АҚШ-тың бұрынғы президенті Дональд Трамптың әскери көмекті тоқтату туралы шешімі халықаралық қауымдастықта үлкен резонанс тудырды. Бұл шешім оның президенттік кезеңіндегі басты саяси стратегиясының бір бөлігі ме, әлде ішкі мәселелерге негізделген қадам ба? Осы мақалада біз осы сұрақтың жауабын іздейміз.

Трамптың әскери көмекті тоқтатуының негізгі себептері

  1. «Америка бірінші орында» саясаты
    Трамп әкімшілігі сыртқы көмек пен одақтастарға жұмсалатын қаржыны қысқартуға ұмтылды. Ол өзінің президенттік науқаны барысында және қызмет ету кезінде «Америка бірінші орында» (America First) саясатын ұстанатынын бірнеше рет мәлімдеген. Бұл саясат бойынша АҚШ-тың ішкі мәселелерін шешу басты басымдыққа айналды.
  2. Саяси қысым және сайлау алдындағы тактика
    Трамптың әскери көмекті тоқтатуы сайлауалды стратегияның бір бөлігі болуы мүмкін. Әсіресе, бұл мәселе 2024 жылғы президенттік сайлауға дайындықтың бір элементі ретінде қарастырылуы ықтимал. Ол осылайша республикашыл электораттың қолдауын күшейтуді көздеген болуы мүмкін.
  3. АҚШ-тың сыртқы саясатындағы өзгерістер
    АҚШ-тың халықаралық аренадағы орны өзгеріп келе жатыр. Трамп әкімшілігі НАТО-дағы серіктестеріне өз қорғаныс шығындарын өздері көтеруі керек деген талаптар қойды. Бұл ұстаным оның Еуропа мен басқа да одақтастарға берілетін көмекті қысқарту туралы шешіміне әсер еткен болуы мүмкін.
  4. Ресей мен Қытаймен қарым-қатынас факторы
    Трамптың шешімі Ресей мен Қытайдың рөлімен де байланысты болуы мүмкін. Украина мен Тайваньға қатысты мәселелерде АҚШ-тың әскери көмекті тоқтатуы бұл аймақтардағы геосаяси тепе-теңдікке ықпал етуі мүмкін.

Қандай салдарлар болуы мүмкін?

  • Одақтастардың сенімсіздігі: АҚШ-тың одақтастары әскери көмектің қысқаруын Вашингтонның сыртқы саясатындағы тұрақсыздық белгісі ретінде қабылдауы мүмкін.
  • Ресей мен Қытайдың позициясы күшеюі: Егер АҚШ өзінің халықаралық әскери қолдауын азайтса, бұл Ресей мен Қытайдың өз ықпалын кеңейтуіне мүмкіндік береді.
  • АҚШ-тың ішкі саясатына әсері: Бұл қадам республикашылдар мен демократтар арасындағы қарама-қайшылықтарды күшейтіп, Трамптың саяси қарсыластары үшін жаңа сын айту мүмкіндігін береді.

Дональд Трамптың әскери көмекті тоқтатуы – бір жағынан, оның саяси стратегиясының бір бөлігі, екінші жағынан, АҚШ-тың ішкі және сыртқы саяси өзгерістеріне байланысты қабылданған шешім. Бұл қадам әлемдік геосаясатқа әсер етіп, халықаралық тұрақтылыққа қауіп төндіруі мүмкін. Сондықтан бұл мәселе алдағы уақытта да талқыланатын өзекті тақырыптардың бірі болып қала береді.

The Qazaq Times