وتكەن سارسەنبىدەن بەرى الەمدە كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى كۇندەلىكتى 100 مىڭنان تۇسپەي كەلەدى. از ۋاقىتتا تىركەلگەن جاعداي سانى جاعىنان قارالى رەكورد بىرنەشە رەەت جاڭارىپ ۇلگەردى. 6,2 ميلليوننان استام جەر تۇرعىنى قاۋىپتى ۆيرۋس جۇقتىرىپ ۇلگەردى. اۋرۋ مەڭدەپ، ايىعا الماي، جارىق الەمنەن قايتقاندار قاتارى 370 مىڭىڭ ۇستىندە. بارلىق كەيستىڭ جارتىسىنا جەتپەيتىنى، 2,8 ميلليونى دەرتىنەن ساۋىققان. قازاقستان جانە ونىڭ كورشىلەس ەلدەرىندەگى جاعداي قالاي؟ كارانتين دەدلاينىن سوزعان ەلدەر...
ددۇ تۇركىمەنستانعا COVID-19 ىندەتىنە قارسى كۇرەستە ۆيرۋستىڭ اۋانىن باقىلاۋ بويىنشا ارنايى ۇسىنىم جاسادى. ال اشحاباد باسشىلىعى مەن شەنەۋنىكتەر حالىققا «ءتىس جارماۋعا» ءام «ارتىق سويلەمەۋگە» كەڭەس بەردى. تۇركىمەنستان بيلىگى 26 مامىر كۇنى ددۇ-نىڭ ايماقتاعى وكىلدەرى مەن ساراپشىلارمەن بىرلەسىپ وتكىزگەن جيىندا دا ەلدە كوروناۆيرۋس دەرەگىنىڭ انىقتالماعانىنا سەندىرۋگە تىرىسىپ باقتى. ورتا ازيانىڭ ەڭ «اۆتوريتار ايماعىنداعى» باق وكىلدەرىنىڭ حابارلاۋىنشا، ءالى كۇنگە دەيىن وندا مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەر مەن قاراپايىم ازاماتتارعا «كوروناۆيرۋس نە COVID-19 دەرتىنە ءتان بەلگىلەرىن، ءتىپتى قاۋىپتى كەسەلدىڭ اتاۋىن ايتۋعا تىيىم سالىنعان». كوبىنە «وتان مەن اركاداگتى عانا قۇرمەتتەپ-ارداقتاۋعا» ارنالعان تسەنزۋراعا جەرگىلىكتى مەديا دا باعىنۋعا ءماجبۇر. الەم ەلدەرى كوروناۆيرۋستى تاراتپاۋ ماقساتىندا اقپاراتتىق ساياسات پەن ساقتانۋ ەرەجەسىن قۇلاعداندىرۋدى مىقتاپ قولعا الىپ جاتقاندا، اشحابادتىڭ بەساسپاپ كوسەمى بەردىمۇحامەدوۆ ادەتتەگىدەي جابىق جولدى تاڭدادى.
وڭتۇستىكتەگى كورشى وزبەكستان ەلىنىڭ جاعدايىنا ۇڭىلسەك، تىركەلگەن كەيستەر سانى ءۇش ەسەگە كەم. الەمدە حالىق سانى بويىنشا 41-ورىندا تۇراتىن، 34 ميلليوننان استام ازاماتى بار ەلدەگى ەپيدەميا جاعدايىن ساراپشىلار جوعارى باعالاۋدا. بۇگىن تاڭداعى مالىمەت بويىنشا، ۆيرۋس جۇقتىرعان ناۋقاستاردىڭ سانى 3662-گە جەتكەن. ونىڭ 2,8 مىڭى اۋرۋىنان ايىعىپ شىقسا، 15-ءى قايتىس بولعان. بۇحارا جانە سامارقاند وبلىستارىندا ىندەتتىڭ جاڭا وشاقتارى انىقتالىپ جاتقاندىقتان، ەلدەگى كارانتين مەرزىمى 15 ماۋسىمعا دەيىن ۇزارتىلدى. وڭىرارالىق كولىك قاتىناسى ازىرگە توقتاپ تۇر. دەرتتىڭ تارالۋ كورسەتكىشىنە قاراي ايماقتار جاسىل، سارى، قىزىل دەگەن دەڭگەيلەرگە بولىنگەن. جاسىل، ياعني قاۋىپسىز ايماقتاردا كۇشەيتىلگەن كارانتين تارتىبىندە توي وتكىزۋگە رۇقسات بەرىلگەن.
