كەيبىر ەلدەر EXPO كورمەسىن ءساتتى وتكىزىپ جاتسا، ەندى ءبىرى كوپتەگەن شىعىندارعا ۇشىراعان. EXPO وتكىزگەن ەلدەرگە قاراساق، كوپشىلىگى تابىس ماسەلەسىن ەكىنشى ورىنعا قويىپ، كەرىسىنشە، ينۆەستيتسيا تارتۋ ءۇشىن وزدەرىنىڭ ءيميدجىن جاقسارتىپ، بەدەلىن كۇللى الەمگە جار سالۋدى ماقسات ەتەدى. بۇل قۇبىلىس بيىل ەنەرگەتيكا كورمەسىن وتكىزىپ جاتقان قازاقستاننان دا بايقالادى.
ازىرگە ءبىز قازاقستاننىڭ EXPO ۇشىن قانشا شىعىندانعانىن ناقتى ايتا المايمىز. سەبەبى بۇل كورمەنىڭ جولى جەڭىل بولعان جوق، وعان دايىندىق جۇمىستارى جەمقورلىق داۋىنان باستالعانىن ءبارىمىز بىلەمىز. دەسەك تە Forbes Kazakhstan EXPO وتكىزىپ جاتقان قازاقستان مەن ونى وتكىزگەن باسقا ەلدەردىڭ قانشا قارجى جۇمساعانىن ەسەپتەپ كورىپتى.
سونىمەن Forbes باسىلىمىنىڭ مالىمەتىنشە، كورمەنى وتكىزۋگە قازاقستاننىڭ 2015-2017 جىلدارعا ارنالعان بيۋدجەتىنەن 435 ملرد تەڭگە بولىنگەن. 2014 جىلدان باستاپ 2017 جىلدىڭ ناۋرىزىنا دەيىن 543,53 ملرد تەڭگە نەمەسە دوللار ەكۆيۆالەنتىمەن ەسەپتەر بولساق 2 ملرد دوللار بولىنگەن.
الدىن الا بوجام بويىنشا، EXPO-2017 كورمەسىنە شامامەن 2-3 ملن ادام كەلەدى. ەسەپ بويىنشا كەيبىرى ەكى مارتە كەلۋى مۇمكىن. 5 ملن بيلەت ساتۋ جوسپارلانعان. ال مۇنى شىعىندارمەن سالىستىرا ەسەپتەر بولساق، سونشالىقتى جوعارعى كورسەتكىش ەمەس.
EXPO وتكىزگەن باسقا ەلدەردەگى جاعداي قالاي بولدى؟
مىسالى شىعىنى كوپ كورمەنى 2000 جىلى گەرمانيا وتكىزدى. گاننوۆەر قالاسىندا وتكەن كورمەگە نەمىستەر شامامەن 1,7 ملرد دوللار جۇمساعان جانە 40 ملن ادام كەلەدى دەپ كۇتكەن. الايدا 18 ملن عانا ادام كەلگەن.
ال EXPO-2005-ءتى وتكىزگەن جاپونيانىڭ ناگويا قالاسى روبوتتاردى كورمەنىڭ "تۇمارى" رەتىندە تانىستىرىپ، 3,3 ملرد دوللار شاماسىندا قاراجات جۇمسادى. 121 ەلدىڭ ەكسپوزيتسياسى ۇسىنىلىپ، 6 ايدا 22 ميلليونعا جۋىق ادام كەلگەن.
EXPO-2008 يسپانيانىڭ ساراگوس قالاسىندا ءوتىپ، 1,07 ملرد دوللار قارجى جۇمسالدى. ەسەسىنە 25 گەكتار جەرگە تەك كورمە قالاشىعىنىڭ وبەكتىلەرى سالىنىپ قانا قويماي، اۆتوكولىك جانە تەمىر جول جوبالارى جۇزەگە اسىرىلعان. كورمەگە 104 ەل قاتىسقان. سونداي-اق، قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ 6 ملن كەلۋشىنىڭ ءبىرى بولىپ، ءدال وسى ءىس-شارانىڭ استانادا ۇيىمداسىرىلۋ كەرەگىن ايتتى.
