Köktemniñ alğaşqı künimen twspa-tws keletin Alğıs aytu küni Qazaqstandağı ükimettik emes barlıq sayasi wyımdar men azamattıq qozğalıstar beybit şeruge şığatının jäne qoldaytının jariyaladı.  

Oyan, Qazaqstan azamattıq qozğalısı 1 naurız küni «tozığı jetken jüye sayasi belsendi adamdı öltirip tındı» degen uäjben türmede jwmbaq jağdayda köz jwmğan belsendi Dulat Ağadildiñ ölimine baylanıstı beybit mitingke şığatının mälimdedi. «Jarqın bolaşaq üşin özimizdi zañsızdıq pen bopsalaudan qorğap üyrenuimiz kerek» dep sanaytın qozğalıstıñ kreativ jastarı «sayasi közqarasımız say bolmasa da, jaqındarımızben birigip, kömek qajet etetinderge qol wşın sozuğa dayın ekenimizdi körsetetin mümkindik boladı», – deydi facebook jelisindegi resmi parağında.

Jiın wyımdastıruşıları alañda «Nazarbaevtıñ otbasımen qosa sayasi arenadan ketuin», «qausağan diktator men şabarmandarına quğın-sürginşil tiraniyasına şıdap otıra bermeytinin» jäne «bilik auısıp, adam haqın joğarı qoyuın» talap etemiz deydi.

Sonımen qatar bilikke qarsı wstanımdağı eks-bankir, quğındağı oppoziciyalıq sayasatker Mwhtar Äblyazov jetekşilik etetin, Europada beybit, al elde ekstremistik wyım retinde tanılıp,  qızmetine tıyım salınğan Qazaqstannıñ demokratiyalıq tañdauı qozğalısı da atalğan şeruge şaqırdı. «Sayasi twtqındardı bosatudı, Dulat Ağadildiñ qazasın ädil tergeudi jäne eks-prezident Nazarbaevtıñ komandasımen birge tolıq otstavkağa ketuin» talap etuge şaqırğan Äblyazov ädettegidey internet arqılı beyneündeu joldadı. 2017 jıldıñ jaz kezinen beri aşıq nasihat jürgizudi bastağan, elorda sotınıñ ükimimen sırttay ömir boyına sottalğan. QDT jaqstastarınıñ qosalqı wyımı «Köşe partiyası» da atalğan şerude negizgi qatısuşılardıñ qatarınan körinui mümkin.

Alğıs aytu «merekesinde» öz narazılığın bildiruşiler qatarında Demokratiyalıq partiya qwru tobınıñ jetekşisi sayasatker-jurnalist Janbolat Mamay da keşe arnayı mälimdeme jasadı. «Jalpı elde jağday dwrıstaluı üşin bir-aq närse kerek. Bwl – Nazarbaevtar otbası bilikten tolıq ketui kerek. Olar bilik twtqasın wstap twrğanda Qazaqstan eşqaşan güldenip-köktemeydi de, damımaydı da. Bärin tejeuşi Nwrswltan Nazarbaev pen onıñ äuleti tügelimen ketui tiis. Osıdan basqa talap bolmauı kerek», – deydi ol. Biliktiñ negizgi qaynar közi – halıq ekenin eske alğan belsendi «at töbelindey top milliondağan halıqqa öziniñ şeşim-qalauın tañbau qajet» dep sanaydı. Onıñ aytuınşa, «ädildikti talap etip, erdiñ qwnın swrau – eldiñ zañdı konstituciyalıq qwqığı, Dulattıñ qazası «Qazaq köktemin» bastadı jäne onda N.Nazarbaevtıñ rejimine eşqanday orın joq».

Almatı qalasındağı bir top azamattıq belsendi Dulat Ağadildiñ qaytıs bolğanı habarlanğan küni «bilik rwqsat berse de, rwqsat bermese de beybit mitingke şığatının» habarladı. Olar äkimdikten däl osı künge köpbalalı analardıñ mäselesi boyınşa ötinim bergenin, biraq jauaptı organdar qanağattandırmağanın, rwqsat beruden bas tartqanın jetkizdi. Bastamaşıl top müşesi belsendi Qwral Seyithanwlı «Qauipsizdik keñesi degen ötirik wyımnan bastap barlıq jüye auısuı kerek, sondıqtan eldi oyanuğa şaqıramın! Oyanbağan-kürespegen halıqtı Qwday da wnatpaydı qajet bolsa. Bärimiz birimiz üşin, birimiz bärimiz üşin dep, Dulattıñ ölimin daulauımı kerek» deydi. Sonday-aq şeruge şaqıru beyneündeuin facebook jelisindegi jeke parağına jariyalağan Danaya Kalieva «belsendilerge rwqsat bermegenine qaramastan biz şığamız, äuelde äleumettik sebeppen Gandi sayabağında ötkizbek edik, soñğı oqiğadan keyin (Dulat Ağadildiñ qazası – QT) endi äkimdik aldında boladı. Sayasi twtqındardıñ abaqtıdağı ömirine alañdap, uayımdauğa mäjbürleydi», – deydi.