ايىرقالپاقتى اعايىن قىرعىز ەلىندەگى احۋال بىرقالىپتى. اتى جامان دەرتتى جۇقتىرعانداردىڭ جيىن ەسەبى 1,8 مىڭنان ءسال اسقان. 1817 ادامنىڭ ۇشتەن ەكى بولىگى ساۋىعىپ، ۇيىنە جىبەرىلگەن. دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى نۇربولات ۇسەنباەۆتىڭ ماالىمدەۋىنشە، كوكتەمنىڭ سوڭعى كۇنىندە قىرعىزستاندا 69 ادامنىڭ كوروناۆيرۋس جۇقتىرعانى انىقتالعان. رەسمي اقپاراتقا سايكەس، بارلىعى 16 ادام كوز جۇمعان. قازاقستانمەن قاتار بىشكەك تە 11 مامىر تج رەجيمى مەن كومەندانتتىق ساعاتتى توقتاتىپ ەدى. اۋىرعان ناۋقاسى ەڭ كوپ وڭىرلەر قاتارىندا ەل استاناسى بىشكەك (555), نارىن (372) جانە شۋ (275) وبلىستارى تۇر.
سولتۇستىكتە قوڭسى قونعان رەسەيدە ەكىنشى كۇن قاتارىنان 9 مىڭنان استام كەيس تىركەلىپ وتىر. جەدەل شتابتىڭ مالىمەتىنشە، وتكەن كۇنى 9035 ادامنان ۆيرۋس تابىلعان. سونداي-اق جەكسەنبىدە 162 كىسى قايتىس بولعان. كەيىنگى كۇندەرى جاعداي ءبىرشاما تۇراقتالعان. ناقتىراق ايتقاندا، سوڭعى ەكى اپتادا كۇنىنە ورتاشا ەسەپپەن 8-9 مىڭ كەيستىڭ ۇستىندە انىقتالۋدا.
جۋىردا عانا فەدەراتسيا كولەمىندە كارانتين شارالارى السىرەگەن ەدى. ماۋسىمنىڭ 1-ىنەن باستاپ ماسكەۋدە اپتاسىنا 3 كۇن كەستە بويىنشا سەرۋەندەۋگە رۇقسات ەتىلەدى. كەيبىر اسا قاجەتتى (ازىق-تۇلىك ەمەس) دۇكەندەر مەن بىرقاتار سەرۆيستىك كومپانيالار جۇمىس ىستەيدى. دەگەنمەن مەديتسينالىق بەتپەردە تاعۋ ءورىسى كەڭەيىپ، ەندى تۇرعىندار تەك عيمارات ىشىندە عانا ەمەس، كوشەدە دە تاعىپ ءجۇرۋى مىندەت. رەسەيدە جالپى جيىنى 415 مىڭعا جۋىق ادام قاتەرلى ۆيرۋس جۇقتىرعان. كرەمل سارايىنداعى دەنساۋلىق ساقتاۋ ۆەدومستۆوسىنىڭ دەرەگىنشە، ونىڭ 4855-ءى قايتىس بولعان. الايدا حالىقارالىق الپاۋىت اقپارات قۇرالدارىنىڭ زەرتتەۋىنشە، «ءتورتىنشى بيلىگىندە» مەملەكەتتىك ۇگىت-ناسيحاتتىڭ ۇلەسى باسىم الىپ دەرجاۆا اۋماعىندا قايتىس بولعاندار سانى الدەقايدا كوپ، «مىڭداعان ادامنىڭ دياگنوزى وزگەرتىلىپ جازىلعان» دەسەدى. قازىرگى تاڭدا اۋىرعانداردىڭ 42%-ى، ياعني 176 مىڭدايى دەرتىنەن ايىققان كورىنەدى.
