بۇگىن ەۋروپالىق وداق ەلدەرىنىڭ ورتالىعى بريۋسسەل وفشورلى ايماقتاعى ەلدەردىڭ "قارا ءتىزىمىن" جاساپ، سالىق ساياساتىنا بايلانىستى ولارمەن ىنتىماقتاسۋدان باس تارتۋعا كەلىستى. ءتىپتى سالىق جۇيەسى ەو ستاندارتىنا سايكەس كەلمەيتىن 47 ەلدى "سۇر تىزىمگە" قوستى. ال وسى جاڭالىق تاراعاننان كەيىن قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ سىرتتا قارجىسى بار قازاقستاندىق ءبىراز كومپانيانى ايتىپ، ولاردان كەتكەن قارجىنى قايتارۋدى تالاپ ەتتى. پرەزيدەنت اتىن اتاپ، ءتۇسىن تۇستەگەن كومپانيالار مىنالار: "قازمۇنايگاز" اق، "قازمۇنايگاز" بارلاۋ ءوندىرۋ" اق، "تەڭىزشەۆرويل" اق جانە بەينەۋ-شىمكەنت پەن "ازيا گاز قۇبىرى" كومپانياسى. ال وسى كومپانيالاردىڭ جارعىلىق كاپيتالى، تابىسى، كىرىسى، شىعىنى نەمەسە قارىزى قانشا؟ انىقتاپ كورەيىك.
"قازمۇنايگاز" اق
ءبارىمىز بىلەتىندەي، اتالعان كومپانيا كۆازيمەملەكەتتىك، ياعني ۇلتتىق كومپانيا. نەگىزگى اكتسيونەرى - "سامۇرىق-قازىنا" ءال-اۋقات قورى مەن قر ۇلتتىق بانكى. كومپانيادا "سامۇرىق-قازىنانىڭ" 530 979 141 جاي اكتسياسى بار، ال ۇلتتىق بانكتىڭ جاي اكتسيالارىنىڭ سانى - 58 420 748 بىرلىك.
2017 جىلدىڭ قازان ايىنداعى كورسەتكىش بويىنشا جارعىلىق كاپيتالى 709 ملرد 344 ملن تەڭگەدەن اسسا، جالپى تابىس 104 ملرد 503 ملن 560 مىڭ تەڭگە، تازا پايدا 444 ملرد 018 ملن 830 مىڭ تەڭگەنى قۇرايدى.
ال قانشا قارىزى بار ەكەنىنە كەلەر بولساق، وسى جىلدىڭ 19 ساۋىرىندە كومپانيا 2,7 ملرد دوللارعا ەۋرووبليگاتسيالارىن ورناتىپ، قارىز الاتىنى حابارلانسا، 30 ءساۋىر كۇنى ۇلتتىق كومپانيانىڭ قارجى ديرەكتورى داۋرەن قاراباەۆ قارىز كولەمى 2014 جىلدان باستاپ ەكى ەسەگە، ياعني 9,8 ملرد دوللارعا دەيىن تومەندەگەنىن مالىمدەدى.
"قازمۇنايگاز" بارلاۋ ءوندىرۋ" اق
بۇل كومپانيانىڭ نەگىزگى اكتسيونەرى - "قازمۇنايگاز" ۇلتتىق كومپانياسى مەن باعالى قاعازداردىڭ ورتالىق دەپوزيتاريى (بقود). "قازمۇنايگاز" بارلاۋ ءوندىرۋ" اق-داعى "قمگ" ۇك-نىڭ جاي اكتسيالارىنىڭ سانى - 43 087 006, ال بقود جاي اكتسيالارىنىڭ سانى - 24 196 547 بىرلىك.
2017 جىلدىڭ 1 قازانىنداعى ەسەپ بويىنشا جارعىلىق كاپيتالى 165 412,00 ملن تەڭگە. جالپى تابىسى 137 405,00 ملن تەڭگە بولسا، وسى جىلدىڭ ون ايىنداعى تازا پايداسى 168 373,00 ملن تەڭگە بولعان.