Eski oppoziciya gvardiyasınan Halıq qwrıltayınıñ bastı wyımdastıruşısınıñ biri, belgili jurnalist Rısbek Särsenbaywlı «jüyege qarsı kez kelgen beybit şerudi qoldaytının» aytadı. «Biz Dulat Ağadildiñ jerleu kezinde jwrt, el bolıp ant berdik. Aqiqat üşin küresuge! Onıñ ölimi – qandıqol policiyanıñ isi, jüyeniñ jemisi. ...Qazirgi tañda bilikke narazı emes adam joq, tabıla qalsa ol parlament pen joğarı jaqtağılar ğana. Jeke pikirim, Nazarbaev pen onıñ jüyesine qarsı küreste halıq jağındamın», – dep qoldaytının, elmen birge şığatının ayttı ol.

Bügin tüste soñğı wyımdardıñ biri bolıp, partiya qwrudı közdeytin Respublika qozğalısı da Dempartiyamen birge 1 naurızğa josparlanğan mitingke şığatının habarladı. «Dulat Ağadildiñ qazası – jeke adamnıñ nemese qozğalıstıñ emes, Qazaqstannıñ adam qwqığın bastı qwndılıq sanaytın barşa azamatınıñ ortaq qayğısı» dep sanaytın wyımdastıru tobı facebook jelisindegi  resmi parağında negizgi bes talabın körsetti. Olar:

Dulat Ağadildiñ ölimine kinäliler zañ boyınşa jazasın aluı kerek. Onıñ ölimi – onı twtqındau men qauipsizdigin qamtamasız ete almauınıñ saldarı dep esepteymiz;

Qazir türmede otırğan barlıq sayasi twtqındardı bosatu;

Qazaqstanda sayasi közqarastarı üşin qudalaudı, qısım körsetudi toqtatu;

Osınday zañ bwzularğa qarsı jauapkerşilikti küşeytu, ädil, täuelsiz sot jüyesin qwru;

Halıqpen dialog jasandı, közboyau keñesterde jürui mümkin emes. Estitin ükimet qırtqan söz bolmay, is jüzinde däleldensin. Halıqtıñ şın dausın estigisi kelse, erkin, beytarap alañğa kelsin.

Qazir sayasi wstanım, közqarastardıñ ayırmasına qarap bölinetin uaqıt emes ekenine basa män bergen respublikalıqtar «biz talap etetin özgerister men qol jetkizgimiz keletin maqsat ortaq, ...qazirgi bilik qwqıqtarımızdı qamtamasız etuge qabiletsiz, tipti müddeli emes ekenin tolıq däleldep bitti» deydi.

Osılayşa, Oyan, Qazaqstan jäne Respublika, QDT men QDP, Almatı belsendileri, Halıq qwrıltayı, Köşe partiyası...  jeksenbi küni sağat 12:00-de ortalıq alañdar men äkimdik aldına beybit şeruge şıqpaq. 2016 jıldıñ 14 qañtarında sol kezdegi prezident Nwrswltan Nazarbaev Qazaqstan halqı Assambleyasınıñ qwrılğan künin, yağni 1 naurızdı Alğıs aytu küni etip jariyaladı.

Ädette Qazaqstan sotı sırttay ömir boyına bas bostandığınan ayırğan, qazir Franciyada twratın Mwhtar Äblyazov şaqırğan şeru qarsañında «arandap qalmau» turalı ündeu jariyalaytın bas prokuratura äzirge eşqanday äreket bildire qoyğan joq. Juırda ğana, 22 aqpan birneşe qalada qatarınan ötken sankciyalanbağan mitingte qwqıq qorğauşılardıñ esebinşe, 300-ge tarta azamat wstalğanımen, İİM bar bolğanı 53 dep habarlğan bolatın.

"The Qazaq Times"