كۇللى جاھان جۇرتىن ەلەڭدەتىپ، ەكونوميكا-مەملەكەت قۇرىلىمدارىن ەسەڭگىرەتكەن قاتەرلى ىندەتتىڭ باستاپقى وشاعى قىتاي كەيستەر سانى جاعىنان ايلاپ العاشقى ورىندا تۇرسا، بۇگىن 17-ءشى ورىنعا ىسىرىلعان. وسى كۇنگە دەيىن تىركەلگەن 83 مىڭ ناۋقاستىڭ نەبارى 76-سى عانا اۋرۋحانادا ەمدەلىپ جاتقان كورىنەدى. 4,6 مىڭنان استام ادام ىندەتتەن قايتىس بولىپ، وزگەسى تۇگەل اۋرۋىنان ايىعىپ شىققان-مىس. دەسە دە اتالعان دەرەككە كۇمانمەن قارايتىن ساراپشىلار مەن زەرتتەۋ ۇيىمدارى، قاراپايىم حالىقتىڭ قاتارى قالىڭ. بەيجىڭنىڭ رەسمي مالىمەتىن تەرىستەيتىن نەمەسە وعان كۇدىكتەنە قارايتىن تاراپ وكىلدەرى ءوز ءۋاجى رەتىندە رەسەيدەگىدەي بيىل كوكتەمدە قازا بولعان «مارقۇمداردىڭ ءتىزىمى بىلتىرعى، ودان الدىڭعى، ءتىپتى سوڭعى بەس جىلعى ەسەپتەن اناعۇرلىم جوعارى» ەكەنىن العا تارتادى. ال قىتاي بيلىگى مامىر ايىندا بار-جوعى 143 ادامنان ينفەكتسيا تابىلعانىن حابارلادى.
قازاقستانداعى جاعدايعا ورالايىق. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى كەيىنگى ءۇش كۇندە 1400-گە تارتا ادامنىڭ كوروناۆيرۋسقا شالدىققانىن حابارلادى. كەيستەردىڭ ەڭ كوبى استانادا (101), اتىراۋ (69), قاراعاندى (59), بقو (44), جانە قىزىلوردا وبلىستارىندا (31), سونداي-اق شىمكەنتتە (32) تىركەلگەن. كوكتەمنىڭ سوڭعى ايىنىڭ سوڭعى كۇنى ءۇش بىردەي (شىمكەنتتىڭ 61 جاستاعى، پاۆلودار جانە باتىس قازاقستان وبلىستارىنىڭ 54 جانە 53 جاستاعى تۇرعىندار) ازامات قايتىس بولىپ، بارلىق قۇرباندار سانى 40-تىڭ ۇستىنە شىقتى.
جيىنتىق كەيس 11 مىڭنان اسقانىنا قاراماستان، بۇگىننەن باستاپ كوپتەگەن شەكتەۋ شارالارى توقتادى. قالاارالىق، ايماقارالىق جانە استانا-الماتى قالالارىنىڭ كىرەبەرىسىندەگى بلوك-بەكەتتەر الىنىپ تاستالدى. فيتنەس زالىنان باستاپ مونشاعا دەيىن، قوناق ءۇي، قوعامدىق تاماقتانۋ ورىندارى اشىلدى.
ۆەدومستۆو تاراتقان حابارعا سەنسەك، 5404 پاتسيەنت اۋرۋىنان ايىعىپ، ساۋىعىپ ۇيىنە جىبەرىلگەن. 5,8 مىڭداي ادام ءالى ەمدەلىپ جاتىر. وكىنىشكە قاراي، رەسمي اقپارات بويىنشا، COVID-19 ۆيرۋسىن جۇقتىرعان 41 ادام نىڭ جاعدايى قيىنداپ، قايتىس بولعان. دەگەنمەن بىرقاتار باق وكىلدەرى (ينفورمبيۋرو جانە ازاتتىق) قازاقستاندا ۆيرۋس جۇقتىرعان كەم دەگەندە 72 ادامنىڭ قايتىس بولعانىن انىقتاپ حابارلاعان ەدى. ەل اراسىندا COVID-19 ۆيرۋسىنىڭ بارىنا كۇمانمەن قارايتىن، سەنبەيتىن جاندار كوبەيىپ كەلەدى. ساراپشىلار مەن بەلسەندىلەر بۇل ءۇردىستى اقپاراتتاندىرۋدىڭ جەتكىلىكسىزدىگى جانە اشىقتىقتىڭ بولماۋىمەن بايلانىستىرادى.
الماتى وبل پركۋراتۋراسى. بەلسەندىلەر: «جالعان جالامەن قاماۋداعى ايگەرىم مەن دۋمانعا بوستاندىق!»
ارمان الىمبەكوۆ: مەن ول جەردىڭ رەزيدەنتسيا ەكەنىن بىلمەدىم. ەشنارسە بۇلدىرمەدىم.
قوساي ماحامباەۆ: وق تيگەن ادامدى قۇتقارام دەگەندە ءوزىمدى اتىپ تاستادى
رەزيدەنتسيا ءىسى. ورىنعازى سەرىكبول: بەيبىت شەرۋگە شىقتىم. ال، 269 باپتى مويىندامايمىن
كيبەرشابۋىلعا ۇشىراعان باق وكىلدەرى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا ارىز ءتۇسىردى