Foto: akorda.kz

 

Elbası N.Nazarbaev sayasi quğın-sürgin men aşarşılıq qwrbandarın eske alu künine oray, halıqqa ündeu jasadı.

«Qwrmetti otandastar! Biz bügin Sayasi quğın-sürgin jäne aşarşılıq qwr­ban­darın eske alu künin atap ötemiz. Biz HH ğasırda halqımızdıñ basınan ötken qasiretti oqi­ğa­lardıñ tüp-tamırı men sebepteri nede ekenin tereñ tüsinuimiz kerek. 1917 jılı bolğan Qazan saya­si revolyuciyası men odan keyingi Azamat soğısı, dästürli ömir saltınıñ küyreui, sonday-aq Keñes biligi jürgizgen auıl şa­rua­şılığın jedel wjım­dastıru nauqanı jäne oğan ilese kelgen jappay aşarşılıq pen zorlıq-zombılıq eldiñ evolyu­ciyalıq damuın kürt üzdi. Sonıñ saldarınan halqımız bükil älem tarihında sirek bolatın alapat demografiyalıq şığınğa wşıradı. 1929-1933 jıldarı 2 millionğa juıq adam qaza bolıp, tağı millionday adam jan sauğalap, elden bosıp ketti. Odan keyingi sayasi repressiya qazaq qoğamınıñ elitasın jappay qırğınğa wşırattı. Sayasi sebeppen 103 mıñ adam sottalıp, onıñ 25 mıñı atu jazasına kesildi. Qazaqstan aumağında 11 jaza­lau lageri qwrılıp, onda sottal­ğan­dar men olardıñ otbasıları adam tözgisiz qiın jağdayda kün keşti. Quğın-sürginniñ zobalañın qazaqtar ğana emes, Qazaq­stan­ğa eriksiz, küşpen jer audarılıp kel­gen 1,5 million özge etnos ökilderi de kördi. Qazaq halqınıñ janaşırlığı men kömeginiñ arqasında olar jan saqtap, aman qaldı. Mwnıñ bäri – «kommunizmniñ jarqın bolaşağı» attı jalañ wranmen jasalğan qasiretti täji­ribeniñ saldarı. Evolyuciyalıq damudıñ ornın revolyuciya basqanda, osılay boladı. Elimizdiñ är qiırında boy köterip jatqan «Qazaq halqına mıñ alğıs» monumentteri – qazaq jerinen pana tapqan san türli halıqtardıñ şınayı rizaşılıq köñiliniñ körinisi. Orasan şığınğa wşırağanına qara­mastan, bizdiñ halqımız öziniñ biregey wlttıq bolmısı men asıl qasiet­terin saqtap qaldı. Qa­tı­gezdikke boy aldırğan joq, san ğa­sırlıq danalığın da joğaltpadı. Biraq elimiz basınan ötken osınau swmdıq sınaqtardı eşqaşan wmıtpaydı jäne eñ wlı qazına – Täuelsizdikti ba­ğalap, saqtay biledi. Tarihımızdıñ osı aşı tağı­lımı onı Qazaqstannıñ qazir­­gi wrpağınıñ jadına toqıp, zer­desine tüye biluimen qwn­dı bolmaq. Sondıqtan Qazaqstandağı äleu­mettik birlik pen wlt­ara­lıq kelisim, eldiñ twraqtı ekonomikası men biik halıq­ara­lıq abıroy-be­de­li halqımızdı HH ğasırda bas­tan keşken zobalañdardan saq­tay biletin senimdi kepil bolıp sana­ladı. Ötken ğasırdıñ qasiretti kezeñ­derin endi eşqaşan qaytalamau üşin biz bwl jetistikterdi bağalay biluge tiispiz».

Qazaqstan Respublikasınıñ Prezidenti Nwrswltan Nazarbaev

“The Qazaq Times”