رەسەي اۋعانستانداعى امەريكالىق اسكەرلەردى ولتىرگەنى ءۇشىن تالىپتەرگە اقشا تولەپ وتىرعان. بۇنداي حاباردى اقش-تىڭ بىلدەي ءىرى باسىلىمدارى جازدى. ولار بۇل اقپاراتتى وزدەرىنىڭ اق ۇيدەگى سەنىمدى دەرەككوزدەرىنەن العانىن دا ايتادى.

The New York Times, Washington Post, The Wall Street Journal باسىلىمدارى ءبىر ۋاقىتتا رەسەيدىڭ اسكەري بارلاۋ بولىمدەرى تۋرالى وسىنداي سەنساتسيالىق مالىمەت بەردى. اتالعان باسىلىمدار اۋعانستاندا ولتىرىلگەن ءاربىر امەريكالىق جاۋىنگەر ءۇشىن رەسەيدىڭ اسكەري بارلاۋ بولىمدەرى تالىپتەرگە اقشا ۇسىنىپ وتىرعانىن جازدى. سونداي-اق، رەسەيلىك اتالعان اسكەري بولىمدەرى ەۋروپاداعى شابۋىلدارعا دا قاتىسى بار بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى.

رەسەي تارابى بۇعان كەسكىن جاۋاپ بەرىپ، ايتىلعان مالىمەتتەردى تەرىسكە شىعاردى. «تاليبان» تارابى دا ماسكەۋمەن بۇنداي كەلىسىم بولماعانىن ايتىپ مالىمدەمە جاسادى. اقش-تاعى ورىس ەلشىلىگى اتالعان باسىلىمداردىڭ كەلتىرگەن دەرەكتەرىنە الاڭداۋشىلىعىن بىلدىرگەن مالىمدەمە دە جاساعان.

امەريكالىق ءىرى باسىلىمداردىڭ بۇنداي حابارى، ۋاشينگتون اۋعان جەرىندە جاۋلاسقان تاراپتارمەن بەيبىتشىلىك كەلىسىمىنە قۇلشىنىس جاساپ جاتقان كەزدە جاريالانۋى نازار اۋدارارلىق ءىس. كەلىسىم جۇزەگە اسىپ جاتسا، قۇراما شتاتتار اۋعان جەرىنەن 5400 اسكەرىن شىعارىپ كەتۋى ءتيىس ەدى. سونىڭ وزىندە ەلدە 8600 شاماسىنداعى امەريكالىق سارباز مىندەتىن وتەپ قالماق.

ال،The New York Times باسىلىمىنىڭ كورسەتۋىنشە، بىلتىر اۋعان جەرىندە امەريكالىق 20 سارباز قازا تاپقان ەكەن. ال، سوعىس باستالعان 19 جىلدان بەرى اقش باس بولعان حالىقارالىق كواليتسيا كۇشتەرىنەن 3500 اسكەر قازا بولعان، ولاردىڭ 2300-دەن استامى امەريكالىقتار. بۇۇ مالىمەتى بويىنشا 19 جىل ىشىندە اۋعان جەرىندە 32 مىڭ بەيبىت تۇرعىن قازا تاپقان. وزگە ۇيىمداردىڭ مالىمەتىن قوسقاندا 19 جىلدا اۋعانستاندا 132 مىڭ ادام سوعىستان وپات بولعان، ولاردىڭ 58 مىڭى ۇكىمەتكە قاراستى قارۋلى كۇش وكىلدەرى بولسا، 42 مىڭى تالىپتەرگە جانە وزگە تەررورلىق توپتارعا مۇشە قارۋلىلار.

2001 جىلعا دەيىن «تاليبان» ۇيىمى (كوپتەگەن ەلدە تەررورلىق ۇيىم رەتىندە تانىلعان) اۋعانستاندا 5 جىلعا جۋىق بيلىك جۇرگىزىپ تۇردى. سول تۇستا اۋعانستاندا ادام قۇقىعى اۋىر دارەجەدە ءبۇلىنىپ، ەل ءىشىن قاتاڭ ءدىني سالتپەن باسقارىلىپ قالعان. 2001 جىلى اقش اۋعانستانعا اسكەر كىرگىزدى، الايدا اۋعان جەرىندە بەيبىتشىلىك ورناعان جوق. تالىپتەر قازىرگە دەيىن بۇرىن ايىرىلىپ قالعان جەرىن قايتارۋمەن كەلە جاتىر. قازىرگى كەزدە اۋعانستانداعى رەسمي ۇكىمەتتەن كورى تالىپتەردىڭ قاراماعىنداعى اۋماق كوبىرەك. بۇل كۇندە اۋعانستان ماسەلەسى قىتاي مەن رەسەيدىڭ دە الاڭداۋشىلىعىن تۋدىردى. تۇراقسىزدىق پەن تەررورلىق توپتارعا ءوتىپ كەتۋ قاۋپى بار اۋعان جەرى ورالىق ازيا ءۇشىن كوبىرەك قاۋىپ جاراتىپ وتىر.

“The Qazaq Times”