Qaznews24 сатиралық парақшасының авторы Темірлан Еңсебектің соты 27 ақпанда Алматы қаласындағы Алмалы аудандық сотында өтті. Алайда сот отырысы барысында іс алдын ала тыңдау кезеңіне қайтарылып, Наурызбай аудандық сотына ауыстырылды.

Сот барысы және кейінге қалдыру себептері

Сот отырысына Темірлан Еңсебек тергеу изоляторынан онлайн форматта қосылды. Алайда дыбыс сапасының нашарлығына байланысты сот процесі кезінде ол қорғаушылары мен сот залында отырғандарды дұрыс ести алмады. Адвокаттарының өтініші бойынша, келесі отырыста Еңсебек сот залына тікелей қатысатын болды.

Прокуратура сот құзыреттілігінің өзгеруіне байланысты істі Наурызбай аудандық сотына өткізу туралы ұсыныс жасады. Судья бұл өтінішті қанағаттандырып, істі қайта қарау үшін басқа сотқа жіберу туралы шешім шығарды.

Қоғамдық пікір және қолдау акциялары

Сот отырысына белсенділер, журналистер және Еңсебектің жақтастары жиналды. Олар "Сатира – қылмыс емес" деген жазуы бар плакаттар көтеріп, Еңсебекті босатуды талап етті. Бірқатар халықаралық құқық қорғау ұйымдары Қазақстан билігінен оның ісін қайта қарауды және сөз бостандығына қатысты шектеулерді тоқтатуды сұрады.

Темірлан Еңсебектің адвокаты Жанар Балғабаева бұл істің саяси астары бар екенін мәлімдеді. Оның айтуынша, айыптау негізі ретінде алынған материал – ресейлік тележүргізуші Тина Канделаки туралы постқа қосылған "Йоу, орыстар" әні. Бұл ән бұған дейін Қазақстанда даулы жағдай тудырып, оны орындаған кейбір белсенділер әкімшілік жауапкершілікке тартылған болатын.

Темірлан Еңсебекке қандай айып тағылып отыр?

Темірлан Еңсебек Қылмыстық кодекстің 174-бабы бойынша "әлеуметтік, ұлттық, рулық, нәсілдік, тектік-топтық немесе діни алауыздық қоздыру" айыбымен сотталуда. Ол 2024 жылдың 17 қаңтарында ұсталып, 18 қаңтарда екі айға қамауға алынған. Тергеу органдары оның әлеуметтік желідегі кейбір жазбалары белгілі бір этностық топтарға қарсы бағытталған деп санайды.

Алайда, қорғау тарапы мен тәуелсіз сарапшылар бұл айыптаулардың негізсіз екенін, Еңсебектің шығармашылығы сатиралық жанрға негізделгенін және оның контенті нақты бір этносқа қарсы бағытталмағанын алға тартуда.

Халықаралық реакция және болашақ сот процестері

Еңсебектің ісіне халықаралық құқық қорғау ұйымдары, оның ішінде Human Rights Watch және Amnesty International ерекше назар аударып отыр. Олар Қазақстан билігінен сот процесінің әділ болуын және сөз бостандығына қысым жасалмауын талап етуде.

Келесі сот отырысы Наурызбай аудандық сотында өтеді деп жоспарлануда. Темірлан Еңсебектің тағдыры қоғам мен халықаралық ұйымдардың бақылауында қалып отыр.