اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ ءفيليپپيننىڭ مەملەكەت باسشىسى رودريگو دۋتەرتەمەن قارىم-قاتىناسى وتە جاقسى دەڭگەيدە ەكەنىن جەتكىزدى. مۇنداي مالىمدەمە ولاردىڭ مانيلا قالاسىندا بولعان كەزدەسۋلەرىنەن كەيىن جاسالدى. وسىعان دەيىن اقش فيلليپيندەگى ناشاقورلاردى سوتتىڭ شەشىمىنسىز ءولتىرۋ ساياساتىن ايىپتاعان بولاتىن. رودريگو دۋتەرتەنىڭ ادام قۇقىقتارىنا قايشى كەلەتىن شارالارى تۋرالى سىن پىكىر ءبىلدىرىپ كەلگەن دونالد ترامپتىڭ ويى اياق استىنان نەگە وزگەرگەنى بەلگىسىز. 

اقش-تىڭ دونالد ترامپتان الدىڭعى باسشىلىعى دا 4 مىڭعا جۋىق ادامنىڭ ولىمىنە سەبەپكەر بولعان رودريگو دۋتەرتەنىڭ ەسىرتكىگە قارسى سوعىس ساياساتىن قولداماعان بولاتىن.  دونالد ترامپ پەن رودريگو دۋتەرتەنىڭ وڭتۇستىك-شىعىس ازيا مەملەكەتتەرىنىڭ Asean سامميتىندەگى العاشقى كەزدەسۋى كەزىندە دە قوس ەل باسشىسى ءبىر-بىرىنە قارسى پىكىر بىلدىرگەن سالقىن كوزقاراستارىمەن ەستە قالعان ەدى.

سوڭعى كەزدەسۋدەن كەيىن دونالد ترامپ ادام قۇقىقتارىنىڭ قورعالۋىن تالاپ ەتەتىن باستاماسى تۋرالى جۋرناليستەردىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرگەن جوق. ال رودريگو دۋتەرتەنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى كەزدەسۋ بارىسىندا بۇل تاقىرىپتا اڭگىمە قوزعالماعانىن ايتتى. اق ءۇيدىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ وكىلى سارا ساندەرس كەيىننەن دونالد ترامپ ادام قۇقىقتارى تۋرالى وي قوسقانىن، بىراق قىسقا قايىرعانىن حابارلادى.

2016 جىلدان بەرى ءفيلليپيندى ناشاقورلىقتان تولىقتاي تازارتۋ ماقساتىندا، قولعا ءتۇسىپ، قارسىلىق بىلدىرگەن كۇدىكتى ازاماتتاردى وقيعا ورنىندا سوتتىڭ شەشىمىنسىز بىردەن ولتىرۋگە رۇقسات بەرەتىن دۋتەرتە ساياساتى الەمدىك قاۋىمداستىق تاراپىنان قاتاڭ سىنعا ۇشىراعان.

سامميت قاتىسۋشىلارىنا ارنالعان كەشكى اس بارىسىندا ساحناعا شىعىپ، فيلليپيندىك ماحاببات تۋرالى ءان شىرقاعان رودريگو دۋتەرتە بۇل ونەرى اقش-تىڭ اسكەر باسشىسىنىڭ تاپسىرىسىمەن ورىندالعانىن جەتكىزدى. ءدال وسى ۋاقىتتا مانيلا كوشەلەرىندە دونالد ترامپتىڭ فيلليپينگە كەلۋىنە بايلانىستى نارازىلىق شەرۋلەرى بولىپ ءوتتى. "ترامپ ۇيىڭە قايت!" دەگەن ۇرانداعى پلاكاتتارمەن كوشەگە شىققان حالىقتى پوليتسيا كۇشتەپ تاراتتى.

دونالد ترامپ فيلليپيندەگى سامميتكە قاتىسۋى ارقىلى ءوزىنىڭ ازيا ەلدەرىنە باعىتتالعان رەسمي ساپارىن اياقتادى. وسىعان دەيىن قىتاي، جاپونيا، وڭتۇستىك كورەيا مەن ۆەتنامدا بولعان اقش باسشىسى بىرقاتار ماڭىزدى وڭىرلىك جانە الەمدىك ماسەلەلەردى تالقىلادى.

“The Qazaq Times”