قازىرگى كەزدە كوشەدە كەتىپ بارا جاتىپ بىرەۋگە تيىن  تاستاساق تا "قايىرىمدىلىق" دەپ ەسەپتەيمىز، كەيدە. مۇنىڭ ءبارى كاسىبي تۇرعىدان ەمەس، ارينە، جاي عانا كومەك قولىن سوزۋ. ءبىر جاعىنان سول تيىن شىنىمەن قايىرىمدىلىققا جۇمسالدى ما، ونى ءبىز بىلمەيمىز. تەك "كولەڭكەدە" قالىپ قويادى. دەسەك تە قازاقستاندا قايىرىمدىلىقپەن اينالىسۋدى كاسىبي تۇردە قولعا الىپ، ءار جۇمسالعان تيىندى ەسەپتەپ كورسەتەتىن ۇيىمدار جوق ەمەس، بار. ارقايسىسىنىڭ قۇرىلىمى ءارتۇرلى، بىراق. مىنە، ءبىز سونداي قورلاردىڭ جۇمىسى قانداي بولاتىنىن ءبىلۋ ماقساتىندا «نيەت» قايىرىمدىلىق قورىنىڭ پرەزيدەنتى اينۇر تەمىرحانقىزىمەن سۇحباتتاسقان ەدىك.

- اينۇر تەمىرحانقىزى «نيەت» قايىرىمدىلىق قورىن قۇرۋعا قانداي جاعداي سەبەپ بولدى؟

قوردى قۇرۋداعى ءبىزدىڭ ماقساتىمىز – كومەككە مۇقتاج بالالار ءومىرىنىڭ ساپاسىن جاقسارتۋ. ءبىز نەگىزى باستى 4 كاتەگوريانى قامتيمىز. ولار: مۇگەدەك بالالار، جەتىم بالالار، از قامتىلعان  جانە كوپ بالالى وتباسىنان شىققان بالالار. ياعني قوردىڭ نەگىزگى باعىتى وسى بالالالارعا كومەكتەسۋ دەسەك بولادى. وكىنىشكە وراي، قازىرگى كەزدە بارلىق كاتەگوريا بويىنشا كومەك سۇراۋشىلار كوپ. بىراق ەڭ كوپ كومەك سۇرايتىندار مۇگەدەك بالالار مەن از قامتىلعان وتباسىنداعى بالالاردىڭ اتا-اناسى دەۋگە بولادى.

- ءبىزدىڭ بايقاۋىمىزشا، سىزدەر ونلاين پلاتفورمادا جۇمىس ىستەيسىزدەر. ال ونىڭ باسقا قايىرىلىمدىق قورلارى اتقارىپ جاتقان جۇمىستارىنان ايىرماشىلىعى بار ما؟

بىرىنشىدەن ءبىز كومەك سۇراۋشىلارعا اقشا بەرمەيمىز، ءبىزدىڭ ۇستانىمىمىز - قاراجاتپەن قولما قول ەمەس كومەك كورسەتۋ. ياعني ءبىز ءوزىمىزدىڭ قايىرىمدىلىق باعدارلامالارىمىز ارقىلى كومەككە مۇقتاج بالالاردىڭ اتا-انالارىنا سەرتيفيكاتتار تاپسىرامىز. بالالاردىڭ بازاداعى نومينالى بويىنشا سەرتيفيكاتپەن (قانداي قايىرىمدىلىق باعدارلاماسىن تاڭداۋىنا بايلانىستى) ازىق-تۇلىك تاۋارلارىن، وقۋ قۇرالدارىن، سۋپەرماركەت جەلىلەرىندەگى بالالار اسورتيمەنتىندەگى تاۋارلاردى ساتىپ الۋعا بولادى.

تاعى ايتا كەتەتىن ەرەكشەلىك niyet.kz سيرەك كەزدەسەتىن جوبالاردىڭ ءبىرى دەۋگە بولادى. قازاقستاندا بالاماسى جوق. ويتكەنى بىرىنشىدەن، قايىرىمدىلىق جاساۋشى سايتقا تىركەلگەننەن كەيىن، كومەك قاجەت ەتەتىن بالالاردىڭ تىزىمىنەن ناقتى ءبىر بالانى نەمەسە  بىرنەشە بالانى (سايتتىڭ دەرەكقورىنان), سونداي-اق، ولاردىڭ ارقايسىسىنا قاجەتتى سەرتيفيكات اتاۋلارىن تاڭداپ، قاراجات اۋدارىمدارىن جاساي الادى. بارلىق جۇرگىزىلگەن اۋدارىمدار قايىرىمدىلىق جاساۋشىنىڭ جەكە كابينەتىندەگى شوتىندا (جەك تۇلعانىڭ ءوزىنىڭ ەسەپشوتى ەمەس) كورسەتىلەدى جانە ول وندا  جاساعان قايىرىمدىلىقتارىن  باقىلاي الادى. قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا اشىق اقپاراتتا تەك بالانىڭ اتى-ءجونى، جاسى، الەۋمەتتىك جاعدايى جانە مىنەزدەمەسى عانا كورسەتىلەدى.