كەلەسى كورمە 2010 جىلى قىتايدىڭ شانحاي قالاسىندا ءوتتى. رەسمي مالىمەت بويىنشا مەملەكەت 4,2 ملرد دوللار قارجى جۇمساعان جانە بۇل 2008 جىلى ەلدە وتكەن وليمپيادا ويىندارىنىڭ شىعىنىنان 2 ەسەگە كوپ. ءىس-شاراعا 198 ەل قاتىسىپ، 70 ملن ادام كەلدى. بۇل EXPO تاريحىنداعى رەكورد كورسەتكىش بولدى.
ال وڭتۇستىك كورەيا ۇكىمەتى يوسۋ قالاسىندا وتكەن EXPO-2012 كورمەسىنىڭ قۇرىلىسىنا 8,9 ملرد دوللار جۇمسادى. كورمە اۋماعى 250 مىڭ شارشى مەتردى قۇرادى، 100-دەن اسا ەل وزدەرىنىڭ ەكسپوزيتسياسىن تانىستىردى. الايدا 8 ميلليوننان اسا ادام كەلگەن كورمەدەن قالانىڭ جاعدايى وڭالىپ كەتكەن جوق. ميللياردتاعان قارجى جەلگە ۇشتى.
يتاليانىڭ ميلان قالاسىندا وتكەن EXPO-2015 كورمەسىنىڭ دايىندىعىنىڭ وزىنە 1,46 ملرد دوللار شاماسىندا قارجى جۇمسالدى. الايدا شوسسە جانە مەترو باعىتتارىن سالۋعا قوسىمشا ينۆەستيتسيا تارتىلىپ، 14 ملرد دوللار جۇمسالدى. كورمە الاڭى 1,1 ملن شارشى مەتردى قۇرادى. وعان 53 تەماتيكالىق جانە ۇلتتىق پاۆيلوندار ورنالاستى. 147 ەل قاتىسىپ، كەلۋشىلەردىڭ سانى 20 ميليوننان استى.
ال ەكونوميكالىق داعدارىسقا قاراماستان EXPO-نى وتكىزۋدى قولعا العان قازاقستان كورمە بىتكەن سوڭ قانداي جاعدايعا تاپ بولارى بەلگىسىز. ايتەۋىر ءاربىر وتكىزىلگەن ەنەرگەتيكالىق فورۋمدا ۇكىمەت "قازاقستان جاڭارتىلعان ەنەرگەتيكا كوزدەرىن دامىتادى، 2050 جىلعا دەيىن مۇنايعا تاۋەلدىلىك بولمايدى" دەپ ءپوزيتيۆتى مالىمدەمەلەر جاساۋدا. دەگەنمەن وسى ايتىلعان سوزدەرى جەردە قالماسا بولعانى.
قوساي ماحامباەۆ: وق تيگەن ادامدى قۇتقارام دەگەندە ءوزىمدى اتىپ تاستادى
رەديدەنتسيا سوتى. سەرىك كەكىلباەۆ: مەنىڭ ارەكەتتەرىمدە قىلمىستىڭ قۇرامى جوق
كارانەەۆ: تاعىلعان ايىپتىڭ ەشقايسىسىن مويىندامايمىن
رەزيدەنتسيا ىسىندەگى سۋديا مەن بەلسەندىنىڭ ايتىسى
9 ايدىڭ ىشىندە الماتى مەن جەتىسۋ وبلىستارىندا قۇرىلىسى اياقتالعان جولداردان 481 اقاۋ انىقتالعان
وتانعا ورالعان قانداس بەيىمدەلۋى نەمەسە قانداستار مەن قازاقستانداعى ميگرانتتاردى اقپاراتتىق قولداۋ جانە الەۋمەتتىك بەيىمدەۋدىڭ مەديا-ستراتەگياسى