قىتايدا 1 جەلتوقساننان باستاپ ۇيالى بايلانىس جەلىلەرىن قولدانۋشىلارعا بەت-ءجۇزىن سكانەرلەۋ مىندەتتەلدى. قىتايدا عالامتور قولدانۋشىلار ءجۇز ميلليونداپ سانالادى، سونىڭ باسىم كوپشىلىگى ۇيالى تەلەفوندار ارقىلى ينتەرنەت قولدانادى. قىتاي ۇكىمەتى بۇل جاڭا ەرەجەنى ازاماتتاردىڭ مۇددەلەرى مەن زاڭدىق قۇقىعىن قورعاۋ ءۇشىن جاسالعانىن ايتۋدا.

قىتاي ۇكىمەتى كوپ جىلدان بەرى ينتەرنەت قولدانۋشىلارىن باقىلاۋ ادىستەرىن كەمەلدەندىرىپ كەلەدى. وسىعان دەيىن ۇيالى بايلانىس قىزمەتىن قولدانۋشىلار، نەمەسە ۇيالى تەلەفون سيم-كارتالارىن الۋ ءۇشىن ءوزىنىڭ جەكە باسىن انىقتايتىن قۇجاتتاردى قاتاڭ تالاپ ەتەتىن. ەندى ازاماتتاردىڭ جەكە بيوگرافياسىن انىقتايتىن بەت-ءجۇزدى سكانەرلەۋ مەن جەكە قۇجاتتاردى قاتار تالاپ ەتۋدە. بۇعان قوسا عالامتور پايدالانۋشىلاردىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردە مىندەتتى تۇردە ءوز ەسىمدەرىن پايدالانۋدى قاداعالاماق.

وكسفورد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قىتاي اقپاراتتىق تەحنولوگياسى جانە جاساندى زەردە  (ينتەللەكت) تەحنولوگياسىن زەرتتەۋشى جوزەففەر ديندين قىتايدىڭ كەزەكتى جاڭا ەرەجەسى ينتەرنەت قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋمەن قاتار جەلى  قولدانۋشىلاردى كەڭ كولەمدە باقىلاۋعا الۋ ءۇشىن جاسالعان شارا دەپ باعالادى. 

2017 جىلى قىتايدا الەۋمەتتىك جەلى پايدالانۋشىلاردىڭ جەكە باسىن انىقتايتىن مالىمەتتەردىڭ راستىعىن قاتاڭ تالاپ ەتەتىن زاڭ قابىلداعان بولاتىن. ال، جاڭا ەرەجە جەلى قولدانۋشىلاردى باقىلاۋدى ءتىپتى دە كۇشەيتە تۇسەتىنىن ءسوزسىز. ادامداردىڭ ءجۇزىن جازباي تانيتىن تەحنولوگيانى قىتاي ۇكىمەتى كەڭىرەك قولدانىپ كەلەدى. بۇل جاعىندا الەم الدىندا تۇرعانى دا بەلگىلى. كەزەكتى جاڭا ەرەجە تۋرالى قىتاي اقپارات قۇرالدارى كەڭىرەك حابارلاعان دا جوق. تەك الەۋمەتتىك جەلىلەردە جەكەلەگەن جەلى قولدانۋشىلاردىڭ نارازى پىكىرلەرى كەزدەسۋدە. ولار بيلىكتىڭ ازاماتتاردىڭ جەكە قۇپياسىنىڭ ساقتالۋىنا بارعان سايىن قاۋىپ ءتوندىرىپ وتىرعانىن ايتادى.

“The Qazaq Times”