بۇدان بولەك، KASE اقپاراتى بويىنشا قاراشا ايىندا Standard & Poor's حالىقارالىق رەيتينگ اگەنتتىگى "قازمۇنايگاز" بارلاۋ ءوندىرۋ" اق رەيتينگىن "ۆۆ" دەڭگەيىنەن "ۆۆ-" دەڭگەيىنە دەيىن
تومەندەتىلگەن. رەيتينگ بولجامى "تۇراقتى" دەپ تانىلعان.
ال قارىزعا كەلەر بولساق، اتالعان كومپانيانىڭ قارىزى تۋرالى ناقتى اقپارات جوق. دەگەنمەن "قمگ" ۇلتتىق كومپانياسى وسى كومپانيانىڭ اكتسيونەرى ەكەنىن ەسكەرسەك، وندا قارىزى ءبىراز ەكەنى بەلگىلى.
"تەڭىزشەۆرويل" اق
"تەڭىزشەۆرويل" اق-نىڭ سوڭعى جىلدارداعى تابىسى، جارعىلىق كاپيتالى تۋرالى ناقتى اقپارات جوق. الايدا كەيبىر مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، 2015 جىلى تشو-نىڭ تابىسى 2014 جىلعى 22,8 ملرد دوللار كورسەتكىشتەن 12,8 ملرد دوللارعا دەيىن قۇلدىراعان. نەگىزگى اكتسيونەرلەرى - "شەۆرون" – 50%، "قازمۇنايگاز" ۇك – 20%، "ەكسون موبيل قازاقستان ۆەنچۋرس ينك." - 25% جانە "لۋكاركو»"– 5%.
ال كومپانيا قارىزىنا كەلەر بولساق، 2013 جىلعى تشو حالىقارالىق وبليگاتسيالارىن ورنالاستىرۋ ارقىلى 11 ملرد دوللار قارىز الاتىنى تۋرالى اقپارات تاراعان. كومپانيا ول قاراجاتتى 2019 جىلعا دەيىن تەڭىز مۇناي كەن ورنىن كەڭەيتۋ جوباسىن قارجىلاندىرۋعا جۇمسالادى دەپ جوسپارلاعان. الايدا ول قاراجات جۇمسالدى ما، جوق پا ول تۋرالى ناقتى اقپارات جوق.
مىنە، بۇل ءبىزدىڭ ابىرويلى كومپانيالاردىڭ قارجىلىق جاعدايى. دەسەك تە تابىسى ازايسا دا، كوبەيسە دە ولار ۇلتتىق كومپانيا دەگەن ستاتۋسىنا ساي بولۋ كەرەك ەدى. ال ولار كەرىسىنشە، قارجىسىنىڭ جارتىسىن سىرتتا جاسىرىپ، مەملەكەتتى وزدەرىنە ينۆەستيتسيا سالۋعا، ونىمەن قويماي سىرتتان قارىز الۋعا ماجبۇرلەپ وتىر. ونىڭ ۇستىنە بۇل كومپانيالاردىڭ ءوزى بولماسا دا ونى باسقارىپ وتىرعان باسشىلاردىڭ وفشوردان اتى-ءجونى تابىلماسىنا كىم كەپىل؟! سولاي بولدى دا... بىراق "قازمۇنايگاز" ۇك باسشىسى "وفشوردا قارجىم جوق" دەپ مالىمدەگەنى بارشامىزعا بەلگىلى.
استانادا قالعان جاڭاوزەندىك جۇمىسسىزدار "قازمۇنايگاز" كەلىسسوزدى توقتاتىپ تاستادى دەيدى
فبر پەنتاگوننىڭ قۇپيا قۇجاتتارىنىڭ جاريالانۋىنا قاتىسى بار كۇدىكتىنى قامادى
بىشكەكتە كاسىپكەرلەر جاڭا سالىق ەرەجەلەرىنە قارسى اكتسيا وتكىزدى
موڭعوليا استاناسىندا جاپپاي نارازىلىق شەرۋلەرى ءوتتى
ەكىباستۇزدا جىلۋ جەلىسىندەگى اقاۋعا "ستانتسيا قىزمەتكەرىنىڭ قاتەلىگى" سەبەپ بولعانى ايتىلدى