар-намысқа тию немесе жала жабуды қоспағанда) кепіл береді;

Сегізіншіден, Жоғарғы радаға жеке кеңесшілік органдарын құруға мүмкіндік берілді.

Сөз соңында, Украинаның демократиялы, батыстық дамыған үлгідегі мемлекет екенін тілге тиек еткен Владимир Зеленский жоғарыда аталған өзгерістердің халық, мемлекет үшін маңызына тоқталды.

"The Qazaq Times"