ەكىنشىدەن، ەگەر قايىرىمدىلىق جاساۋشى كومەكتەسكىسى كەلەتىن ناقتى ءبىر بالانى تاڭداماسا، وندا ونلاين پلاتفورما ارقىلى ءارى كولەمدى قاراجات اۋدارعان جاعدايدا، ول قاراجات جۇيە ارقىلى اۆتوماتتى تۇردە بەلىگىلى ءبىر تارتىپپەن تىزىمدە كەزدەيسوق پايدا بولعان بالاعا بەرىلەدى.

ۇشىنشىدەن، پلاتفورما ارقىلى زەكەت ەتۋگە بولادى (زەكەت - مۇسىلمان شارتى بويىنشا قوعامداعى مۇقتاج جاندارعا بەرىلەتىن مىندەتتى ساداقا). زەكەت اۋدارۋ بويىنشا دا بارلىق تالاپتار ەسەپكە الىنعان جانە زەكەت كالكۋلياتورى ىسكە قوسىلدى.

- قور وسى ۋاقىتقا دەيىن ءوزىنىڭ ناقتى ماقساتتارىنا قول جەتكىزە
الدى ما؟

ايتىپ كەتتىم، بىزدەگى ماقسات - ول مۇقتاج بالالارعا كومەك كورسەتۋ. سوندىقتان مۇقتاج بالالار كوبەيگەن سايىن ءبىزدىڭ ماقساتىمىز دا كوبەيە بەرەدى. ال وسى جولدا «نيەت» قورى كومانداسى بارلىق اۋدارىلعان قاراجات ادرەساتتارعا جىلدام جەتۋى ءۇشىن كوپ كۇش جۇمساپ كەلەدى.  ءبىز بارىنشا مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردىڭ بارلىعىنا كومەكتەسۋگە تىرىسامىز.

ال جالپى ەسەپكە كەلەر بولساق، بيىلعى جىلدىڭ مامىر ايىنان باستاپ قور «ازىق-تۇلىك سەبەتى» جانە «مەكتەپكە جول» باعدارلامالارى بويىنشا 1031 بالاعا  14 ملن 935 مىڭ تەڭگە سوماسىندا كومەك كورسەتتى. 1 قاراشادان باستاپ قور بالالارعا ارنالعان «مەنىڭ بالالارعا ارنالعان سىيلىعىم» اتتى جاڭا جىلدىق قايىرىمدىلىق باعدارلاماسىن ىسكە قوستى.

- بۇل باعدارلامالاردىڭ ارتىقشىلىقتارى قانداي؟

«ازىق-تۇلىك سەبەتى» باعدارلاماسى ارقىلى الەۋمەتتىك كومەك قاجەت ەتەتىن بالالارعا اتى-ءجونى جازىلعان سەرتيفيكاتتار بەرىلەدى. بۇل ءىرى ساۋدا ورىندارىنان ساپالى ازىق-تۇلىك مەن جاسوسپىرىمدەردىڭ سالاۋاتتى تاماقتانۋىنا قاجەتتى ونىمدەردى ساتىپ الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

ال «مەكتەپكە جول» باعدارلاماسىمەن مەكتەپ قۇرالدارىن ساتىپ الۋعا ارنالعان بالانىڭ اتى-ءجونى جازىلعان سەرتيفيكات بەرىلەدى. وسى سەرتيفيكاتتى العان اتا-انا بالاسىنىڭ شىعارماشىلىعىنا، مەكتەبىنە قاجەتتى قۇرالداردى قالاداعى سۋپەرماركەت جەلىلەرىنەن ساتىپ الا الادى.

ال «مەنىڭ بالالارعا ارنالعان سىيلىعىم» باعدارلاماسى بويىنشا بالالار دۇكەندەرىنىڭ جەلىلەرىندە ويىنشىقتار، كيىم جانە اياق كيىم، جاڭا تۋعان نارەستەلەرگە ارنالعان تاۋارلاردى ساتىپ الۋعا سەرتيفيكات تۇرىندە كومەك كورسەتىلەدى.

