Foto: https://cont.ws

Süriyada azamattıq soğıs bastalğalı segiz jıl ötti. Aymaqtağı dağdarıstı şeşu maqsatında älem elderi birneşe märte bas qosqanımen, poziciyalar qayşılığı qaqtığıstıñ soñğı nüktesin qoya almay otır. Küni bügin «Trud» basılımına swhbat bergen Resey Sırtqı ister ministri Sergey Lavrov Süriyadağı azamattıq soğıs ayaqtalıp, beybitşilik ornay bastadı dep habarladı. 

Lavrov sözinde: «Süriyadağı soğıs ayaqtaldı. Memleket kün ötken sayın beybit ömirge qadam basıp, qalıptı tirşilik keşude. Degenmen, Süriya biligine qarastı emes Idlib provinciyası men Evfrat mañında qaqtığıs jağdayı äli de saqtalıp twr», – deydi. Sonımen qatar, Lavrov Süriya dağdarısın şeşude Qazaqstan tarabı wyımdastıratın «Astana kelissöziniñ» mañızına toqtalğan.

Resey SİM aytuınşa, Mäskeu Süriyadağı jağdaydı qatañ baqılap otır. 2014 jılı AQŞ terrorizmge qarsı küres wranımen Süriyağa äskerin kirgizse, Resey 2015 jılı qırküyekte aymaqtağı soğıs alañına qosılğan. Resey Başar Asadtıñ äskeri küşterine qoldau körsetip, «Islam memleketi» lañkestik wyımın bombalau mindetin moynına aldı. Al Asad rejimine bwrınnan qarsı AQŞ-tıñ memlekettik küştermen küres jürgizip otırğan kürdter, özge de islam toptarın qaru-jaraqpen qamtamasız etkendigi turalı mälimetter bar. Körşiles Süriyada kürdterdiñ küşeye tüskeninen «qorıqqan» Türkiya 2016 jılı tamızda qarulı qaqtığısqa aralastı.

Biıl 6 qırküyekte türik prezidenti Rejep Tayıp Erdoğan Süriyanıñ soltüstiginde qauipsizdik aymağın qalıptastıru üşin Türkiyağa halıqaralıq qoldau körsetilmese, milliondağan bosqındar üşin Europağa şekara ayqara aşılatının eskertken bolatın. Sonımen qatar, resmi Ankara Europa elderinen logistikalıq kömek swrağan. Osığan baylanıstı, bosqındar men beybit twrğındardıñ Süriyadağı qauipsizdigin qamtamasız etuge qoldau körsetetin birden-bir memleket AQŞ bolğandıqtan, Türkiya atalğan mäseleni amerikalıq äskerlermen birlese şeşuge bel buğan.

9 qırküyekte Türkiya men AQŞ äskerleri Süriyanıñ Evfrat özeninen şığıs audandarda qauipsizdik aymağın qwru maqsatında birlesken operaciya ötkizgen. Keyinnen resmi Ankara Uaşingtonnıñ bwl istenemqwraydılıq tanıtıp otırğanın habarlağan.

Süriyadağı soğıstıñ bastaluı

2011 jılı «Arab köktemi» kezinde Tunis prezidenti Zen äl-abidin Ben Äli men Egipettiñ memleket basşısı  Hosni Mübarak jalpıhalıqtıq köterilisterdiñ nätijesinde bilikten ketti. Sol jıldıñ naurız ayında Süriyada «Arab köktemin» qoldap, graffiti salğan 15 jasöspirim qatañ jazalanıp, olardıñ biri qwqıq qorğau organı qızmetkerleriniñ qolınan qaza taptı. Bwl oqiğa halıqtıñ beybit şeruge şığıp, bilikke qarsı narazılıq bildiruine wlastı.

Öz kezeginde Süriya prezidenti Başar äl Asad şeruge şıqqandardı jappay jazalap, abaqtığa japtı, jüzdegen adam qwrban boldı. Tunis pen Egipettegi halıqtıñ jeñisi süriyalıqtardı jigerlendirip, memlekettik bilikke qarsı jalpıhalıqtıq köteriliske şığularına türtki boldı. 2011 jıldıñ şilde ayında Oppoziciya tarapınan «Erkin Süriya äskeri» tobı qwrılıp, azamattıq soğıs bastalğan.

Qarulı qaqtığıs saldarınan sanaulı uaqıt işinde 500 mıñday süriyalıq qaza tauıp, 1 millionı jaralanğan. Soğısqa deyingi halıq sanınıñ jartısına juığı (12 million) tuğan jerlerin tastap ketuge mäjbür boldı. 2007-2010 jıldar aralığında bolğan quañşılıq, auıldı öñirlerdi mekendeytin 1,5 million twrğınnıñ qalalarğa qonıs audaruına sebep boldı. Bwl öz kezeginde äleumettik twraqsızdıqtı küşeytip, kedeylik deñgeyin arttırdı.

"The Qazaq Times"