- قازىرگى كەزدە قازاقستاندا قايىرىمدالىق جاسايتىنداردىڭ
وزىنە كۇمانمەن قارايتىندار كوبەيدى. وسىعان بايلانىستى
سىزدەرگە دە سەنىم بىلدىرمەگەندەر بولدى ما؟

ءبىزدىڭ قوردىڭ قىزمەتى ارقاشان اشىق كورسەتىلەدى. قايىرىمدىلىق جاساعان ءاربىر ادام نەمەسە ۇيىم ءبىزدىڭ قىزمەتكەرلەرمەن بايلانىسىپ، وزدەرى اۋدارعان قاراجات نەمەسە كورسەتكەن كومەگى بويىنشا تولىق ەسەپتى بىلە الادى. ال وزىمىزدىڭ اكىمشىلىك شىعىندارىمىز قوردىڭ قامقورلىق كەڭەسى تاراپىنان تولىق قارجىلاندىرىلادى.

سونداي-اق، ءبىزدىڭ قور ءار مۇقتاج بالاردىڭ جىنىسىنا، ۇلتىنا، دىنىنە، دەنساۋلىعىنا، بىلىمىنە، سونداي-اق اتا-اناسىنىڭ (قامقورشىلارىنىڭ)  الەۋمەتتىك جاعدايىنا نەمەسە باسقا دا فاكتورلارىنا قاراماستان كومەكتەسەدى.

- دەگەنمەن «قازاقستاندىقتار قايىرىمدىلىق جاساۋدى ازايتتى» دەگەن مالىمەتتەر بار. جالپى قازاقستاندىقتاردىڭ قايىرىمدىلىق
جاساۋعا قىزىعۋشىلىعى قالاي؟

بۇگىنگى كۇنى قوردىڭ سايتىندا 240 استام دونور (قايىرىمدىلىق جاساۋشى) مەن پايدالانۋشى بار. بالالاردىڭ تاعدىرىنا بەي-جاي قارامايتىن وسىنداي جانداردىڭ  ارقاسىندا 1000-نان استام مۇقتاج بالاعا كومەك كورسەتىلدى.

ال حالىقارالىق كورسەتكىشكە كەلەر بولساق، قىركۇيەك ايىندا قايىرىمدىلىق ەڭ كوپ جاسايتىن ەلدەر تۋرالى World Giving Index 2017 حالىقارالىق رەيتينگى شىقتى. وسى جىلعى رەيتينگتى Charities Aid Foundation (CAF) حالىقارالىق قايىرىمدىلىق قورى ۇسىنعان. ولار رەيتينگتى جىل سايىن جاڭارتادى. وسىنداعى مالىمەتتەر بويىنشا ميانما ەڭ كوپ قايىرىلىمدىلىق جاسالاتىن ەلدەر قاتارىندا جانە وسىمەن ءتورتىنشى جىل قاتارىنان ءبىرىنشى ورىندا كەلە جاتىر. حالىقتىڭ 91 پايىزى قايىرىمدىلىق جاسايدى. ودان كەيىن يندونەزيا، كەنيا ەلدەرى. ءوزىڭىز بايقاپ وتىرعانداي اتالعان ەلدەردىڭ بارلىعى سونشالىقتى باي ەلدەر ەمەس. ال قازاقستاننىڭ كورسەتكىشى 30 پايىزبەن 87 ورىندا تۇر. ورتالىق ازيا ەلدەرىمەن دە سالىسىرار بولساق، مۇنىڭ ءوزى جوعارعى كورسەتكىش ەمەس. ال بۇل رەيتينگتەن نەنى كورۋگە بولادى؟ ياعني الەمدىك تاجىريبەنى الىپ قارايتىن بولساق، قايىرىمدىلىق جاساۋعا مەملەكەتتىڭ ەكونوميكالىق دامۋ كورسەتكىشى ەش اسەر ەتپەيدى. مۇندا ءداستۇرلى، ءدىني سالتتار كوبىرەك ىقپال ەتەدى. سوندىقتان وسى بويىنشا قازاقستاندا دا ءوزىنىڭ كورسەتكىشىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىگى بار دەپ ويلايمىن. ويتكەنى مۇقتاج جاندارعا قايىرىمدىلىق جاساۋ بىزدىڭ مەنتاليتەتتە دە بار.

- سۇحباتىڭىزعا راحمەت!

“The Qazaq Times”